ABD'nin Türkiye'ye F-16 satışına ilişkin önemli aşama dün itibarıyla tamamlandı ve Kongre'deki inceleme ve itiraz süreci aşıldı.
ABD Dışişleri Bakanlığı'nın 26 Ocak'ta Kongreye gönderdiği resmi bildirimin ardından başlayan 15 günlük inceleme ve itiraz sürecinde sadece Kentucky Senatörü Rand Paul'un Senato'ya sunduğu itiraz gündeme geldi.
Paul'un sunduğu tasarı Senato Dış İlişkiler Komitesine havale edilirken, burada tasarıya ilişkin herhangi bir işlem yapılmadı.
Böylece ABD yönetiminin resmi bildiriminin ardından Kongredeki 15 günlük süre dün gece ABD saatiyle sona erdi ve ABD Silah İhracat Kontrol Yasası (AECA) uyarınca satışa ilişkin sürecin ilgili kurumlar arasında başlamasının önünde engel kalmadı.
Söz konusu süre, AECA yasasına göre, NATO üyesi ülkeler için 15 gün, NATO üyesi olmayan ülkeler içinse 30 gün olarak belirtiliyor.
Yabancı ülkelere silah satışı konusunda Senato Dış İlişkiler Komitesi ile Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesinin değerlendirme ve varsa itiraz hakkı bulunuyor. Hem Senato hem de Temsilciler Meclisinin dış ilişkiler komiteleri, 26 Ocak'ta bildirimin yapıldığı gün yaptıkları açıklamalarla Türkiye'ye F-16 satışına onay verdiklerini duyurmuştu.
Türkiye, ABD'den 40 adet yeni F-16 Blok 70 savaş uçağı ve envanterindeki 79 uçak için ise modernizasyon kiti talep etmişti. Geçen yıl bazı Kongre üyelerinin F-16'ların satılmasını şarta bağlayan ek maddeleri ABD Savunma Bakanlığı Bütçe tasarısından çıkarılmıştı.
ABD Dışişleri Bakanlığı, İsveç'in NATO'ya katılım protokolleri Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından onaylanıp kendilerine ulaştırıldıktan sonra 25 Ocak'ta Kongre'ye satış için resmi bildirimde bulunmuştu.
Kongre'de satışın bloke edilmemesi ve sürecin ilerlemesinin önünün açılmasıyla ABD-Türkiye ilişkilerinde önemli bir eşik de aşılmış oldu. ABD'de Biden yönetimi topu Kongre'ye atarak kendilerinin F-16 satışını desteklediklerini, ancak Kongre'den Türkiye İsveç'in üyeliğini onaylamadan itirazlar gelebileceğini belirtmişti. ABD Dışişleri Bakanlığı, belgeler Washington'a ulaşmadan resmi bildirimi yapmadı.
Öte yandan, ABD Dışişleri Bakanlığı'nın yaptığı eş zamanlı bildirim nedeniyle Yunanistan'a F-35 satışı için de Kongre'nin itiraz süresi doldu.
