TCMB’nin Menkul Kıymet Tesisi Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliği, Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliği, Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliği ve Altın Hesaplarından Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliği Resmi Gazete’de yayımlandı.
Buna göre Döviz ve kıymetli maden mevduatına uygulanan zorunlu karşılık oranları artırıldı.
Vadesiz, ihbarlı ve 1 aya kadar vadeli döviz hesapları için zorunlu karşılık oranı yüzde 29 oldu.
3 ay, 6 ay ve 1 yıla kadar vadeli döviz hesabı zorunlu karşılık oranı yüzde 25 oldu.
1 yıl ve daha uzun vadeli döviz hesabı zorunlu karşılık oranı ise yüzde 19 oldu.
(3).png)
TCMB konuya dair açıklama yaptı
Alınan yeni kararlarla ilgili Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
“Para Politikası Kurulu’nun 20 Temmuz 2023 tarihli kararında makro finansal istikrarı güçlendirecek ve piyasa mekanizmalarının işlevselliğini artıracak sadeleşme sürecinin kademeli olarak devam edeceği ifade edilmiştir.
Sadeleşme süreci kapsamında yabancı para mevduattan kur korumalı mevduata dönüşüm hedefi uygulamasına ve TL payına göre menkul kıymet tesis ve zorunlu karşılık uygulamasına son verilmiştir.
Yapılan düzenlemelerle Türk lirası mevduatlar artarken, kur korumalı hesaplardan Türk lirası mevduata geçiş sağlanarak kur korumalı mevduatın azaltılması gözetilmektedir.
Böylece, Türk lirası vadeli mevduat desteklenerek makro finansal istikrarın güçlendirilmesine katkı sağlanması amaçlanmaktadır.
Bu kapsamda, Merkez Bankasınca kur koruma desteği sağlanan hesaplardan Türk lirası hesaplara geçiş ve kur korumalı hesapların belli oranda yenilenmesinin hedeflenmesine,
Kur koruması bulunmayan Türk lirası payı seviyesinde artış hedefine geçilmesine, karar verilmiştir.
Sadeleşme süreci ve kur korumalı mevduatın Türk lirası mevduata geçişine ilişkin adımlar Para Politikası Kurulu’nun ilan ettiği ilkeler doğrultusunda devam edecektir.
Kamuoyunun bilgisine sunulur.”
Yapılan değişikliğe göre, vadesi gelen kur korumalı mevduat hesaplarını standart TL mevduata dönüştürme hedefi getirildi. Bu konudaki kriterleri tutturamayan bankalar ek menkul kıymet tesisine mecbur olacak. TCMB aynı zamanda döviz ve kıymetli maden mevduatına uygulanan zorunlu karşılık oranlarını artırdı.
KKM vadesi gelen mevduatı TL mevduata çevirmekte, bankaların müşterileri ikna edebilmeleri için TL mevduattan reel faiz kazanacaklarını görmeleri gerekiyor. TCMB’ye politika faizini artırması için bir sınır konduğu izlenimi hakim. Şu durumda alınan son kararlarla mevduat faizlerinin TCMB politika faizinin çok üzerinde artması gerekli.
TL mevduat faizi sene sonu %70 üzeri ve 2024 sonu kabaca %45 TÜFE enflasyonuna uyumlu şekilde yükselmeyecekse, o zaman KKM sahibinin TL mevduata geçmeye ikna olması kolay değil. Ya KKM’de kalmayı seçmesi ya da gerçek dövize yönelmesi beklenebilir. Bu da döviz talebini artırarak TL’de değer kaybını hızlandırır.
Mevduat faizlerindeki düşüş ya da negatif reel faizin devam etmesiyle mevduat sahibi KKM’den TL mevduata dönmeye ikna olmazsa bankalara tahvil alımı “cezasının” devreye sokulması adımı bankaların bilançolarında oluşan faiz riskinin yükselmesiyle sonuçlanacak.
KKM’den kademeli çıkma niyeti beyanı olumlu olsa da politika faizini enflasyonla uyumlu seviyeye taşımadan, başka ifadeyle Türkiye’deki çok yüksek enflasyonla doğru para politikasıyla devam etmeden alınan önlemlerin amaçlanan hedefe ulaşması, KKM yükünü azaltması ve/veya döviz talebini kesmesi gerçekçi, “rasyonel” bir beklenti değil.
Pazartesi piyasa açıldığında banka mevduat faizlerinin yönü ve TL’nin seviyesi, olası TCMB müdahalelerinin seviyesi dikkatle izlenecek belirleyiciler olacak.
