Pandemiyle artan işsizlik, yoksulluk ülkeyi boğarken iktidarın harcama tercihleri değişmiyor. Bir süredir hız kesen örtülü ödenek harcamaları mart ayındaki 371 milyon TL’lik harcama ile 3 ayda 728 milyon TL’ye ulaştı. Garanti harcamaları nedeniyle bütçesi yetmeyen Karayolları’na da Hazine’den 4 milyar TL yardım yapıldı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘kamuda tasarruf’ söylemlerinden sonra açıklanan ilk bütçe harcama rakamları, iktidarın kamu kaynaklarını savurmayı sürdürdüğünü ortaya koydu. Örtülü ödenek harcaması bir ayda 371 milyon TL olurken Karayolları Genel Müdürlüğü’ne de Hazine’den 4 milyar TL ‘yardım’ yapıldı. Harcamalara bu hızla devam edilirse 2021’in, geçen yılı 2 milyar TL’lik harcamasını geride bırakacağı görülüyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığı mart ayı bütçe gerçekleşmelerini açıkladı. Erdoğan’ın tasarruf konusundaki kararlılıklarını dile getirdikten sonra açıklanan ilk rakamlar, müteahhitlere yapılan ödemeler, mal ve hizmet alımları, kira giderleri ile gizli hizmet giderleri gibi ‘kara delikler’in kamu kaynaklarını tüketmeyi sürdürdüğünü bir kez daha açığa çıkardı.
MÜTEAHHİTLERE MİLYARLAR
İktidara yakın müteahhit grupları tarafından yapılan ve uzun yıllar boyunca garanti ödemesi taahhüt edilen Yavuz Sultan, Osmangazi köprüleri ile İstanbul-İzmir ve Kuzey Marmara otoyol projeleri, Karayolları Genel Müdürlüğü’nün bütçesini tüketiyor. Ocak ayındaki 3,1 milyar TL’lik Hazine yardımının ardından garanti ödemelerinin yapıldığı mart ayında da genel müdürlüğe 4 milyar TL daha aktarıldı.
1.1 MİLYAR TL’LİK GİDER
Müteahhitlere yapılan ödemeler bütçenin en önemli kalemlerinden birini oluşturuyor. Ocak ayında 26 milyon TL, şubat ayında 225 milyon TL olan müteahhitlik giderleri mart ayında 1.9 milyar TL’ye fırladı.
Sağlık tesisleri yapımına 334 milyon TL harcanırken hizmet binası yapımları da hız kesmedi. Bir ayda hizmet binası yapımı için müteahhitlere 279 milyon TL ödeme yapıldı.
Devletin yapım giderlerinin, sulama tesislerine kadar kalem kalem ayrıntılarıyla sıralandığı tabloda 1.9 milyar TL’lik harcamanın 1.1 milyar TL’si için sadece ‘Diğer’ denildi.
Tasarruf söylemlerinin lafta kaldığını gösteren bir diğer kalem de mal ve hizmet alım giderleri oldu. Ocak ayında 3 milyar TL, şubatta 4.6 milyar TL olan mal ve hizmet giderleri mart ayında 7.2 milyar TL ‘ye çıktı. Bunun 3.3 milyar TL’si de tüketime yönelik mal ve malzeme alımlarına gitti. Bu harcama kaleminden sağlık harcamalarına 994 milyon TL ayrılırken güvenlik ve savunma harcamaları 346 milyon TL oldu.
17 MİLYONLUK ARAÇ
Ocak ayında hiç yeni araç almayan iktidar, şubat ayında 334 bin TL harcadı ancak mart ayında kara taşıtı alımına 17.4 milyon TL gitti. Kira giderleri için de 269.4 milyon TL harcandı. Bunun 266.6 milyon TL’si bina kiralama giderleri, 952 bini de araç kiralama giderleri için aktarıldı.
TÖRENLERE 8.6 MİLYON TL
Pandemi koşullarına karşın temsil, tanıtma, ağırlama, toplantı ve organizasyon giderlerine yapılan harcamalar da artıyor. Ocak ayında 1.7 milyon TL, şubat ayında 6.2 milyon TL olan harcamalar mart ayında 6.6 milyon TL’ye çıktı.
Nurcan Gökdemir/Birgün
