Metropoldeki kira fiyatlarında dikkat çekici bir artış yaşandı. 2020 Ekim ayında kiraların yıllık artış sınırı yüzde 25 olmasına rağmen, artış oranı yüzde 1.101,30'u buldu. 2020 Ekim’de İstanbul'da ortalama kira 2 bin 308 TL iken, 2024 Ekim ayında bu rakam 27 bin 733 TL'ye yükseldi. Aynı dönemde Türkiye genelinde, TÜİK verilerine göre kiraların artışı ise yüzde 565,10 seviyelerinde gerçekleşti.
Asgari ücret de enflasyona paralel olarak arttı ve 2020-2024 arasındaki dönemde yüzde 631 oranında bir artış yaşandı.
Ortalama ev kirası 27 bin 733 TL oldu
İstanbul’da 1 metrekarelik ev fiyatı Ekim 2020’de 4 bin 482 TL iken, Ekim 2024’te bu rakam 42 bin 528 TL'ye çıktı. Bu süreçte asgari ücretle alınan ev metrekare fiyatları arasındaki fark belirgin şekilde arttı.
Ekonomim'in haberine göre, İstanbul’daki ortalama bir evin kirası 2020 Ekim ayında 2 bin 308 TL iken, 2024 Ekim ayında 27 bin 733 TL'ye ulaştı. Dört yıl önce 2 bin 234,71 TL olan asgari ücret, o dönemde İstanbul'daki ortalama kira ile neredeyse eşdeğerdi (oran: 0,99). Ancak 2022 Aralık ayında bu oran 2,20'ye yükselirken, 2024 Ekim'de ise 1,63 seviyesine gerileyerek asgari ücretlinin ev kirasını ödeyemeyecek duruma gelmesine yol açtı.
Krediyle ev almak zorlaştı
Konut kredisi faiz oranlarındaki artış da durumu daha da zorlaştırdı. Ortalama 100 metrekarelik bir ev alabilmek için asgari ücretlinin çalışması gereken süre, 2020 Ekim ayında 193 ay iken, Aralık 2022'de zirveye çıkarak 424 ayı buldu. 2024 Ekim’de ise bu süre 250 ay olarak hesaplanıyor.
Yüzde 20 peşinatla ev almak isteyen bir kişinin 100 metrekarelik bir evin peşinatını biriktirmesi için gereken süre de artmış durumda. 2020 Ekim ayında 38,6 ay olan bu süre, 2024 Ekim’de 50 aya çıktı.
Konut kredisi faiz oranlarına göre, TCMB EVDS verilerinden alınan aylık ortalama verilere göre, 2020 Ekim ayında yıllık yüzde 15,07 faiz oranıyla yapılan kredi ödemeleri, 1.82 asgari ücrete denk gelirken, 2024 Ekim’de faiz oranlarının yüzde 41,52'ye çıkmasıyla aylık ödeme 6,49 asgari ücrete karşılık geliyor.
