Kuş gribi salgını nedeniyle çiftliklerde milyonlarca tavuğun itlaf edilmesi yumurta üretimini sekteye uğratırken bu durum fiyatlara da yansıdı. Dün açıklanan enflasyon verileri, ABD'de son dönemde yumurta fiyatlarında yaşanan dikkat çekici artışı ortaya koydu.
ABD Çalışma Bakanlığı verilerine göre, Amerikalı tüketicilerin yaşam maliyeti ocakta aylık bazda yüzde 0,5, yıllık bazda ise yüzde 3 arttı. Bu dönemde gıda fiyatları aylık yüzde 0,4 ve yıllık yüzde 2,5 yükseldi. Evde yemek yapmanın maliyeti ise ocakta 6 büyük market ürünü grubundan 4'ünün fiyatlarında yaşanan yükselişle aylık bazda yüzde 0,5, yıllık bazda ise yüzde 1,9 arttı.
Et, kümes hayvanları, balık ve yumurta grubunda fiyatlar ocakta aylık yüzde 1,9 ve yıllık yüzde 6,1 artış kaydetti. Bu grupta özellikle yumurta fiyatlarındaki artış öne çıktı.
Yumurta fiyatlarındaki artış, yıllık bazda yüzde 50'nin üzerinde
ABD'de yumurta fiyatları ocakta aylık bazda yüzde 15,2 artarken, yıllık bazda yükseliş yüzde 53'ü buldu. Yumurta fiyatlarında ocak ayında aylık bazda yaşanan artış, Haziran 2015'ten bu yana kaydedilen en büyük yükseliş oldu.
Aynı zamanda bu artış, evde yemek yapmanın maliyetinde ocak ayında kaydedilen yükselişin yaklaşık 3'te 2'sini oluşturdu.
Türkiye'den de yumurta alındı
Çalışma Bakanlığının verilerine göre, bir düzine A sınıfı yumurtanın ortalama fiyatı ocak ayında 4,95 dolara ulaştı. ABD Tarım Bakanlığının Yumurta Piyasaları Görünümü raporuna göre ise 7 Şubat itibarıyla bir düzine yumurtanın ortalama fiyatı 7,34 dolara çıktı.
Kuş gribi salgını nedeniyle Aralık 2024'te 13 milyonun üzerinde kuş itlaf edildi. Devam eden salgın, geçen hafta itibarıyla 8 eyalette 21 milyonu aşkın kuşun kaybına yol açtı. Üretimin sekteye uğramasıyla ABD'nin yumurta ithalatı Aralık 2024'te bir önceki aya kıyasla yüzde 38 arttı. Söz konusu dönemde ABD, en son Ocak 2023'te yumurta ithal ettiği Türkiye'den de alım gerçekleştirdi.
ABD'de yaşanan yumurta krizi nedeniyle bazı marketlerde rafların boşaldığı görülürken, bazıları ise stokçuluğu önlemek için müşterilerin alımına sınırlama getirdi.
Tüketiciler, Trader Joe's, Whole Foods, Costco ve Aldi gibi marketlerin yumurta reyonlarında, müşteri başına bir, iki veya en fazla üç kartonla sınırlı alım yapabileceklerine dair uyarı yazılarıyla karşılaştı.
Yumurta fiyatlarındaki artış bazı restoranları ise yumurtalı yemekler için ek ücret uygulaması başlatmaya zorladı. Bu restoranlardan Waffle House, ülke çapında maliyetteki artış nedeniyle yumurta başına 50 sentlik bir ücret eklediğini duyurdu. Restoran zinciri, yumurta fiyatlarını sürekli olarak takip ettiğini ve piyasa koşulları doğrultusunda ek ücreti düzenleyeceğini veya kaldıracağını açıkladı.
Uzmanlar, kuş gribi salgını kontrol altına alınana kadar yumurta fiyatlarının artmaya devam etmesinin beklendiğini kaydetti.
