Her Nisan ayında birkaç hafta boyunca, Dünya'ya yakın bir asteroitin zayıf parıltısı bilim adamlarının teleskoplarında merak uyandırarak görülür. Yıllık olayı neredeyse ayin gibi takip eden bir grup gökbilimci, işte bu küçük parça hakkında şaşırtıcı bir açıklama yaptı: "Herhangi bir eski uzay kayası gibi görünmüyor. Aydan kopmuş kırık bir parça gibi görünüyor."
Dönme dolap boyutundaki parça, Hawai dilinden gelen Kamo`oalewa ismiyle adlandırılıyor. Ay kimliğine dair kanıtlar Perşembe günü Nature Communications Earth & Environment dergisinde yayınlandı.
Arizona Üniversitesi gezegen bilimleri bölümünde yüksek lisans öğrencisi ve makalenin başyazarı Ben Sharkey yaptığı açıklamada, "Erişimimizin olduğu tüm Dünya'ya yakın asteroit spektrumlarına baktım ve hiçbir şey eşleşmedi" dedi.
Bunun yerine, Sharkey ve diğer araştırmacılar, kayanın, NASA'nın Apollo misyonlarında getirilen ay kayalarıyla çok yakından ilişkili bir yansıyan ışık veya spektrum modeline sahip olduğunu fark ettiler.
Büyük Binoküler Teleskop Gözlemevi'nde görevli bilim insanı ve çalışmanın ortak yazarı Al Conrad ise yaptığı açıklamada, "Bu zorlu gözlemler, Büyük Binoküler Teleskop'un ikiz 8,4 metrelik teleskoplarının muazzam ışık toplama gücü tarafından sağlandı" dedi.
Ancak Kamo`oalewa'nın Ay'a ait kökeninin tek kanıtı bu değil. Hem güneşi hem de Dünya'yı yörüngede tutan Dünya'ya yakın asteroitlerin bir alt kategorisi olan yarı uydu, gezegenimizin etrafında alışılmadık bir eğimle dolaşıyor, bu yüzden yılda yalnızca bir kez gece gökyüzünde ortaya çıkıyor.
Arizona Üniversitesi gezegen bilimleri profesörü Renu Malhotra yaptığı açıklamada, "Normal bir Dünya'ya yakın göktaşının kendiliğinden Kamo`oalewa'nınki gibi yarı uydu yörüngesine girmesi pek olası değil" diyor.
Parçanın bu yörüngede çok uzun süre kalması beklenmiyor. Şu anki konumuna 500 yıl önce geldiğini tahmin eden Malhotra, yörüngesinin yaklaşık 300 yıl içinde değişeceğine inanıyor.
Ancak, bu kadar güçlü cihazlar ve ayrıntılı yörünge analizine rağmen, ekip Kamo`oalewa'nın sırrını çözmek için uzun bir yol kat etti. Loş kürenin nadiren ortaya çıkması nedeniyle, dünya dışı nesnenin tam bir incelemesini yapmak, Ay'a ait olduğunu doğrulamak için yeterli kanıt bulmak, veri kümelerini birkaç yıl boyunca oluşturmak sonucunda yapılabildi.
Arizona Üniversitesi'ndeki Ay ve Gezegen laboratuvarından çalışmanın ortak yazarı Vishnu Reddy, "Kendimizden ölümüne şüphe duyduk" diyor.
Proje 2016'da başladı ve birkaç yıl sürdü, ancak 2020'de ekip, Koronavirüs kısıtlamaları nedeniyle asteroitin görünüm penceresini kaçırdı. Şimdi, 2021'de, sonunda Kamo`oalewa'nın benzersiz geçmişini duyurmak için topladıkları bilgi miktarı konusunda kendilerini rahat hissediyorlar. Sharkey, "Bu bahar, çok ihtiyaç duyduğumuz takip gözlemlerini aldık" diyor ve sözlerini şöyle tamamlıyor: "'Vay canına gerçek.' dedik. Ay ile açıklamak diğer fikirlerden daha kolaydır."
Cevaplanmamış tek soru: Kamo`oalewa Ay'dan nasıl ayrıldı?
Bu, Ay özelliklerini gösteren ilk Dünya'ya yakın asteroit olduğundan, uzay kayasının bir anormallik olup olmadığı veya güneş sisteminde gizlenen ve bulunmayı bekleyen başka ay parçaları olup olmadığı hala belirsiz. Ayrıca asteroidin Ay'dan nasıl koptuğu konusunda henüz bir bilgi yok.
