Dünyanın dört bir yanındaki mikroplastikler, hava ve okyanus suyundan, tavuk ve pirinç gibi yaygın gıdalara kadar her yerde bulunuyor. Yeni bir çalışma, bu minik plastik parçacıkların insan beyninde bile tespit edildiğini ortaya koydu.
Amerika Çevre Koruma Ajansı’na göre bu plastik parçacıklar, gözle görülemeyen 1 nanometreden 5 milimetre boyutuna kadar değişen büyüklüklerde olabiliyor. Mayıs ayında yayınlanan bir çalışma, çevredeki mikro ve nano plastiklerin (MNP’ler) artan seviyelerini ve bunların sağlığımız üzerindeki etkilerini inceledi.
Araştırmacılar, 2016-2024 yılları arasında New Mexico’da yapılan otopsi örneklerinden alınan insan organlarında - özellikle karaciğer, böbrekler ve beyin - bu parçacıkları inceledi. Beyin örnekleri, soyut düşünme, yaratıcılık ve motor görevlerden sorumlu olan frontal korteksten alındı.
Ortalama bir insanın beyninde 4 bin 800 mikrogram plastik bulunuyor
Çalışma, beyinde karaciğer veya böbreklere göre daha yüksek konsantrasyonlarda mikroplastik bulunduğunu ve tüm organlardaki plastik miktarının zamanla önemli ölçüde arttığını buldu. Araştırma lideri Matthew Campen, 45-50 yaşlarındaki 'normal bireylerin' beyin dokusunda gram başına 4 bin 800 mikrogram plastik parçacık bulunduğunu ve bunun doku ağırlığının yaklaşık yüzde 0,5’ini oluşturduğunu belirtti. Campen, bu miktarın 2016’daki otopsi örneklerinden yaklaşık yüzde 50 daha yüksek olduğunu söyledi.
En yaygın plastik türleri dahi bulundu
En yaygın bulunan plastik türü, ambalajlar, plastik torbalar, saklama kapları ve oyuncaklarda yaygın olarak kullanılan polietilen idi. Bu çalışma henüz hakem değerlendirmesinden geçmedi veya bir dergide yayımlanmadı. Ancak, benzer çalışmalar bu yılın başlarında insan ve köpek testislerinde ve geniş bir et yelpazesinde 'yaygın' miktarda mikroplastik buldu.
Araştırmacılar, insanların ne kadar plastik soluduğu ve yuttuğu konusunda hala tartışıyorlar. 2019’da Avustralyalı araştırmacılar, ortalama bir insanın her hafta günlük yiyecek ve içeceklerden yaklaşık 5 gram plastik tükettiğini tahmin etti – bu, yaklaşık bir kredi kartı ağırlığına eşdeğer. Ancak bu bulgu, bilim camiasında evrensel olarak kabul edilmemektedir.
Bazı bilim insanları mikroplastiklerin potansiyel zararlarından endişe duyarken, 2022’de Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından yayımlanan bir rapor, mevcut kanıtlara dayanarak insan sağlığı için açık bir risk olmadığını belirtti.
