Adalarda Azmanbüs Yürübüs’e karşı!

 Halkın istemediği bir şeyin mesai saatlerinin dışında ve de bir bayram gecesi yapılması bu ülkede bir belediyecilik hastalığı değil mi? Mesela Gökçek’in 2013’de bir gecede 5 bin ağacı katlettiği  ODTÜ’deki yol çalışmasını hatırlayın.  Biz ülke olarak bu travmayı yaşarken, Gökçek de ormanı fethetme edası ile sabah açıklama yapmıştı.

Bu olaydan 11 yıl sonra İBB Büyükada’ya bir gece yarısı gemilerle dolmuş çıkarması yaptı. Binlerce dilekçe ile itiraz etmiş, resmi toplantılarda açık bir şekilde tavır koymuş olan adalılar şoka uğradılar. Belediye resmen, bir gece vakti yaya bölgesine araç çıkarması yapıyordu.

Adalıların Azmanbüs dediği, eski modellerini Topkapı-Esenler hattında gördüğümüz araçlar adaya çıkarken İBB başkanı İmamoğlu neredeydi? Kendisi Almanya gezisine çıkmış, araya bir de milli maç sıkıştırmıştı. Bu nedenle günlerce konuş(a)madı, belediye de bir açıklama ile durumu geçiştirmeye çalıştı. İBB’nin açıklaması talihsizce olsa da talihsizlik açıklamanın kamu kurumlarının halini göstermesinden dolayı idi. Sonrasında İmamoğlu İstanbul’a döndü ve gelen sorulara verdiği cevapta toplu taşımanın belediyenin görevi olduğunu söylüyordu.

Demek ki dolmuşlar toplu taşıma oluyor.  Ama asıl sorun şu, yaya bölgesi olan adalar neden yerel belediye bütçesinin misli ile paralı bir ulaşım sistemine zorlanıyor? Soruları çoğaltmak mümkün ama bizim cevaplara ihtiyacımız var.

Tabii size garip gelebilir ama İBB’nin elektrikli araç programının maliyeti Adalar Belediyesi’nin bütçesinden çok daha fazla. İnanamadınız değil mi, İBB’ye elektrikli dolmuş projesinin bedelini sorun ve aynı yılın Adalar bütçesine bakın. İkisi arasındaki uçurum size çok şeyi sorgulatacak.

Yürübüs; İstanbul’u kurtaran ulaşım sistemi!

İstanbul’da en çok yolculuk yapılan araç ne? Metrobüs mü? Hayır! Metro mu? Hayır! Otomobil mi? Hiç alakası yok. İstanbul’da otomobil kadar gereksiz, boşa para harcamak dışında bir işi olmayan ve devletin arka kasası olan başka bir şey yok.

Peki ne? Tabii ki yayalar, yani yürümek, yani otobüs değil, metrobüs değil yürübüs!

İBB Raporlarda Yürübüs!

İBB 2011 ulaşım planına göre insanların yürüyerek yaptıkları yolculuk petrol yakan araçlarla yapılan yolculuktan daha fazla! Muhtemelen İBB ve İmamoğlu 2011 tarihli bu raporu dikkate almıyor.

Hadi AKP dönemi yapılan bu çalışmayı dikkate almadılar, 2020’da hazırlanan “Sürdürülebilir Kentsel Hareketlilik Planı” neden dikkate alınmadı? O raporda İstanbul’da 3 karış genişliğinde kaldırımlarda yürüyen insanların ulaşımda üç değil otuz üç karış genişlikte asfalt yollarda yürüyen araçlardan daha fazla işe yaradığını gösteriyor.

Çok açık ki ne metrobüs, ne de otobüs bir yürübüs kadar yolcu taşımıyor, kentin derdine derman bulamıyor.

İBB Ulaşım dairesi verileri bunu derken İBB yönetimi neden bilime, akla, belediyeciliğe ve halka rağmen böyle bir şey yapar ki?

Dolayısıyla ve özetle, İBB aslında azmanbüs ile yürübüsü öldürmek istiyor. Tıpkı İstanbul’un kalanında olduğu gibi.

Konuya dönelim, İBB toplu taşımadan sorumlu ise Adalar’da durum böyle mi gerçekten?

1-Adalar bir yaya bölgesi: Adalar, 1930’larda Atatürk tarafından statüsü yasal olarak ilan edilen Türkiye’nin tek yaya bölgesidir. Dolayısıyla azmanbüs demek yaya bölgesini yok etmek demek. Daha kötüsü İmamoğlu doğal olarak yaya bölgesi olan bir bölgede “toplu taşıma görevimiz var” diyerek yaya bölgesi olmadığı iddiasında.

Hadi yaya bölgesi olan adaları belediyenin yok etme çabasını veriler, koşullar ve tarihe rağmen red ettik. Bu dolmuşlar bir toplu taşıma mı yoksa ne diye soralım kendimize.

2- Beş dakikalık hat ! Doğru duydunuz adada altı hat var ve en uzunu toplam 10 dakika, geneli ise 5 dakika sürüyor. Toplu taşıma kullananlar için bindiğine değmeyecek mesafe. Bu bilgilerin kaynağı mı? Tabiki İETT!

3- Toplu taşıma değil turistik taşıma! İstanbul’da toplu taşıma bileti ne kadar? 17,7 TL. Peki Azmanbüs ne kadar? 60.99 TL, Yani toplu taşımanın üç katından pahalı. Öyle 5 dakikalık mesafeye herkes 3 bilet parası veremez. Dolayısıyla Azmanbüs bir toplu taşıma değil, turistik taşıma!

4- Ama adalılar için toplu taşıma yapılıyor! Bu belki en büyük yalanlardan biri. Bir adalı toplamda 3-5 dakikalık mesafe için bu araçları kullansa ödeyeceği para 17,70. Çok normal değil mi, İstanbul ile aynı! Koca bir yalan bu. Adalılar  normal bir İstanbullu gibi ama çok daha kısa mesafede aynı parayı ödemek için tam 435 TL verip “Ada Kart” almak zorunda. Yani toplu taşıma değil, soygun!

5- Yürübüs kaç dakika? 60.99 TL verip vardığınız en uzak durak 3 farklı sokaktan gezerek 36 dakika. Büyükada’yı tam turlamak bir saat kadar sürüyor. Ama arada kedi severseniz, kuş cıvıltıları dinlerseniz, yani adanın keyfini çıkartırsanız saatler sürebilir.

Yani adayı görmemek ve para harcamak için azmanbüs, adayı yaşamak için yürübüs!

Bu kadar argüman kafanızı netleştirdi mi?

Şimdi iki argüman daha ekleyelim.

6- İBB Toplu taşımayı geliştiriyor mu?

Bu çok yaygın bir argüman ve İBB’nin bu konudaki yanlış bilgilendirmesi toplumu yanlış yönlendiriyor. Bunu alt iddialarla inceleyelim mi?

a-Ama metrobüs çok arttı. 2018’de Metrobüs 593 araç ile 284 milyon yolcu taşınırken 2023’de 702 araç ile kaç yolcu taşındı? 287 milyon. Sadece 3 milyon yolcu mu arttı?

Satın alınanlarla metrobüs sayısı arttı ama yolcu sayısı değişmedi!

b- Yeni metrolar açtı! 2018’de 154 km metro varken 2023’de 215 km metro hattı oldu Metrolar 2018’de 663 milyon yolcu taşırken 2023’de 831 milyon yolcu taşıyarak artmış görünüyor. Hat uzunluğundaki artış kadar yolcuda artış olmaması belki anlaşılabilir. Ancak yolcu sayısındaki artışın önceki dönemden az olması sorgulanması gereken bir konu.

2013-18 arası yolcu sayısı 261 milyon artarken 2018-23 arası 168 milyon artması üstünde düşünülmesi gereken bir konu

c- Otobüsler çok yolcu taşıyor!  İmamoğlu döneminde otobüslerin taşıdığı yolcu sayısı diğerlerine göre daha olumlu bir artış gösterdi. Ama İBB’nin raporlarına göre minik taksilerimizin günlük maksimum taşıma kapasitesi otobüslerden daha fazla. 

 Minik taksiler koca otobüslerden daha fazla yolcu taşıyor!

İstanbul-Katmandu arası otopark sırası!

7- Gelelim asıl sonuca, İBB’nin asfalt belediyeciliği insanları araba almaya zorluyor! Doğru duydunuz, yukarıdaki veriler İstanbul’un ulaşım talebini karşılamıyor ve bu durum insanları araba almaya zorluyor. 2018 yılında 4 milyon 173 bin karayolu taşıtı İstanbul’da  kayıtlı iken bu sayı 2023’de 5 milyon 406 bine çıktı. Artış 1 milyon 233 bin kadar. Tek sıra halinde park etseniz Katmandu’ya kadar yol oluyor.

Demek ki Adalar’da mesele toplu taşıma değil, var olan yürüme altyapısını yok etmekmiş. Hem mesafe, hem süre, hem ücret, hem de genel politika bize bunu söylüyor.

İBB Marsa Uydu Gönderiyor!

İBB’nin asfalt belediyeciliği için ayırdığı para 2024 yılında, sıkı durun, 20 milyar 814 milyon TL. Buna asfalt, tünel, bordür vs. dahil. Yaklaşık 630 milyon dolar. Yani Hindistan’ın Mars’a gönderdiği uydu programının maliyetinin 8-9 katı.

İBB 2024 yılında Mars’a gönderilen uydunun 8-9 katını asfalta ve dolayısıyla motorize araçlara gömerek İstanbullu’yu yoksullaştırdı. Ayrıca bu parayı toplu taşıma ve planlamaya ayırsa idi İstanbul’da ücretsiz ulaşımı sağlayabilecekti. Ama yapmadı.

Dolayısıyla adalarda minibüs meselesi sadece bir azmanbüs meselesi değil, bir yürüme hakkını öldürme meselesidir. Ayrıca toplu taşıma değil, rantı taşıma meselesidir. Bunu belediye verilerinden yola çıkarak söyleyebiliyoruz.

Çözüm

İBB asfalt ve beton beledeyeciliği yapmak yerine halk için, doğa için belediyecilik yapsa hem ulaşım sorunumuz çözülecek, fazladan Mars çevresinde ABD, Rusya ve Hindistan ile beraber bir de İBB uydumuz olacak.

İBB Adada turistik bir iş yapacaksa Kültür A.Ş. bu konuda bir çalışma yapmasını beklemez miyiz? Ulaşım diyorsak Planlama Ajansı neden veri üretmiyor?  Ulaşım Dairesi’nin verilerini koca belediyeden bir kişi bile okumamış olabilir mi?

Adalarda azmanbüsler yürübüsü öldürmek için ortaya çıkartıldı. Bunu bildiklerimle değil, belediye verilerini okuyarak söylüyoruz. O yüzden bayram gecesi aniden çıkartma yapılıyor.

Haksız ve yanlış oldularını herkes biliyor.

Not: Bu yazıda İBB’nin 2018, 2023 ve 2024  Faaliyet raporları, Metro A.Ş. ile İETT’nin 2018 ve 2023 faaliyet raporları ile İBB’nin ulaşım planları kullanışmış olup buradaki veriler bu kaynaklardandır.