‘Keriz silkeleme’ kavramının hisse senedi yatırımcıları tarafından bilinmesi ve algılanması oldukça önemlidir. Çünkü yatırımda bulunurken, bu tür durumlar başınıza geldiğinizde neler yapacağınızı bilmeniz hayati önem taşıyor. Bu bağlamda, Keriz silkeleme nedir? Borsada keriz silkeleme ne anlama gelmektedir?
Keriz silkeleme nedir? Borsada keriz silkeleme ne anlama gelmektedir?
Bir manipülasyon sonucuna kurban giden yatırımcıların paralarının alınması işlemine ise borsada “keriz silkeleme” denmektedir. Manipülasyon, önceden planlanarak yapılan işlemlerin, borsada işlem gören sermaye piyasa araçlarının yüksek fiyatlar veya düşük fiyatlar uygulanarak yatırımcılara zarar verme amacı güden, ve bu zararın bedeli kadar para kazanmak ya da üçüncü şahıslara para kazandırmak anlamına gelmektedir.
Manipülasyon, bütün borsalarda olduğu üzere ülkemizde de yasak olan bir olgudur. Uygulanan cezalar ise hapis ve para cezalarıdır. Manipülasyonlar fiyat etkilenmeleri, göstermelik alım satım yapılarak veya yalan haber yaymakla gerçekleştirilmektedir. Bu gibi durumlarla yönlendirilen yöneticilere borsa içerisinde “keriz” denmektedir.
Kerizler genellikle çok para kazanma vaadi verilerek kandırılan ve bunun sonucunda ellerindeki paraları gasp edilen kişilerdir.
Keriz nasıl silkelenir?
Manipülasyon işlemlerinin birden fazla tarafı mevcuttur. Bu işlemlerin gerçekleştirilme aşamalarında bulunan kişiler; keriz, kerizi kandıran kişiler, manipüle işlemlerinden sorumlu olan borsa temsilcileri, kerize ilk yatırım fonu sağlayan sermayedarlar, hisse fiyatları veya diğer yatırım kaynaklarının yükselmesinden kazanç sağlayacak kişi veya kişilerdir.
Özet olarak söylemek gerekirse manipüle işlemi çok kişinin katılımı ile gerçekleşir ve bu işlemden kaybeden olarak çıkan tek kişi ise kerizdir (yatırımcıdır).
Bu konuyu daha net anlamak için sizlere güvenilir bir kaynak önerebiliriz. Yazar ve araştırmacı Erol Mütercimler kendi YouTube kanalında konu hakkında görüşlerini bildirdiği bir video yayınlamıştır.
Silkeleme nasıl yapılır?
Piyasada bir yatırımcının elinde bol miktarda bir şirkete ait hisse senetleri bulunmaktadır ve bu hisse senetlerini yüksek meblağlardan satmak istemektedir. Yatırımcının elinde bulundurduğu senetlerin, fazla bir değeri yoksa bu senetler satılmak istendiği zaman değerleri aniden düşmeye başlar. Bu durumun farkında olan yatırımcı ise bu durumla karşı karşıya kalmamak için hisselerinin ciddi bir yükselişte olduğu ve olumlu gelişmelerin olacağını belirttiği asılsız haberleri yaymaya başlar.
Bu yayılan haberler, kolay para kazanma isteği yüksek acemi yatırımcıların kulağına gitmeye başlar. Bu haberler; internet üzerinden ve sosyal paylaşım ağlarından hızlıca yayılır.
Haberi alan acemi yatırımcılar hisse senetlerinin durumunu fazla araştırmadan senetleri almaya başlarlar.
Acemilerin ellerindeki hisse miktarı ve fiyatları arttığı zaman silkeleme işini yapan kişiler fiyatları düşürüp satışa geçerler. Bu durumu gören acemi yatırımcılar, senetler konusunda asılsız haber yayan kişilere danışırlar. Haberleri yayan kişiler, senetlerin düşüşüne engel olmak için alım işlemine devam etmeleri gerektiğini söyleyerek acemi yatırımcıların yatırımlarına devam etmelerini sağlarlar.
Sonuçta acemi yatırımcılar paralarının büyük bir kısmını hatta tamamını tek bir hisse senedine yatırırlar. Keriz silkeleyiciler ise planlarının işlemesi sonucunda düşük fiyatlı senetleri yüksek meblağlardan satarak paralarını almaktadır. Bu yöntem birinci ve en temel keriz silkeleme işlemidir.
İkinci bir durumda ise elinde yüksek miktarda parası olan kişilere oynanabilecek hisseler aldırılıp bir keriz ayarlanır ve birinci durumdaki işlemler tekrar yapılır.
Üçüncü durumda ise keriz aramaya gerek yoktur. Çünkü keriz kendisi gelmektedir. Bu durumda sadece zengin bir yatırımcı bulunarak keriz silkeleme işlemine başlanır.
Dördüncü durumda ise keriz bulunmaz bu durumda halka açık bir şirketin hisse senetlerinin fiyatlarının yükseltilmesi amacı güdülür. Böyle bir durumda borsa temsilcileri ile yapılan alım satım sonucu şirket hisseleri yükselir. Bu işlemin maliyetini ise operasyonu talep eden kişiler ödemektedir.
Beşinci bir operasyon türü de şirket hisselerini borsada satan bir iş adamının hisselerin bir bölümünü gereken parayı kendisi sağlamak koşulu ile bir kişiye aldırmış olabilir. Böyle bir durumda iş adamı hisseleri, halka açılma sonrası yüksek fiyatlardan satmak ister. Bu işlem için keriz bulmak yerine silkeleyicilere başvurulur. Silkeleyiciler ise işlemin büyüklüğünü göz önünde bulundurarak ya kendileri ya da sermayedarlar aracılığıyla işlemi gerçekleştirir. Bu işlemden kazanılan kar ise bölüşülür.
