Etiyopya, Birleşmiş Milletler'in (BM) yedi insani yardım çalışanını "istenmeyen kişi" ilan etti ve ülkeden kovdu.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreter sözcülerinden Farhan Haq, günlük basın brifinginde, Etiopya'nın bu kararının ardından Genel Sekreter Antonio Guterres'in, Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed'i arayarak, "istenmeyen kişi ilan etme" doktrininin ülke olmadığı için BM'ye uygulanamayacağını bildirdiğini söyledi.
Etiyopya'nın BM Daimi Temsilciliğine de bu kararın yasal olmadığına ilişkin diplomatik nota verdiklerini belirten Haq, bu doktrinin BM personeline uygulanmasının Birleşmiş Milletler sözleşmesine aykırı olacağını ifade etti.
Öte yandan, BM Güvenlik Konseyi de Etiyopya'nın 7 BM personelini ülkeden kovmasını kapalı oturumda görüştü.
Konseyin ekim ayı dönem başkanlığını devralan Kenya'nın BM Büyükelçisi Martin Kimani, konseyde Etiyopya konusunda da "birlik" olmadığını söyledi.
Etiyopya'nın insani yardıma ihtiyaç duyduğunu ve "erişimin siyasileştirilmemesi" gerektiğini belirten Kimani, ülkenin kuzeyinde federal ordu ile güç mücadelesi içinde olan Tigray Halk Kurtuluş Cephesi'ne (TPLF) de askeri operasyonlarını durdurma çağrısı yaptı.
Diplomatik kaynaklar ise Rusya ve Çin'in Tigray sorununun Etiyopya'nın iç meselesi olduğunu savunduğu için konseyin bu konuda da birlik olmadığını ve harekete geçemediğini belirtiyor.
Bölgedeki çatışmalar nedeniyle insani kriz artıyor
Federal ordu ile Tigray Halk Kurtuluş Cephesi (TPLF) arasında Tigray eyaletinde yaşanan güç mücadelesinin komşu eyaletlere sıçramasının ardından bölgedeki insani kriz derinleşti.
Etiyopya ordusu, Kasım 2020'de isyancılara karşı başlatılan operasyonlarda kısmi başarı sağlasa da insani durumu gerekçe göstererek 28 Haziran'da Tigray'ın başkenti Mekelle'den çekilmişti.
Tek taraflı ateşkes ilan eden hükümet, TPLF'nin kuzeydeki hızlı ilerleyişi sonrası karşı saldırıya geçmişti.
Ülkenin kuzeyinde 10 aydır süren çatışmalar yaklaşık 2,5 milyon kişiyi yerinden ederken, 5 milyondan fazla kişi de acil yardıma ihtiyaç duyuyor.
Sadece Tigray eyaletinde 5,2 milyon kişi insani yardıma muhtaç hale gelirken, kıtlık benzeri koşullar altında yaşayanların sayısı da 400 bini buldu.
Eğitim ve sağlık kurumlarının çalışamaz hale geldiği Tigray'a güvenlik ve yakıt sıkıntısı nedeniyle yeterli yardım ulaştırılamıyor.
"İstenmeyen kişi" kavramı nedir?
Milletlerarası hukukta yer "misilleme" kavramı, bir devletin uluslararası hukuka aykırı olan fiiline karşı, hukuka aykırı olmayan yollarla cevap verilmesidir.
Buna göre, devlet başka bir devletin hukuka aykırı olarak başvurduğu fiiline karşı, "misilleme" olarak o devletin diplomatını "istenmeyen kişi" olarak ilan edebilir.
Bu ilandan sonra devlet "istenmeyen kişi"yi sınırlarından dışarı çıkarma kararı verir. Bu kavram latincede "persona non grata" terimi ile ifade edilir.
