Türkiye’de derinleşen konut krizi: Artık bekamızı etkileyecek bir insani krize dönüşmek üzere

İBB Genel Sekreter Yardımcısı ve şehir plancısı Buğra Gökce, İstanbul'da derinleşen konut krizine ve sonuçlarına dair sosyal medya hesabından değerlendirmelerde bulundu.

Konut satışlarının giderek düştüğünü ve konut krizi derinleştiğine işaret eden Gökce, şunları dile getirdi:

"Ekim ayında konut satışları yüzde 8,7 düştü" 

"Ekim ayında konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8,7 oranında düştü. Türkiye'de 1 yılda ortalama konut fiyatları yüzde 103 oranında arttı. İstanbul'da artış yüzde 89,6 olurken, Ankara'da konut fiyatları yüzde 121,1, İzmir'de yüzde 98, Antalya'da yüzde 91, Adana'da yüzde 74,7, Muğla'da yüzde 110, Trabzon'da yüzde 99,3 oldu. Konut fiyatları artarken konut kira bedelleri de artış gösterdi. Türkiye'de kira bedeli 1 yılda yüzde 127,8 arttı. İstanbul'da artış yüzde 91, Ankara'da yüzde 178, İzmir'de yüzde 131 oldu."

"Asgari ücretli kirasını ödeyemiyor" 

Dr. Gökce, asgari ücretlinin kirasını karşılayamaz hale geldiğini belirterek, "İstanbul'da 100 metrekarelik bir konutun kirası ortalama 17 bin 111 lira. Asgari ücretli tüm maaşıyla kiranın sadece yüzde 67'sini karşılayabiliyor" dedi.

"Türkiye'nin yüzde 90'ının konut kredisini ödeme imkânı bulunmuyor" 

Konut kredilerindeki artışa da vurgu yapan Dr. Gökce, "Türkiye'de 100 metrekarelik ortalama konut fiyatı 3 milyon 40 bin lira. Kamu bankalarından 120 ay vadeli 2,5 milyon lira kredi alınması halinde taksit bedeli ayda 98 bin 258 liraya çıkıyor. Dolayısıyla Türkiye'nin yüzde 90'ının böyle bir krediyi geri ödeme imkanı bulunmuyor" ifadesini kullandı.

"Çalışanlar, emekçiler ev sahibi olamıyor, mülksüzleşiyor" 

Gökce, konut krizinin derinleştiğini belirterek, "Konut fiyatlarının ve kiraların yükselişi nedeniyle, çalışanlar, emekçiler ev sahibi olamıyor, mülksüzleşiyor. Artan ihtiyaçlar nedeniyle konutlarını satarken, satılan konutları yabancılar veya zaten birden fazla konutu olan yüksek sermaye sahipleri alıyor. Konut sahipliği oranı bu yüzden 2002 yılındaki yüzde 73 seviyesinden yüzde 56'ya düştü" dedi.

Konut sahibi olmanın zorlaştığını belirterek, "Türkiye'de hane halkı ortalama geliri aylık 8 bin 201 lira. Ortalama hanehalkının 1 yıllık geliri konut kredisinin 1 aylık taksitini ödemeye ancak yetiyor" dedi.

"Büyükşehirlerden kaçış hızlanıyor" 

Derin mülksüzleşmenin yoksulluğu da artırdığını be.lirten Dr. Gökce, özellikle yeni işe başlayanların, asgari ücretlilerin, kamu memurlarının ve ücretlilerin büyükşehirlerde barınma imkanının kalmadığını dile getirdi. Ev almak bir tarafa, ev kiralamanın bile gittikçe imkansız hale geldiğine işaret eden Gökce, "Bu yüzden İstanbul'dan Anadolu'ya göç hızlanıyor" değerlendirmesini yaptı.

"Üretimi etkileyecek istihdam krizi yaşanıyor" 

Gökce, büyükşehirlerde istihdam krizi yaşandığını belirterek, "Büyükşehirlerde yaşanan konut krizinin iki yönü var. Birincisi üretim ve hizmet sektörü gibi kritik sektörlerde istihdam altında olanlar elde ettikleri gelirle geçinemedikleri için başka şehirlere göç ederken, istihdam ve üretim yaratan önemli sektörlerimiz de üretimi etkileyecek ciddi bir istihdam krizi ile karşı karşıya kalıyor" dedi.

"Konut fiyatlarındaki artış çalışanları, emekçileri, emeklileri, tabutlarında yaşamaya mahkûm ediyor" 

İBB Genel Sekreter Yardımcısı Dr. Gökce, konut fiyatlarındaki artışın çalışanları, emekçileri, emeklileri afet riski yüksek konutlarda, tabutlarında yaşamaya mahkum ettiğini ifade etti. Dr. Gökce, “Yeni konutlara taşınamayanlar ölebileceklerini bile bile yüksek riskli konutlarda kalmaya devam ediyorlar. Bu da şehirlerimizin afet direncini zayıf kılıyor. Bir afetin yaşanması halinde sadece İstanbul'da 4,5 milyon vatandaşımız barınma krizi ile karşı karşıya kalacak. Ülkemizin milli egemenliğini bile etkileyecek büyük bir beka sorunu ile karşı karşıyayız" değerlendirmesini yaptı.