Fizikçi James Maxwell’in 1860'larda radyo dalgaları üzerinde çalışarak başlattığı çalışmalar, Guglielmo Marconi’nin 1898’de icadıyla radyo olarak hayatımıza girdi. Önce haberleşme amacıyla kullanıldı, sonradan bilgi paylaşımı ve eğlence amacıyla yol alarak insanların hayatına yerleşti.
UNESCO’nun 2011’de, Birleşmiş Milletler Radyosu’nun kuruluş tarihi 13 Şubat’ın, Dünya Radyo Günü olarak kutlanmasına karar vermesiyle bu etkin iletişim aracı, icadı eski olsa da bugün 10. Yılını kutluyor. Bu özel gün için 2021’de belirlenen tema ise “Yeni Dünya, Yeni Radyo”.
RADYONUN BABASI
1860'larda fizikçi James Maxwell radyo dalgaları üzerinde başlattığı çalışmaların ardından 1880'lerde ise bilim insanı Heinrich Hertz, Maxwell’in bu tezini geliştirdi ve deneylerle ispatladı.
İtalyan fizikçi Guglielmo Marconi ise “radyonun babası” olarak anılıyor. 1890'larda ilk telsiz radyo sistemini geliştirdi. Daha sonra Mors alfabesiyle mesaj iletimini gerçekleştirdi.
Mucit Lee de Forest, icat ettiği "boşluk tüpü" ile radyoların sesinin çok daha kaliteli ve kesintisiz yayınlanabilmesini sağladı. Bu tarihten sonra pek çok ülkede deneme amaçlı radyo yayınları yapılmaya başlandı.
1900'lerin başında Reginald Fessenden müzik ve konuşma içeren ilk radyo yayınını yaptı. Fessenden de "radyonun babası" olarak anılıyor.
TÜRKİYE’nin RADYOCULUK HİKAYESİ
Türkiye’nin radyo yayıncılığı serüveni 1927’de başladı. Takvimler 6 Mayıs’ı gösteriyordu ve İstanbul Radyosu’ndan o tanıdık ses geldi. Eşref Şefik’in anonsuyla başlayan serüven, hız kesmeden devam etti. Aradan bir yıl geçtikten sonra Ankara Radyosu da ilk yayını yaptı.
Radyolar, 8 Eylül 1936'da PTT’ye devredildi. PTT’ye devredildikten sonra vericisi güçlendirilen Ankara Radyosu, 28 Ekim 1938’de resmen işletmeye açıldı.
Yayınlarına bir süre ara veren İstanbul Radyosu’nun Sirkeci’de başlayan hikayesi, 1949’da Harbiye’de devam etti.
İL RADYOLARI
1960’tan sonra 8 ilde “İl Radyoları" kuruldu. Radyo yayınları, 1964 yılından itibaren TRT bünyesinde devam etti. 1974 yılında, TRT’nin merkez ve bölge radyolarının birleştirilmesiyle TRT-1, TRT-2 ve TRT-3 radyo yayınları oluşturuldu.
Yıllar ilerledikçe, radyo yayınları daha geniş kitlelere ve alana ulaştı.
DÜNYA RADYO GÜNÜ
Dünya genelinde 13 Şubat Dünya Radyo Günü, 10’uncu kez kutlanıyor. Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu’nun (UNESCO) 25 Ekim-10 Kasım 2011 tarihleri arasında Paris’te gerçekleşen 36. Genel Konferansı’nda Bilgi ve İletişim Komisyonu tarafından kabul edilen bir öneriyle 13 Şubat’ı Dünya Radyo Günü ilan etmesinden itibaren her yıl kutlama yapılıyor.
