Galler'de nadir görülen bir erken ortaçağ mezarlığı ortaya çıkarıldı. 6. veya 7. yüzyıla ait olduğu tahmin edilen mezarda, şu ana kadar 70 mezardan 18'i kazıldı. İyi korunmuş iskeletlerin çoğu alışılmadık konumlarda bulunurken, bölgeden beklenmedik eserler de ortaya çıktı.
Mezarlık, Cardiff havaalanındaki pistin sonuna yakın, Fonmon Kalesi arazisindeki dikkat çekici olmayan bir alanda yer alıyor. İki yaz boyunca bir ekip, çok uzun zaman önce ana kayaya oyulmuş mezarları ortaya çıkarmak için ince üst toprak tabakasını dikkatli bir şekilde kaldırmakla meşguldü.
Arkeolog Summer Courts, iskeletlerin yaklaşık bin 500 yaşında olmasına rağmen iyi durumda olduğunu söyledi. Courts, "Dişlerin alet olarak kullanıldığına işaret edebilecek bir şekilde aşınmış bazı dişlerimiz var. Belki tekstil işi, deri işi veya sepetçilik. Ön dişlerinin arasından bir şey çekiyorlar. Ancak iskeletlerden bazıları bir bulmaca oluşturuyor; çok çeşitli pozisyonlarda yatıyorlar. Bazılarının sırtları düz, bazıları yanlara yatıyor ve birkaçı da dizleri göğüslerine doğru kıvrılmış halde çömelme pozisyonunda gömülü." dedi.
Mezarların çevresinde bulunan eşyalar da oldukça şaşırtıcı ve ilk binyılın ortasındaki yaşamın şimdikinden ne kadar farklı olduğunu gösterdi. Tabak ve fincan parçaları ile kesilip yakılmış hayvan kemiği parçaları bulundu. Kazı ekibine liderlik eden Cardiff Üniversitesi'nden erken ortaçağ arkeolojisi uzmanı Dr. Andy Seaman, şu anki mezarlıklardan farklı olarak buranın sadece ölülerin atıldığı bir yer gibi görünmediğini söyledi.
Seaman, "Mezarlıkların gerçekte gitmediğimiz kapalı alanlar olduğunu düşünme eğilimindeyiz, ancak bunlar geçmişte muhtemelen yaşamın oldukça merkezi yerlerinde olurdu. Burası sadece insanların gömüldüğü bir yer değil, aynı zamanda toplulukların bir araya geldiği bir yer: ölülerini gömüyorlar, aynı zamanda yeme, içme ve şölen de dahil olmak üzere başka faaliyet ve sosyal uygulamalar da gerçekleştiriyorlar." dedi.
Kazılar esnasında Fransa'nın Bordeaux bölgesinden olduğu düşünülen kaliteli ürünler ve Kuzey Afrika'dan gelen çömlek parçaları da bulundu. Bu buluntuların kalitesi oradaki insanların yüksek statüye sahip olduğunu gösterdi. Cardiff Üniversitesi'nden Tudur Davies şunları söyledi: "Burada elde ettiğimiz kanıt, insanların çok yüksek kalitede ithal mallara erişebildiği, çok zengin insanlarla ticaret veya takas ağları olduğu."
Mezarlığın ne zaman kullanıldığına dair daha kesin bir tarih elde etmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var ve DNA analizi, orada gömülü iskeletler hakkında daha fazla bilgi ortaya çıkaracak. Mezarlık, hem her bir bireyin hem de bir bütün olarak toplumun anlık görüntüsünü sunacak ve hakkında henüz çok az şey bildiğimiz bir döneme daha fazla ışık tutmaya yardımcı olacak.
