ABD'de Yüksek Mahkeme, ülkede 1973'ten bu yana kürtajı yasal hale getiren Roe vs Wade (Wade'e karşı Roe) kararını iptal etti.
Karar, Amerika genelindeki milyonlarca kadının kürtaj olma hakkını etkileyecek.
Roe v Wade, ABD Yüksek Mahkemesi'nin kadınlara kürtaj hakkı kararı verdiği davanın ismi.
Davada Jane Roe diye anılan Norma McCorvey adlı kadın 1969'da üçüncü çocuğuna hamile kaldı.
McCorvey memleketi Teksas'ta kürtaj olmak istedi ama eyalette kürtaj yasaktı. Daha sonra eyalete ve başsavcı Henry Wade'e dava açtı.
Kararla, kadınlara gebeliğin ilk üç ayında mutlak kürtaj hakkı verilmişti.
Ancak muhafazakâr eyaletlerdeki yasa koyucular, kadınların kürtaja erişimlerini zorlaştıran kanunlar geçirdi.
1992'de de Planned Parenthood v Casey davasında, Yüksek Mahkeme, eyaletlerin gebeliğin 24. haftasından önce kürtaj olmak isteyen kadınlara "gereksiz yük getiremeyeceğine" hükmetti.
KARARLARA NASIL KARŞI ÇIKILDI?
Her iki karara da Mississippi eyaletinde tecavüz ve ensest vakaları da dahil 15. haftadan sonra kürtajı yasaklayan kararla karşı tıkıldı.
Yasa 2018'de geçti ama Mississippi'deki tek kürtaj kliniğinin açtığı karşı davalarla yürürlüğe girmedi.
Mississippi eyaleti de Roe v Wade kararının ve ABD'de kürtajın anayasal hak olmasının iptal edilmesini istemişti.
Muhafazakâr yargıçların çoğunlukta olduğu Yüksek Mahkeme üyeleri, ideolojik fay hatlarına uygun olarak altıya karşı üç oyla kararı aldı ve anayasal kürtaj hakkına uygulamada son verdiler.
Kararda, "Anayasa'nın kürtaj hakkı vermediğini düşünüyoruz ve kürtajı düzenleme hakkının halka ve seçilmiş temsilcilerine verilmesi gerektiğini düşünüyoruz" da denildi.
Yüksek Mahkeme'nin kararıyla, kürtaja federal koruma kalkarken, muhafazakâr eyaletler kürtaja daha sıkı kurallar koyabilir ya da büyük ihtimalle doğrudan yasak gelebilir.
Amerikan eyaletlerinin yarısının yeni kısıtlamalar ya da yasaklar getirmesi bekleniyor.
13 eyalet de Yüksek Mahkeme'nin kararının ardından otomatikman kürtajı yasaklayacak yasalar getirmişti.
Kürtaja erişimi kısıtlamak, özellikle kürtaj isteme ihtimali daha yüksek olan yoksul kadınları etkileyecek.
Siyah ve Latin Amerika kökönli kadınların orantısız etkilenmesi öngörülüyor. Ülkede kürtaj yaptıranların %61'i etnik azınlıklardan.20'li yaşlardaki kadınlar kürtaj yaptıranların çoğunluğunu oluşturuyor. 2019'da kürtaj olan kadınların %57'si bu yaş grubundandı.
