Türkiye'de gözaltı süresi ve uzama şartları, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) ile düzenlenmiştir.
Gözaltı Süresi ne kadar?
Bireysel Suçlarda: Normal şartlarda gözaltı süresi 24 saattir. Ancak bu süre, şüphelinin savcıya veya mahkemeye çıkarılması için yeterli değilse, Cumhuriyet Savcısı'nın talebiyle sulh ceza hâkimi tarafından en fazla 48 saat daha uzatılabilir. Yani toplamda bireysel suçlar için gözaltı süresi maksimum 72 saat (3 gün) olabilir.
Toplu Suçlarda: Birden fazla kişinin işlediği (örgütlü suçlar hariç) suçlarda, yakalanan şüphelilerin sayısı veya delillerin toplanmasındaki zorluklar nedeniyle, gözaltı süresi 4 güne kadar uzayabilir. Bu uzatma da savcının talebi ve sulh ceza hâkiminin kararıyla olur.
Örgütlü Suçlar ve Terör Suçlarında
Örgütlü suçlar, terör suçları veya devlet sırlarına karşı suçlar gibi ağır suçlarda gözaltı süresi daha farklıdır. Bu tür suçlarda, olağan durumda gözaltı süresi 48 saattir. Ancak Cumhuriyet Savcısı'nın talebi ve sulh ceza hâkiminin kararıyla bu süre her defasında 48 saat olmak üzere en fazla 2 kez uzatılabilir. Yani toplamda 4 gün (96 saat) olabilir.
Olağanüstü Hal veya Sıkıyönetim Durumlarında: Geçmişteki bazı dönemlerde (örneğin OHAL döneminde), bu süreler geçici düzenlemelerle daha da uzatılabiliyordu. Ancak şu an (Mart 2025 itibarıyla) böyle bir durum söz konusu değilse, standart süreler geçerlidir.
Gözaltı süresi hangi şartlarda uzar?
Gözaltı süresinin uzatılması için:
Delillerin Toplanması: Delillerin zamanında toplanamaması veya suçun aydınlatılması için ek süreye ihtiyaç duyulması.
Şüphelinin İfadesi: Şüphelinin savcıya veya mahkemeye çıkarılmadan önce sorgusunun tamamlanması için süre gerekmesi.
Hâkim Kararı: Uzatma mutlaka sulh ceza hâkiminin onayına bağlıdır; savcının tek başına uzatma yetkisi yoktur.
Delillerin toplanmasındaki güçlük veya dosyanın kapsamlı olması gerekçesiyle gözaltı süresi en fazla 2 defa uzatılabilecektir. Gözaltı süresinin uzatılmasına ilişkin karar, cumhuriyet savcısının istemi üzerine yakalanan kişi dinlenilmek suretiyle ancak hâkim tarafından verilebilecektir.
Bu durumda gözaltı süresi 4+4+4=12 güne kadar uzatılabilecektir.
Notlar
Gözaltı süresi, kişinin yakalandığı andan itibaren başlar ve bu süreye yol süresi dâhil edilmez.
Şüpheli, gözaltı süresince avukatıyla görüşme hakkına sahiptir (bazı istisnai durumlarda bu hak kısıtlanabilir, örneğin terör suçlarında savcı kararıyla 24 saat avukat görüşü engellenebilir).
