Avrupa Birliği’nin Rus petrolüne karşı önceki gün başlattığı tavan fiyat uygulaması ve Türkiye'nin 1 Aralık’tan itibaren boğazlardan geçen tankerlerin P&I sigortalarının güncelliğini teyit eden bir teminat mektubu zorunluluğu getirmesi, tanker piyasasında krize neden oldu.
Şimdiden Türk boğazlarından geçmeyi bekleyen gemi sayısı 15’e ulaştı. Avrupalı P&I şirketleri bu teminatı veremeyeceğini açıklarken, taraflardan birinin geri adım atmaması halinde krizin büyümesinden endişe ediliyor.
60 dolar tavan fiyat
Avrupa Birliği ülkelerinin haziran ayında sağladığı uzlaşının ardından G7 ülkeleri ve Avustralya dünyanın ikinci büyük petrol ihracatçısı Rusya’dan deniz yoluyla ithal edilen petrole 60 dolar tavan fiyat uygulamasını 5 Aralık’ta başlattı. Bu tavan fiyatı aşanları çeşitli yaptırımlar beklerken, Rus petrolünü taşıyan gemilerin Türk Boğazlarından geçişinde de sıkıntılar başladı.
Çünkü Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Denizcilik Genel Müdürlüğü, 1 Aralık’tan itibaren Türk boğazlarından geçen tankerlerin güncel P&I sigortası olduğunu teyit eden bir teminat mektubu talep etmeye başladı.
Aslında 2002’den bu yana boğazdan geçen tankerlerden P&I sigortası isteniyor. Ancak Bakanlığın ek teyit istemesinin nedeni, bu P&I sigortası poliçelerinin güncelliğinden emin olmak. Çünkü yaklaşık iki ay önce Avrupalı sigorta şirketlerinin Rus ürünlerini taşıyan gemilerin sigortalarının geçersiz olacağını açıklamıştı. Bakanlık, tankerlerin Boğazlardan geçişi sırasında olası bir kaza durumunda sigortasız bir geminin çevreye ve ülke ekonomisine vereceği zararı önlemek için bu konuyu teminat mektubu ile garanti altına almak istiyor.
Çözüm umudu yok
Ancak, sigorta işletiminde küresel tanker filosunun yüzde 95’ini kapsayan Londra merkezli Uluslararası P&I Kulüpleri Grubu, üyelerine Türkiye’nin talep ettiği böyle bir onay yazısının; teminatın da ötesine geçmesi ve P&I teminatının AB yaptırım hükümlerine tabi olmaması gerekçesiyle gönderilemeyeceğini bildirdi.
Haber için değerlendirmelerde bulunan uzmanlar, Avrupalı P&I kulüplerinin böyle bir teminat mektubu vermesi de mümkün görünmüyor. Çünkü bu teminatı karşılamaları bir anlamda Avrupa ve ABD’nin Rusya’ya yönelik ambargoların delinmesi anlamına gelecek. Dolayısıyla sektör temsilcileri kısa vadede iki taraftan da geri adım beklemiyor. Tanker piyasasında yaşanan bu gelişmelerin, enerji kriziyle son 10 yılın rekorunu kıran tanker navlunun daha da yükselmesine neden olacağı da belirtiliyor.
