Hindistan ile Kanada arasında, ayrılıkçı bir Sih liderin Kanada’da öldürülmesiyle başlayan gerilim tırmanıyor. Hindistan Kanada’daki vize işlemlerini durdurdu ve bu ülkedeki vatandaşlarına temkinli olmaları çağrısı yaptı.
Kriz, Kanada’nın bu hafta, ayrılıkçı Sih liderin öldürülmesinde Hindistan’ın rolü olabileceğine ilişkin, ”inandırıcı iddiaların” soruşturulduğunu açıklamasıyla başladı.
Hindistan iddiaları ”saçma” diye niteleyerek reddetti.
Uzmanlar ilişkilerde zaten aylardır yaşanmakta olan gerginliğin bu olayla en yüksek noktasına tırmandığını söylüyor.
Hindistan’ın Kanada’daki vize işlemlerini durdurduğu, Perşembe günü vize işlemlerini yürüten BLS’in internet sitesi üzerinden duyuruldu.
Açıklamada ”Hindistan Diplomatik Temsilciliğinden önemli duyuru: Operasyonel sebeplerle 21 Eylül 2023 gününden itibaren Hindistan’a vize işlemleri ikinci bir duyuruya kadar durdurulmuştur” denildi.
Hindistan Dışişleri Bakanlığı BBC’ye konuyla ilişkin yorum yapmayı reddetti.
Dün de Hindistan, Kanada’ya seyahat eden ya da orada yaşayan vatandaşlarına ”Artan Hindistan karşıtı faaliyetler, siyaseten hoşgörülen nefret suçları ve Kanada’daki suç bağlantılı şiddet olayları” sebebiyle ”çok temkinli olmaları” uyarısında bulunmuştu.
Delhi yönetimi son zamanlarda bu tehditlerden bazılarının, diplomatlarına ve ”Hindistan karşıtı kampanyalara karşı çıkan kişilere” yöneldiğini de kaydetmişti.
Hindistan Kanada’ya en çok öğrenci gönderen ülke. 2022 yılında Kanada’ya giden 320 bin yabancı öğrencinin yüzde 40’ını Hindistan vatandaşları oluşturuyordu.
Kriz nasıl tırmandı? Sihler neden gündemde?
Kanada Başbakanı Justin Trudeau Pazartesi günü, istihbarat örgütlerinin, Hindistan’ın 2020 yılında ’terörist’ ilan ettiği ayrılıkçı Sih Hardeep Singh Nijjar’ın öldürülmesinde ”Hindistan ajanlarının” rolü olup olmadığını araştırdıklarını söyledi, bu konuda ”inandırıcı iddialar” olduğunu kaydetti.
Nijjar 18 Haziran günü Kanada’nın British Columbia bölgesinde, maskeli iki şahsın açtığı ateşle aracının içinde öldürülmüştü.
Trudeau parlamentoda ”Bir Kanada vatandaşının Kanada topraklarında öldürülmesinde yabancı bir hükümetin parmağı olması, ulusal egemenliğimizin kabul edilemeyecek şekilde ihlalidir” diye konuştu.
Hindistan bu açıklamalara sert bir şekilde yanıt verdi ve Kanada’nın, böylesi iddiaları, ”Halistan teröristleri” diye nitelediği Sih ayrılıkçıları koruduğu gerçeğini gizlemek için gündeme getirdiğini kaydetti.
Hindistan hükümeti Sih ayrılıkçıların Batı ülkelerinde Hindistan’dan ayrı bir Sih vatanı (Halistan) taleplerini dile getirmesine genel olarak çok sert tepki gösteriyor.
Hindistan’da 1980’li yıllarda büyüyen Halistan hareketi, nüfusu ağırlıkla Sihlerden oluşan Pencap eyaletinde silahlı bir ayaklanma yürütmüştü.
Zor kullanılarak bastırılan bu ayaklanma sonrasında ayrılıkçı talepler bugün Hindistan’da pek gündemde görünmüyor ama Kanada, Avustralya ve İngiltere gibi kayda değer Sih diyaspora nüfusu olan ülkelerde hâlâ etkili.
Kanada Hindistan dışında en çok Sih’in yaşadığı ülke. Bu ülkede yaşayan 780 bin civarındaki Sih, toplam nüfusun yüzde 2’sini oluşturuyor ve Halistan hareketinin protestoları ve gösterilerine sıkça rastlanıyor.
Haziran ayında Hindistan Kanada’ya, bu ülkedeki diplomatlarının can güvenliği konusundaki kaygılarını resmen iletmişti.
