Sayıştay tarafından yapılan denetimlerde usulsüzlükler tek tek ortaya çıktı

Sayıştay 2022 yılında aralarında bakanlıklar, kamu kurumları ve belediyelerin olduğu 469 kurumu denetledi.

Hazırlanan denetim raporlarında devlete ait gayrimenkuller ile ilgili yapılan usulsüzlükler de bir bir ortaya kondu.

Sayıştay’ın 2022 yılı Dış Denetim Genel Değerlendirme Raporu’nda ise söz konusu tablo çok çarpıcı bir şekilde özetlendi.

İŞGALE GÖZ YUMULUYOR

Buna göre, bazı kamu idarelerinde; taşınmazın işgalli kullanımının tespitine yönelik çalışmaların sağlıklı yürütülmediği, işgal tespit edilenlerde ecrimisil tahakkuk ettirilmediği ya da eksik tahakkuk ettirildiği veyahut ecrimisil tahakkuk ettirilmekle birlikte taşınmaz tahliye ettirilmediğinden mevzuata aykırı kullanımların devam ettiği tespit edildi.

KİRACILAR İSTEDİĞİNİ YAPIYOR

Denetimlerde bazı kamu idarelerine ait taşınmazların kiralanmasında;

• Kira sözleşmelerinde yer alan hükümlere aykırı bir şekilde; kullanım alanlarının genişletildiği,

• İdareden izin alınmadan onaylı projelerde yer almayan imalatların yapıldığı ve sözleşmede yer almayan gelir getirici faaliyetlerde bulunulduğu;

• Güncellenmesi gereken teminatların güncellenmediği,

• Kira tahsilatlarının öngörülen sürelerde yapılamadığı,

• Gider aboneliklerinin kiracılar tarafından devralınmadığı ve/veya ilgili giderlerin idare bütçesinden ödendiği,

• İşyeri açma ve çalışma ruhsatı olmadan faaliyette bulunulduğu tespit edilmiş, fakat bunlara rağmen kamu idareleri tarafından sözleşmeye aykırılıkların düzeltilmediği ve sözleşmenin feshine ilişkin süreçlerin başlatılmadığı görüldü.

Sayıştay, “Kamu idarelerinin taşınmaz kiralamalarında mevzuat ve sözleşmelerden doğan genel gözetim ve kontrol yükümlülüklerini yerine getirmesi, aykırılıkların giderilmesinin sağlanması aksi halde sözleşmenin feshedilerek hesabın genel hükümlere göre tasfiye edilmesi gerekmektedir” değerlendirmesini paylaştı.

BELEDİYELERDE DURUM

Sayıştay 2022 yılında, 23 büyükşehir belediyesi, 26 büyükşehir bağlı idaresi, 22 il belediyesi, 116 ilçe belediyesini denetledi. Söz konusu kurumlara dair tespitleri ayrı ayrı olarak 2023 yılının sonunda Sayıştay’ın web sitesinde yayınlanacak.  Sayıştay’ın belediyelerde yaptığı denetimlerin sonucunda ortaya çıkan genel sorunlar ve usulsüzlükler de Dış Denetim Genel Değerlendirme Raporu’nda yer aldı.

Yerel yönetimlerin sahip olduğu taşınmazlarla ilgili yaptığı usulsüzlükler şöyle sıralandı:

• Belediye meclis kararı olmaksızın taşınmaz tahsis edildiği,

• Taşınmazların yirmi beş yılı geçecek şekilde ya da süresiz tahsis edildiği,

• Kamu hizmeti amacı dışında taşınmaz tahsis edildiği,

• Tahsisli taşınmazların kullanımına ilişkin tespitlerin sağlıklı yürütülmediği ve bazı taşınmazların tahsis amacı dışında kullanıldığı ya da atıl bekletildiği,

• Taşınmazların sosyal tesis olarak tahsis edildiği,

• Kendisine tahsis edilen taşınmazlar üzerinde, bir başka kamu idaresine tahsis ya da kiraya verme gibi çeşitli tasarruflarda bulunulduğu tespit edildi.

BEDELSİZ KULLANDIRMIŞLAR

Sayıştay konuyla ilgili olarak “Belediye taşınmazlarının tahsis işlemlerinin mevzuat hükümlerine uygun şekilde gerçekleştirilmesi, mevzuattan doğan genel gözetim ve kontrol yükümlülüklerinin malik idare tarafından yerine getirilmesi, tahsisli taşınmazların amacına uygun kullanımının sağlanması aksi halde tahsis işleminin iptal edilmesi gerekmektedir” değerlendirmesini paylaştı.

Denetimlerde, bazı belediyelere ait taşınmazların mevzuatta öngörülen istisnai koşullar oluşmaksızın; vakıf, dernek ve kooperatiflere, spor kulüplerine, belediye şirketlerine, elektrik şirketlerine ve gerçek kişilere bedelsiz kullandırıldığı tespit edildi.

Bazı belediyelerin mülkiyetinde veya kullanımında bulunan taşınmaz malların ihale düzenlenmeksizin doğrudan kiraya verildiği, 2886 sayılı Kanun'a göre ihaleye çıkılarak kiralanan taşınmazların, kira süresi sonunda yeniden ihale düzenlenmeden süre uzatımı yoluyla aynı kişilere kiralandığı da belirlendi.