Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Ekoloji ve Çevre Biyolojisi Ana Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Latif Kurt, ‘'Avrupa Birliği (AB) Horizon 2020 –GYPWORD- Projesi'’ kapsamında jipsli kurak bölgelerdeki bitki türlerini araştırdıklarını anlattı.
Kurt, su ihtiyacı daha az olan canlı türleri ve bitki türleri üzerine çalışma yaptıklarını belirterek şöyle devam etti: “‘Avrupa Birliği Horizon 2020 –GYPWORD- Projesi’ kapsamında 11 ülke ve 19 araştırma enstitüsüyle bitkilerin kuraklığa dayanıklılıklarını, kuraklığa adaptasyonlarını araştırıyoruz. Bu proje 2018’de başladı. Doğada bitkiler milyarlarca yıllık evrimsel süreçte, kuraklığa adapte olmuşlar. Kurak bölgelerdeki bu türleri araştırarak bu türlerin kuraklığa uyum mekanizmalarını öğrenerek bunları tarıma nasıl adapte edebilirizi tespit etmeye çalışıyoruz. Yani kuraklığa dayanıklı türlerin tespitini yapıyoruz. Dünya genelinde 1500’e yakın bitki türü ve Türkiye’de ise kurak topraklara adapte olmuş Türk çöveni, sığır kuyruğu gibi 173 bitki türü tespit ettik. Çalışma 2022 yılında bitecek. Bunlar ziraatçılar, ormancılar ve diğer meslek grupları tarafından uygulanacaktır gelecekte.”
Önlemler uygulanamıyor
Son 150 yıldır insan etkisiyle yaşanan kuraklığın çok şiddetli boyutlara ulaştığına ve Türkiye’nin bundan en çok etkilenecek ülkelerin başında geldiğini vurgulayan Kurt şunları söyledi: “Türkiye’nin dörtte üçü kurak ve yarı kurak iklimlerin etkisi altında. Türkiye şimdiden gelecekteki kuraklık için önlemlerini almak üzere birtakım çabalar sarf ediyor. Birleşmiş Milletler’in çölleşme ile mücadele sözleşmesinin taraflarından biri. Ulusal eylem planları hazırlanmış durumda. Tarım konusunda da geleceğe yönelik birtakım önlemler alınıyor ama bunları pratiğe aktarmakta maalesef başarılı olunamıyor.”
Bu yıl birçok yerde çiftçinin verim alamadığının altını çizen Kurt şu değerlendirmeyi yaptı: “Kuraklıktan dolayı bu sene birçok yerde buğday başak tutamadı. Dolayısıyla ürün kaybı yüzde 40’lara bazı bölgelerimizde yüzde 60’ların üzerine ulaştı. Özellikle bu sene çok fazla kuraklık görüldü.
Son 44 yılın en kurak yılı
2021 yılı son 44 yılın en kurak yılı; en kurak temmuz ayını yaşadık ve bu kuraklık giderek şiddetini artırıyor. 1970’lerde yaşanan, 1990-1994 yıllarında görülen meteorolojik kuraklıklar vardır ancak baktığımızda bunların şiddetinin giderek artığını ve gelecekte de giderek artacağını öngörüyoruz. Dolayısıyla ayağımızın altındaki toprak kayıyor. Bu durum bizim yaptığımız çalışmanın önemini de gösteriyor.”
