Starbucks protestolarının altında yatan asıl sebep ne?

Muhalif Analiz - Oğuz Büber

Hamas’ın 7 Ekim’deki festival katliamı ile başlayan ve İsrail’in karşı saldırılarıyla artık bir savaş haline gelen süreç tüm dünyada gündem konusu.  

Türkiye’de de İsrail’in saldırılarını protesto etmek isteyen kişiler, İsrail’e yönelik eylem ve boykotlar düzenliyorlar. Boykotlarda Coca Cola revaçta olurken, eylemlerde ise Starbucks oldukça popüler. Daha önce ‘Coca Cola gerçekten İsrail malı mı?’ başlıklı bir içerikte Coca Cola’nın İsrail malı olup olmadığını verilerle anlatmıştık. Bu içerikte de Starbucks’ın İsrail malı olup olmadığına ve neden özellikle protestoların Starbucks üzerinde yoğunlaştığına ilişkin incelemede bulunacağız.

Starbucks İsrail markası mı? İsrail’i destekliyor mu?

Starbucks markası birkaç hafta önce resmi sitesinden hakkındaki iddialara teker teker yanıt verdi.  

Starbucks veya sahibi Howard Schultz’un, İsrail hükümetine ve İsrail Ordusu’na finansal destek sağladığı kesin bir dille yalanlandı. Starbucks’ın halka açık bir şirket olduğu belirtilirken her yıl yapılan kurumsal bağışların da açıklanmak zorunda olduğu belirtildi.

Kuruluş, 2003 yılında operasyonel zorluklar nedeniyle İsrail’den çekilirken bugün İsrail’de açık herhangi bir şubesi bulunmamaktadır.

Açıklamadaki önemli kısımlardan birisi, Starbucks’ın Orta Doğu’daki mağazalarını işleten ortaklarının belirtildiği yer.

Starbucks’ın 1999 yılından beri Orta Doğu’daki faaliyetlerini Kuveytli özel bir aile şirketi MH Alshaya Co. WLL yürütüyor. Bölgenin önde gelen franchise işletmelerinden biri olan Alshaya Group, Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da yaklaşık 1.900 Starbucks mağazası işletiyor.

Bu ülkelerden bahsetmek gerekirse; Bahreyn, Mısır, Ürdün, Kuveyt, Lübnan, Fas, Umman, Katar, Suudi Arabistan, Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi tamamı halkları Müslüman ülkeler. Burada yer alan ülkelerde Starbucks’a yönelik protestolar olup olmadığı bilinmezken, kurumun da açıklamasından yola çıkarak aslında protesto edilecek bir taraf varsa Yahudilerin Starbucks’ı protesto etmesi daha mantıklı gibi duruyor…

Peki asıl sebep bu değilse ne olabilir?

Düz mantıkla düşünüldüğünde pek bir yanıt verilemiyor ancak sosyal medyada konu hakkında bir iddia dolaşıyor ve belki bu iddiayı mantıklı bulanlar olacaktır.  

Öne sürülene göre Starbucks boykotunun asıl nedeni AK Partili bir iş adamının Starbucks benzeri girişimini öne çıkarmak. Birçok marka varken Starbucks’ın protestolarda hedef gösterilmesi de buna bağlanıyor.

Bahsedilen kahve zinciri Espressolab markası. Kurucusu ise Kocadağ Ailesi Şirketler Grubu Yönetim Kurulu üyesi Emre Kocadağ.

Şütiş de Eski İstanbul Belediye Başkanı Kadir Topbaş’ın halasının oğlu Mevlüt Kocadağ’ın ailesine ait. Topbaş’ın oğlu Mustafa Ömer Topbaş ve Mevlüt Kocadağ’ın oğlu Emre Kocadağ, Ekmot Gıda Anonim Şirketi’nde ortaklar.

Gelelim bu iddiaların ortaya çıkmasını sağlayan ibarelere…

24 Temmuz 2020’de 86 yıl sonra Ayasofya Camii’nin açılışı yapılmış ilk namaz kılınmıştı. Siyaset açısından böyle önemli bir günde açılışta birlikte olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve MHP lideri Devlet Bahçeli namazın ardından birlikte kahve içmeye gitmişlerdi. Genelde iki liderin resmi makamlarda buluşmasına alışığızdır ancak bu sefer halka açık bir yeri tercih etmişlerdi. Nadiren de olsa halk ziyaretlerinde küçük esnaf ziyaret edilirdi ama o da olmamıştı. Böyle tarihi günde seçtikleri yer ise bir Espressolab şubesiydi.  

Mekanda bulunan vatandaşlardan da kuruluşun ismini vererek paylaşım yapanlar olmuştu.

Markayı tercih eden tek Erdoğan ailesi üyesi cumhurbaşkanını değildi. Oğul Bilal Erdoğan da bir Sakarya ziyaretinde mekan sahibiyle sohbet etmiş ve buluşma gerçekleştirmişti.  

Son dönemde de Starbucks protestoları çerçevesinde, troll olarak da nitelendirilen AK Partili hesapların Starbucks yerine Espressolab’a yönlendiren paylaşımları dikkat çekiyordu.

Starbucks protestolarının asıl sebebi bu muydu acaba sorusu da; dikkat çekici Espressolab paylaşımlarından sonra çıkmıştı…