Bundan birkaç sene önceye kadar hemen her yerde “gayrimenkul almanın tam zamanı” sloganı ya da söylemiyle karşılaşmamız mümkündü. Televizyonlarda peş peşe konut reklamları, gazetelerde sayfalar dolusu konut proje ilanları ve hatta magazin sayfalarında inşaat şirketlerinin patronlarının şatafatlı hayatı bizi hep gayrimenkul yatırımına teşvik eder durumdaydı. Ama bugünlerde artan maliyetler sebebiyle inşaat yapan ve özellikle konut üreten firmaların değil reklam filmleri tanıtım faaliyetleri bile yok denecek kadar azaldı.
Gayrimenkul alımını teşvik edecek şekilde medyanın baskısı üzerimizden kalktı çünkü sektörün her anlamda bütçesi azaldı, masrafları çoğaldı. Artan konut fiyatları ile her gün haberlerde karşılaşıyoruz, yeni ve markalı projeler için talep edilen rakamlar ise telaffuz bile etmeye çekinir olduğumuz değerlere ulaştı. Emlak deyince sanki sadece konuttan söz ediliyor gibi bir algı oluşuyor. Bunun önüne geçmek için gayrimenkul tabirini kendi içinde ayırmalıyız.
1- Arsa
2-Ticari
3-Konut
4- Yazlık-devremülk
Bu ayrımı yapmak önemli çünkü gayrimenkul çok değerlendi ya da değer kaybetti demek için hangi türden söz edildiğini bilmeliyiz. Konut piyasasında artan fiyatlar kendi ayakları üzerinde durma çabasındaki herkesin malumu. Ama her mülk bu denli değerlenmedi ve ileriye dönük yatırım aracı olarak sessiz sedasız sıralarını bekliyor. Pandemi etkisinde mümkünse bahçeli evler, değilse olanakları olan sitelere talep son derece arttı. Peki ya diğerlerine?
Hangi tür emlak değerlendi, hangileri yatırıma uygun?
Gelin konuyu daha detaylı olarak konuşmak için sektörde 25 yıllık tecrübe ve bilgi birikimine sahip Emlaxell Danışmanı Harita Mühendisi Hakan İsmetoğulları ile konuşalım.
Konu kapsamlı ancak kısa kısa kendisinden aldığım notları sizlerle paylaşıyorum;
Arsa: Pandemiden kaçış müstakil yaşamı getirdi ve arsada işler iyi gitti. Şehrin yoğun bölgelerinde yaşanan kentsel dönüşüm kiralık konut fiyatlarını olduğu kadar müteahhitlerin arsa arayışını da etkiledi. Dolayısıyla eskiden bölgesel konuştuğumuz arsa fiyatlarını çok daha geniş bir coğrafyaya yayarak diyebiliriz ki; pandeminin başından bu yıl mart ayına kadar arsa fiyatları yüzde 100 arttı. Geçtiğimiz 6 ayda ise üzerine yüzde 30 daha ekledi.
Yazlık- çiftlik: Büyük talep oldu, fiyatları arsadan daha fazla arttı. 300 bin TL’lik yazlıklar için telaffuz edilen rakamlar 700 bin TL’den başlar oldu. Bodrum’da ise 2 milyon TL’ye alıcı bekleyen villalara verilen 4 milyon TL teklifler bekler hale geldi.
Konut: Özellikle merkezi denebilecek ama eski konut stokuna sahip bölgelerde başlayan kentsel dönüşüm hareketi, kiralık fiyatlarına doğrusal oranda yansıdı. Bu semtler aynı zamanda üniversite, hastane vb gibi imkanlara yakınlığından ötürü talebi karşılayamaz hale geldi ve 2. El konutlardaki artış yeni konut fiyatlarını aratmaz hale geldi.
Şimdi dükkan alma zamanı
Ticari ünite dediğimizde; gelir elde etmeye yarayan ama mesken olmayan mülklerden söz ediyoruz. Alıveriş merkezi, benzin istasyonu, otel, ofis alanı, fabrika ve dükkân ilk akla gelenler. Son dönemde bankaların ellerinde her zamankinden fazla sayıda ticari mülk ve dükkan olduğunu biliyoruz. Pandemi bu ünitelere ters etki yaptı. Avm, Çarşı, cadde dükkanlarında kiralar ödenemedi, boş kaldı ve satışa çıktı. Çok özel noktalar hariç fiyat artışları enflasyon oranının üzerine çıkmadı. Fiyat artışından henüz etkilenmeyen bu mülkler ise yatırımcıların odağı haline geldi. Yani aslında şu anda yine gayrimenkul yatırımı yapmanın zamanı ama şimdi dükkan alma zamanı.
Keyifli pazarlar…
