İstanbul
Hafif yağmur
11°
Adana
Adıyaman
Afyonkarahisar
Ağrı
Amasya
Ankara
Antalya
Artvin
Aydın
Balıkesir
Bilecik
Bingöl
Bitlis
Bolu
Burdur
Bursa
Çanakkale
Çankırı
Çorum
Denizli
Diyarbakır
Edirne
Elazığ
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Gaziantep
Giresun
Gümüşhane
Hakkari
Hatay
Isparta
Mersin
İstanbul
İzmir
Kars
Kastamonu
Kayseri
Kırklareli
Kırşehir
Kocaeli
Konya
Kütahya
Malatya
Manisa
Kahramanmaraş
Mardin
Muğla
Muş
Nevşehir
Niğde
Ordu
Rize
Sakarya
Samsun
Siirt
Sinop
Sivas
Tekirdağ
Tokat
Trabzon
Tunceli
Şanlıurfa
Uşak
Van
Yozgat
Zonguldak
Aksaray
Bayburt
Karaman
Kırıkkale
Batman
Şırnak
Bartın
Ardahan
Iğdır
Yalova
Karabük
Kilis
Osmaniye
Düzce
35,6967 %0.12
37,2245 %-0.06
104.138,56 %0.283
3.159,43 0,14
Ara
Muhalif. EKONOMİ Pandemi 16 bin uçağı yere indirdi... O uçaklar nasıl saklandı, maliyeti ne oldu?

Pandemi 16 bin uçağı yere indirdi... O uçaklar nasıl saklandı, maliyeti ne oldu?

Kovid-19 salgını nedeniyle havayolları kriz yüzünden 16 binden fazla uçağını yere indirdi. 2020 sonlarında ise tüm uçakların yüzde 30'u yerde yattı. Bazı şirketlerin, uçaklarını korumak için binlerce kilometre uzaklıktaki iklimi uygun meydanlara gönderdiği, THY'nin ise eski Atatürk Havalimanı'nı kullandığı kaydedildi. İşte ayrıntıları...

Okunma Süresi: 5 dk

Kovid-19 salgını nedeniyle havacılık sektöründe yaşanan krizde havayolları uçaklarını yerde yatırmak (grounded) ya da depolama/bekletme (storage) zorunda kaldı. Uçaklar operasyon yaptıkları zamanlarda olduğu gibi bakım maliyetleri yerde yattıkları veya depolandıkları süreçte de değişmedi. Bu dönemde nakit yakmaya mecbur kalan havayolları, bakım maliyetleri sebebiyle de zorluklar yaşadı.

Habertürk'ten Güntay Şimşek, "Yerdeki uçaklar nasıl uçuşa hazır hale geliyor?" başlıklı yazısında, uçak filo analisti Cirium’a göre, salgın esnasında havayolları uçaklarının 16 binden fazlasını yere indirdiğini belirtti. 2020 sonlarında ise tüm uçakların yüzde 30’u yani 9 bin 690’ının yerde yattığı ifade edilen yazıda, şunlar kaydedildi:

"Depolanan uçaklar, aktif halde olmadığı için havayollarına ciddi masraflar oluşturdu. Yavaş yavaş hareketlenmeye başlayan sektörde uçaklar 2020 yaz döneminde kısmen havalandı. Yerde yatan uçak sayıları da yarıya operasyonların yüzde 60 seviyelerine ulaşmasıyla azaldı. Ancak tekrar durağan sezona giren sektörde uçaklar yeniden yerde yatmaya başladı.

Salgın döneminde havayolları uçaklarını en iyi şekilde nasıl koruyacakları konusunda da tecrübe kazanmış oldu. Depolanan veya yerde yatan uçakları, yüksek sıcaklıktan oluşan kimyasal korozyon riski, soğuk havadan oluşan dış yüzeyin yıpranması, operasyon eksikliğinden küflenme ve nem tutma gibi sorunlara karşı korudular. Korumaya da devam ediyorlar. Peki havayolları yerde yatan uçaklarını korumak için neler yapıyor?

UYGUN İKLİMDE SAKLADILAR

Bazı havayolları uçaklarını korumak için kendilerinden binlerce kilometre uzaklıktaki iklimi uygun olan meydanlara gönderdiler. Özellikle yaz mevsimi biterken, Kanada Havayolları elindeki 24 adet B737 MAX uçağını, kışı daha yumuşak koşullarda geçirmeleri için ABD’de çöl bölgesinde bulunan uçak park alanlarına naklettiler. Asya Pasifik bölgesindeki havayolları ise Avustralya’nın çöllerinde uçaklarını muhafaza etti. Bu duruma en güzel örneklerden birisi Singapur Havayolları'nın A380 ve B777’lerini Avustralya’daki Alice Spring yakınlarındaki çölde konuşlandırmasıdır.

Bazı havayolları ise maliyet hesabı yaparak uçakları en uygun park ücreti ödeyeceği küçük havalimanlarına gönderdiler. Türk Hava Yolları da kargo uçuşları ile genel havacılık hizmetlerinin verildiği eski merkezi Atatürk Havalimanı’nı kullandı. 63 uçağını burada yerde yatırdı. Lufthansa, Air France ve British Airways’in İspanya’daki trafiği kısıtlı olan Teruel Havalimanı, İngiltere’deki yerel havalimanı Sheffield ve Berlin’deki Schoenefeld havaalanlarında uçaklarını konuşlandırdılar.

BAKIM PAKETLERİ

Depolama yapılan uçak, 7 günden fazla park durumunda kalacaksa ‘7 günde bir paketi’ uygulanıyor. 14’üncü günde ‘7 gün ve 14 günde bir paketi’ birlikte uygulanıyor. Otuzuncu günde ‘7 gün, 14 gün ve 30 günde bir paketi’ birlikte uygulanıyor. Her bakım paketinin öncekileri de içerecek şekilde belirtilen sürelerde uygulanması gerekiyor. Uçak park halinde 1 yılını doldurduğunda ise 7 bakım paketinin uçağa birlikte uygulanması söz konusu.

ASIL DETAY MOTORLAR

Uzun süre park halinde olan uçaklara uygulanan detaylı koruma işleminde, uçağın en önemli parçası olan motorların içindeki yağ boşaltılıyor ve yerine içinde korozyon önleyici bir solüsyon bulunan bir yağ karışımı doldurularak bir nevi dondurma işlemi yapılıyor. Motorların girişlerine içinde nem alıcı silika maddesi bulunan torbalar konuyor, ayrıca motorların içine nem miktarını ölçen sensörler yerleştiriliyor. Kelebek, böcek, arı ve diğer canlıların girmesini engellemek için motorların her iki ucu da örtülerek kapatılıyor. Çünkü bu bölgeye giren canlılar burada koloniler halinde yaşamaya başlayarak motorlara önemli zarar veriyor.

KÜFTEN KORUNUYORLAR

Uçakların koltuk kumaşları ve halıları düzenli olarak küf oluşmuş mu diye kontrol ediliyor. Ayrıca yakıt tanklarında bakteri ve mantar oluşmaması için tank diplerinde biriken su düzenli olarak boşaltılıyor. Doksan günde bir uçağın flapları, rudder ve diğer uçuş kumandaları hareket ettiriliyor. Park durumu bir seneyi bulursa, iniş takımının esnetilmesi de gerekiyor. Bu süreçte yer hizmetleri de çalıştığı için o da bir maliyet kalemi olarak havayollarının karşısına çıkıyor.

ÖZEL PAKETLEME

Boeing 737 MAX uçaklarının yaklaşık 20 ay, salgın dönemindeki uçakların ise 3 ay ila 1 sene arasında yattı. Bu süre zarfında uçakların korunaklı bir şekilde paketleme yapılması gerekiyor. Özellikle iki aydan fazla yatan uçaklar için uçağın üzerindeki tüm deliklerin vinil bant ile örtülerek kapatılıyor. Uçağın boyalı olmayan metal yüzeylerinin özel bir kaplama malzemesi püskürtülerek koruma altına alınması gerekiyor. Uçağın iç kabini, pencere gölgelikleri kapatılarak ve kokpit camlarına alüminyum folyo bant uygulanarak, karartılıyor. Uçağın koltuklarına pamuklu kumaştan yapılmış örtüler seriliyor, yerdeki halıların dahi üstleri örtülüyor. Uçaklar her an uçuşa başlayacakmış gibi korunması gerekiyor.

GÜNLÜK KONTROL

Park alanındaki uçakların üzerindeki koruyucu bant ve kapakların yerinde olup olmadığının her gün görsel kontrolünün yapılması gerekiyor. Ayrıca uçaktaki çeşitli bölgelerin düzenli olarak yağlanması gerekiyor. Her hafta uçağa korozyon kontrolü yapılıyor, iki haftada bir uçağın elektrik sistemleri iki saat süre ile çalıştırılıyor. Her otuz günde bir uçaklar belli ölçülerde yerlerinden oynatılıyor. Böylece lastiklerin yük altında sürekli aynı konumda olmaktan dolayı hasarlanmaları önleniyor. Anlaşılacağı üzere uçakları yerde yatması da uçmasından daha zor ve masraflı."

Yorumlar
Aşağıdaki görselde işlemin sonucu kaçtır?
Captcha Image
* Bu içerik ile ilgili yorum yok, ilk yorumu siz yazın, tartışalım *