İzmir'in Seferihisar İlçesi'ne bağlık kırsal Orhanlı Mahallesi'nde açılması istenen jeotermal kuyular, jeotermal enerji santrali (JES), güneş enerji santrali (GES) ve rüzgar enerji santrali (RES) projelerine ilişkin köylünün itirazını dikkate alan İzmir 3. İdare Mahkemesi, yürütmeyi durdurma kararı verdi. "ÇED gerekli değildir" kararını iptal eden mahkeme, tesislerin bölgede "telafisi güç zararlar doğuracağı" değerlendirmesini yaptı. Mahkeme, firmanın itiraz yolunu da kapattı.
Karen Kahramanmaraş Elektrik Üretim A.Ş. adlı firma, Seferihisar'ın Orhanlı Mahallesi'nin Gökçam Mevkii'nde 12 jeotermal kuyu açıp, JES, GES ve RES projeleri yürütmek için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na başvurdu.
Son derece verimli toprakların bulunduğu bir vadide kurulmak istenen bu projelere bakanlıktan "ÇED gerekli değildir" kararı çıktı. Ancak, organik tarımın yoğun olduğu bölgede yapılmak istenen bu faaliyet, Orhanlı köylüsü ve çevrecilerin yoğun tepkisini çekti.
Avukatlar Şehrazat Mercan, Karya Mercan ve Cem Altıparmak öncülüğünde bir araya gelen 99 köylü, projelere ilişkin verilen "ÇED Gerekli Değildir" kararının iptali için İzmir 3. İdare Mahkemesi’ne başvurdu.
Köylüler, "ÇED gerekli değildir ve ÇED kapsam dışı kararının Orhanlı Köyünde askıya çıkarılıp ilan edilmediği; ÇED kapsam dışı kararlarına konu proje sahalarının bir bütün olarak birlikte ortaya çıkaracakları çevresel etkinin kümülatif sonuçları dikkate alınarak incelenmesi ve karar verilmesi gerektiği; zeytin sahalarının korunması gerektiğini" belirterek yürütmenin durdurulmasını istedi.
İtiraz yolu da kapalı
Eylemler de yapıp sesini tüm Türkiye'ye duyuran Orhanlı köylüsünün talebini dikkate alan mahkeme, önemli bir karara imza attı. Mahkeme, 48 ayda tamamlanması planlanan ve 300 milyon TL'ye mal olacağı açıklanan, yıllık 140,2 GWh enerji üretim kapasiteli proje için verilen "ÇED Gerekli Değildir" kararını iptal etti. Mahkeme oybirliği ile aldığı kararla firma için itiraz yolunu da kapattı.
Telafisi güç zararlar
Tesislerin bölgede "telafisi güç zararlar doğuracağı" vurgulanan mahkemenin kararında şu ifadelere yer verildi:
"Yüzey ve yeraltı sularıyla tarımsal ürünlerin ve toprakların kirletilme potansiyeli olduğu, sondaj alanının yerinin doğru olmadığı, alternatif alan araştırması yapılmadığı, gürültü yönünden parsele en yakın yerleşim alanına yasal sınırın üzerinde etkisi olacağı, sondaj kuyularının yerleşim yerlerine yakın olması nedeniyle ağır metallerin ve çıkan gazların çevreye ve halk sağlığına zararlarının tam olarak değerlendirilmediği ve sondaj çalışmalarında kullanılan atık çamurun toplanacağı sızdırmaz havuzların yetersiz kalacağı, jeofizik çalışmaların yetersiz olduğu sonucuna varıldığından, dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık görülmemiştir. Sondaj kuyusu açmak suretiyle yapılan arama faaliyetinin ÇED Yönetmeliği kapsamı dışında yapılmasının mümkün olmadığı sonucuna varıldığından, dava konusu ÇED Yönetmeliği kapsam dışı kararında bu bakımdan da hukuka uyarlık bulunmamıştır. Diğer taraftan dava konusu işlemin niteliği ve çevreye etkileri dikkate alındığında telafisi güç zararların doğumuna yol açabileceği açıktır."
"Umudumuzu yeşertti"
Mahkemenin bu kararı Orhanlı'da büyük sevinç yarattı. Orhanlı Köyü Derneği'nden yapılan açıklamada, "Orhanlı Köyü sakinlerimiz ve çevre avukatlarımız ile birlikte yaşam alanlarımızı, zeytinimizi, tarımımızı, hayvanımızı, çocuklarımızın geleceğini korumak ve savunmak için çıktığımız bu yolda güzel ve destekleyici bir kararların alınması umudumuzu bir kez daha yeşertti" denildi.
