Eric Adams hakkındaki iddianamenin Türkiye’yi de ilgilendiren en önemli noktaları!

Oğuz Büber - Muhalif Analiz

New York Belediye Başkanı Eric Adams hakkında ağır yolsuzluk suçlaması içeren bir iddianame hazırlandı.

Adams’ın yasalara aykırı olarak ülke dışından bağış ve rüşvet aldığı öne sürülürken, en çok ön plana çıkan ülkelerden biri olarak da Türkiye gösteriliyor.

Adams’ın 2021 belediye başkanlığı kampanyası için sahte belgelendirmek ile 10 milyon doları aşkın kamu fonu aldığı öne sürülüyor.

New York Güney Bölgesi ABD savcısı ve FBI tarafından yürütülen soruşturmada ortaya çıkan detaylar Türk dostu olarak bildiğimiz Adams’ın dostluğunun farklı anlamlara da geldiğini ortaya çıkaran türden.

Savcılık açıklamasında dikkat çekilen Türk yetkilinin, New York Belediye Başkanı Adams ve arkadaşlarına Türkiye’de bulundukları süre zarfında pahalı otellerde ücretsiz odalar, üst düzey restoranlarda ücretsiz yemekler gibi birçok hizmet sağladığı belirtiliyor.

Dosyadaki en önemli kısımlar şöyle:

1.  Uçak biletlerinin bu kadar ucuz olmasını mantık almıyor!

Eric Adams’ın Demokratların belediye başkanlığı ön seçimini kazandığı ve belediye başkanlığına yükselişinin neredeyse kesin hale geldiği 2021 yılının haziran ayında aklına şeytan girdi diyebiliriz.

Adams’ın yardımcılarından biri, Türk Hava Yolları’nın New York Genel Müdürü Cenk Öcal’a mesaj atarak Adams’ın İstanbul’a uçuş rezervasyonunu yapmasını istiyor.

Bahsi geçen personel, Adams’ın o dönemde Türkiye irtibat görevlisi olan Rana Abbasova’nın tanımına uyuyor.

Öcal, belediye başkanından bilet için 50 dolar talep edeceğini söylerken, bu fiyat komik denecek kadar düşük geldi Adams tarafına. Çünkü bu işlemin dışarıdan nasıl göründüğü de önemliydi.

“Hayır canım, 50 dolar da ne? Lütfen uygun ve mantıklı bir fiyat söyleyin” diye karşılık verdi Abbasova. Ve ekledi: “Şu an attığı her adım izleniyor. Mesela bin dolar filan olabilir, biraz gerçekçi olsun. Bedava uçuyor demelerini istemeyiz. Medyanın tüm odağı Eric’te.”

Adams, kendisi ve sevgilisi için business class’a yükseltilen biletlere 15 bin dolar yerine sadece 2 bin 200 dolar ödemişti.

Abbasova, Öcal’dan belediye başkanın nerede kalması gerektiğine dair bir tavsiye de istemişti. Öcal, Four Seasons’ı önermişti.

Abbasova otelin çok pahalı olduğunu söyleyince Öcal, “Ona ne ki? Ödeme yapmayacak. İsmi de hiçbir şeyin üzerinde yer almayacak” şeklinde cevap verdi. Abbasova’nın tepkisi “Süper” ifadesiyle olmuştu.

Sonrasında Adams seyahatini iptal etmişti.

Savcılar, Adams’ın 2016 yılından bu güne dek Türk menfaat sahiplerinden 100 bin dolardan fazla seyahat yardımı aldığı ve yasalar gereği bunu açıklamadığını söylüyor. Yine savcılar, bu yardımların karşılığını; ilçe başkanı ve belediye başkanlığı dönemlerindeki resmi icraatlarıyla geri ödediğini ifade ediyor.

2. New York’taki seçim zaferi Türkiye’yi sevince boğdu

İş insanı Arda Sayıner, Eric Adams’ın Kasım 2021’de belediye başkanı seçilmesinden sadece bir gün sonra iş insanı arkadaşına, “Ankara’ya giderek büyüklerimizle bu durumu ülkemiz lobisi için nasıl avantaj olarak kullanabileceğimizi konuşacağım” dedi.

Aynı tarihlerde dönemin Türkiye Başkonsolosu Reyhan Özgür, Abbasova’ya Türk Dışişleri Bakanı’nın “kendisiyle bizzat ilgilendiğini” ve Adams’ın diğer Türk temaslarıyla “uğraşmaması gerektiğini” söyledi.

3. Gana’ya yolculuk bile İstanbul aktarmalı

Adams 2022 yılında göreve başlamadan hemen önce, partneriyle birlikte ‘ruhani bir yolculuk’ olarak tanımladığı Gana tatiline çıktı. O dönemde bir açıklama yapan Adams’ın sözcüsü, seçilmiş belediye başkanının seyahat masraflarını kendisinin karşıladığını fakat politika gereği faturaları paylaşamayacaklarını belirtti.

İddianameye göre, 14 bin dolarlık business class bilet faturasının büyük bir bölümü Türk Hava Yolları tarafından karşılanmış. Ayrıca Türkiye Başkonsolosu Reyhan Özgür, İstanbul’da oldukları 9 saatlik aktarma sırasında Adams ve yanında yer alan arkadaşını lüks bir restorana götürmesi için BMW’li bir şoför ayarlamış. Abbasova’ya bu aktarmanın gizli tutulacağına dair de sözünü vermiş.

4. Türkevi’nin yangın güvenlik sistemindeki kusurların görmezden gelinmesi

2021 yılının Eylül ayı… Reyhan Özgür, Manhattan’ın merkezinde yeni inşa edilen Türkevi için, ciddi yangın güvenliğin kusurları olmasına rağmen İtfaiye departmanından onay alınmasını istemişti.

Zamanlama oldukça önemliydi. Türkevi’nin açılışının Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’na gerçekleştireceği ziyarete yetiştirilmesi isteniyordu.

Özgür, Abbasova ile yaptığı telefon görüşmesinde yardım etme sırasının artık Eric Adams’a geldiğini vurguluyordu. Mesaj Abbasova tarafından Adams’a iletilmiş ve “Biliyorum” yanıtı alınmıştı.

Savcıların değerlendirmesine göre; “Adams kendisine istenileni yaptı” diğer bir ifadeyle, işinin gerekliliğini yerine getirmeye çalışan itfaiye müdürüne defalarca mesaj gönderdi.

Güvenlik denetimlerini gerçekleştiren İtfaiye yetkilisine, binanın ‘oturmak için güvenli olmadığını’ belirtmesine rağmen binanın açılışını kolaylaştırmaması halinde işini kaybedeceği söylendi. Görevli de söylenenleri yerine getirdi.

Bunun üzerine 10 Eylül’de Reyhan Özgür’den Eric Adams’a “Siz Türkiye’nin gerçek dostusunuz” mesajı gönderildi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan da günler sonrasında gökdelenin kurdele kesimini yaptı.

5. Yasadışı bağışlara verilen akıl almaz destek

Adams 2021 belediye başkanlığı kampanyası için para toplarken, İş insanı Arda Sayıner Abbasova’ya aday için yasadışı yabancı bağış toplamasını öneriyor.

Abbasova, Adams’ın ‘bu tür işlere karışmayacağını’ düşünüyordu çünkü sonradan başı çok ağrıyabilirdi. Yine de soracağının sözünü verdi.

Sürpriz bir şekilde teklif Adams tarafından kabul edildi.

Geçtiğimiz Kasım ayında, Abbasova’nın evi FBI tarafından arandı. Kısa bir süre sonra da belediye başkanına sırtını dönen kadın savcılarla işbirliği yapmaya karar verdi.

6. İz bırakmama politikası

İddianamede yer alana göre Adams, izini kaybettirmek için elinden ne geliyorsa yaptı.

2019 yılında, yine Öcal tarafından organize edilecek olası bir Türkiye seyahatiyle ilgili mesajlaşmanın satır arasında; Abbasova Adams’a “Lütfen bana gönderdiğin tüm mesajları sil” diye  hatırlatmada bulunmuştu.

Adams’ın cevabı “Her zaman siliyorum” şeklinde olmuştu.

7. Yabancı bağışları konusu

Eric Adams göreve geldikten iki hafta sonra kadar, yabancı bağışların toplanması konusunu görüşmek amacıyla New York’ta lüks bir restoranda Abbasova ve Sayıner ile bir araya geldi.

Savcıların işaret ettiğine göre, görüşmede Sayıner daha önce Türkiye’de Adams için kampanya parası toplama çabaları olduğundan bahsetti. Gelecekte ise daha fazla yabancı bağış toplayabileceğini ifade etti.

Adams’ın Türkiye’yi ziyaret etmesi ve orada iş adamlarıyla buluşması halinde belediye başkanının 2025 kampanyası için daha fazla bağış toplayabileceğinin mesajını verdi.

“Adams yabancı katkı teklifini memnuniyetle karşıladı” söylemi de iddianamede yer alıyor.

8. İyi ki doğdun Arda Sayıner

2023 yılı Eylül ayı; Eric Adams, New York’ta ‘uluslararası sürdürülebilirlik liderlerinin’ ev sahipliği yaptığı söylenen bir akşam yemeğinde yabancı bağışçılarla bir araya geldi.

Katılım ücreti kişi başı 5 bin dolardı. İddianamede belirtilene göre yabancı uyruklu katılımcılar bu meblağı yemekten önce ödediler. Paranın bir kısmı da bağış olarak değerlendirildi.

Sayıner’in o güne dair kaleme aldığı Hürriyet’te yer alan bir köşe yazısı da mevcut.

İş insanı yazısında, doğum günü hediyesi olarak Adams’tan ‘Türkiye’ye yıl bitmeden tekrar ziyaret sözü’ aldığını belirtiyor.

9. Adams’ın Ermeni Soykırımı iddiası konusunda sessiz kalması

Tarihler 2022 yılının Nisan ayı… Sözde Ermeni Soykırımı’nın anma günü yaklaşırken, Reyhan Özgür defalarca Abbasova’dan bir konuda güvence vermesini istedi.

Konu; Adams’ın Türk hükümeti için hassas bir konu olan tehcir olayı konusunda konuşmayacağına dair verilecek sözdü.

Savcıların aktardığına göre; Abbasova “Adams’ın konuya dair açıklama yapmayacağını teyit etti” Adams da “böyle bir açıklamada bulunmadı.

Türkiye kanadının engelleme çabalarına karşın 2021 yılında ABD Başkanı Joe Biden, Ermeni tehciri sırasında yaşanan olayları soykırım olarak tanımıştı. Erdoğan, yaşananların soykırım olduğunu pek çok defa reddetmişti.

10. Bir anda unutulan telefon şifresi

Adams, Kasım 2023’te FBI ajanları telefonuna el koyduktan sonra, cihazın şifresini kısa süre önce değiştirdiğini öne sürerek hatırlayamadığını söyledi.

Şifreyi değiştirmesinin sebebini de, personelin soruşturma sebebiyle yanlışlıkla veya kasıtlı olarak herhangi bir veriyi silmesini önlemek amacıyla diye açıkladı.

İddianamede, “Sanık Eric Adams’ın suç teşkil eden davranışlarına ilişkin federal soruşturma sürerken, şahsın da bu soruşturmayı engelleyici tutumu devam etti” deniliyor.

*İçerikte yer alan isimler The New York Times gazetesinden edinilmiştir.