Büyüleyici Perseid meteor yağmuru, her yıl aynı dönemde gözlemleniyor.
Bu yıl meteor yağmurunun doruğa çıktığı tarih 12-13 Ağustos.
Perseid nedir?
İnsanlığın eski çağlardan beri kayıt altına aldığı Perseid meteor yağmurunun hikayesi, Güneş etrafındaki yörüngesinde seyreden ve 1992'de Dünya'nın yakınlarından geçen Swift-Tuttle isimli kuyruklu yıldızın geride bıraktıklarına dayanıyor.
İngiltere'de Greenwich Kraliyet Gözlemevi'nden gökbilimci Edward Bloomer, "Her yıl yaşadığımız şey, Dünya'nın, kuyruklu yıldızın yörüngesinden geçerek, geride bıraktığı kalıntılara çarpması" diyor.
Bugün ve yarın gökyüzünü hareketlendirecek meteor yağmuru, Dünya'nın bu kozmik toz bulutuna rastlaması sonucu her yıl aynı dönemde gözlemleniyor. Bloomer, bu kozmik toz bulutunun atmosferin üst katmanlarına çarpması sonucu "büyüleyici şekilde alev aldığını" anlatıyor.
Perseid meteor yağmuru, Ağustos ortası gibi doruk noktasına ulaşsa da Temmuz sonlarından itibaren gözlemleniyor.
Meteor yağmuru çıplak gözle de izlenebilecek. Bazen daha büyük parçaların da görüş alanımıza girdiğini belirten Bloomer, "Eğer şanslıysanız bir ateş topunu bile görebilirsiniz" diyor. Yıllardır gözlem yapan Bloomer bunlardan birini sadece birkaç saniye süresince görebilmiş.
Beklemeye değer mi?
Bloomer bu soruya "Kesinlikle" yanıtını veriyor ve ekliyor:
"Bütün ışıkları kapatın ve bekleyin."
Perseidler adeta doğanın havai fişek gösterisi olarak düşünülebilir. Bir gözlemcinin saatte 100 meteor görebileceği kadar yoğun bir gösteriden bahsediyoruz.
İçiniz rahat olsun: Meteorlar atmosfere saatte 215 bin kilometre hızla çarpmalarına rağmen gezegenimiz için herhangi bir tehlike oluşturmuyor.
Bloomer, "Kendinizi ödüllendirin, toprağa bir battaniye serip gökyüzüne bakın" diyor ve tüm dünyadan görülecek meteor yağmurunu izlemenin son derece rahatlatıcı olduğunu vurguluyor.
İsmi nereden geliyor?
Meteorlar aslen Perse takımyıldızından geldiğinden, meteor yağmuruna Perseid ismi veriliyor. Ancak birçok farklı kültürde bu gökyüzü olayına farklı isimler verilmiş.
Katolik gelenekte Perseid meteor yağmurları, "Aziz Lawrence'ın gözyaşları" olarak adlandırılıyor. Aziz Lawrence (Saint Lawrence), Roma'nın yedi diyakozundan biri olarak 258 yılında Roma İmparatoru Valerian'ın emriyle öldürüldü.
Aziz Lawrence'ın 10 Ağustos günü diri diri yakıldığı anlatısına dayanarak, o tarihlerde görünür olan Perseid göktaşı yağmurunun Lawrence'ı yakan ateşin kıvılcımları olduğuna inanılmış.
Öte yandan Romalılardan çok önce meteor yağmurlarına ilişkin şaşırtıcı derecede doğru astronomik veriler İran, Babil, Mısır, Kore ve Japonya'da kaydedilmiş.
Perseidlere ilişkin kaydedilen ilk gözlemin Çin'de MÖ 206 - MS 220 tarihleri arasında hüküm sürmüş Han Hanedanlığı'na ait olduğu sanılıyor. Hanedanlığın gökbilimcileri MS 36'da "geceleri 100'den fazla göktaşının uçuştuğu" gözlemini yapmış.
Meteor yağmurunu izlemek için öneriler
Gökbilimci Edward Bloomer, büyüleyici gökyüzü gösterisini izlemek isteyenler için önerilerini sıraladı:
- Eğer takımyıldızlarını tanıyorsanız, Perse takımyıldızını, Koltuk (Kraliçe) takımyıldızı yakınlarını izleyin. Eğer tanımıyorsanız size yardımcı olacak bir uygulama edinin
- Yıldız izleme etkinlikleri salgından önce daha kolaydı ancak sosyal mesafenizi koruyarak hala yapmanız mümkün.
- Yerinizi akşam üstü belirleyin, battaniyenizi serin, rahat bir pozisyon alın ve havanın tamamen karanlık olmasını bekleyin. Tüm ışıkları ve akıllı telefonların ekranını kapatmanız gerek. Işık kirliliğini engelleyin.
- Rahatlayın ve doğanın en büyük hediyelerinden birinin tadını çıkarın: Saatte 100 göktaşına tanık olabilir, hatta bir ateş topu bile yakalayabilirsiniz.
