Muhalif. Özel
Yurt genelinde yaşanan İstanbul'da ise uzun zaman sonra etkisini gösteren yoğun kar yağışı bir çok kişinin aklına bu havada işe gitmeme hakkım var mı sorusunu getirdi. Muhalif'ten Gülru Çongar Gezen bu konuyu tüm detaylarıyla İstanbul Bilgi Üniversitesi Mülkiyet Koruma ve Güvenlik Bölüm Başkanı Umut Elbir'e sordu.
Kötü Hava Koşullarında İşe Gitmeme Hakkı Var mı? İşte Yasal Durum!
Kötü hava koşulları nedeniyle işe gitmemek yasal olarak mümkün mü?
Öğr. Gör. Umut Elbir: Türkiye’de 4857 sayılı İş Kanunu’na göre, “zorlayıcı sebepler” altında işin tamamen durmasını gerektiren bir durum oluşursa işçi işe gitmeme hakkına sahip olabilir. Ancak kötü hava koşulları her zaman bu kapsamda değerlendirilmez. Eğer resmi bir tatil ilan edilmemişse ve işveren tarafından özel bir izin verilmemişse, işe gitmemek devamsızlık olarak sayılabilir.
Valilik veya belediye hava koşulları nedeniyle tatil ilan ederse çalışanlar işe gitmek zorunda mı?
Öğr. Gör. Umut Elbir: Hayır. Resmi makamlar tarafından yapılan tatil ilanı, çalışanlar için geçerli olur. Kamu çalışanları için tatil duyuruları genellikle net olurken, özel sektör çalışanlarının işverenleriyle teyitleşmesi önerilir.
İşveren, kötü hava koşullarında çalışanı işe çağırabilir mi?
Öğr. Gör. Umut Elbir: İşveren, işin devamlılığını sağlamak adına çalışanlarını işe çağırabilir. Ancak, çalışanların güvenliği de işverenin sorumluluğundadır. Uzaktan çalışma, esnek mesai veya idari izin gibi seçenekler sunulabilir. İşverenin, olumsuz hava şartlarında çalışanların sağlığını ve güvenliğini riske atacak zorlamalar yapması etik ve hukuki açıdan sorun yaratabilir.
Kötü hava koşulları nedeniyle işe gitmeyen bir çalışana ceza verilebilir mi?
Öğr. Gör. Umut Elbir: Eğer çalışan, işe gitmemesi konusunda işverenine önceden bilgi vermemişse veya işyeri kurallarına uymamışsa, bu durum devamsızlık olarak değerlendirilebilir ve uyarı, ücret kesintisi veya işten çıkarılma gibi yaptırımlarla sonuçlanabilir. Ancak, ulaşım tamamen imkânsız hale gelmişse ve bu durum belgeyle ispatlanabiliyorsa, işverenin yaptırım uygulaması haksız sayılabilir.
İşveren kötü hava koşullarında çalışanlarına hangi hakları tanıyabilir?
Öğr. Gör. Umut Elbir: İşverenler, olumsuz hava koşullarında çalışanlarına çeşitli esneklikler sunabilir. Bunlar arasında uzaktan çalışma, vardiya değişikliği, geç gelme toleransı ve ücretli veya ücretsiz izin gibi seçenekler bulunur. İş sağlığı ve güvenliği açısından, işverenlerin çalışanlarını riske atmaması gerekir.
Kötü hava şartlarında işyerine gidip kaza yapan çalışan tazminat alabilir mi?
Öğr. Gör. Umut Elbir: Eğer çalışan, işverenin zorlaması nedeniyle kötü hava koşullarında işe gitmek zorunda kalmış ve bu süreçte bir trafik kazası geçirmişse, bu durum “iş kazası” olarak değerlendirilebilir. Çalışan, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) iş kazası kapsamında tazminat talep edebilir.
