Geçtiğimiz yıl %124 oranında artış gösteren arazi fiyatlarındaki artışın ana nedeni geleceğe yatırımdan ziyade artık doğada bir yerim olsun, kendime uygun bir yer yapayım düşüncesi. Ancak yerimi şimdiden alayım mantığıyla hareket etmeyi bir kez daha düşünmek gerekecek. Çünkü 22 Ağustos 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren yönetmelik tarlanızın devlet tarafından re’sen (onayınız olmaksızın) kiraya verilmesini mümkün kılmaya başladı.
İşlenmeyen Tarım Arazilerinin Tarımsal Amaçlı Kiraya Verilmesine İlişkin Yönetmelik gereğince, her yılın 1 Eylül tarihi başlangıç alınmak kaydıyla takip eden takvim yılının 31 Ağustos tarihine kadar 2 (iki) yıl süreyle işlenmeyen tarım arazilerini devlet yıllık olarak kiraya verecek. Uygulamaya göre re’sen yapılacak kiralama işlemlerinde kiralama önceliği bölgedeki sivil toplum kuruluşlarına ve meslek odalarına ait olacak. Şayet tarlanın (arazinin) sahibi olarak birinci yıl tarım yapmadığınızı ancak ikinci yıl yapacağınızı bildirmeniz halinde devlet kiralama yapamayacak. Kiralamalarda üzerinde ihtiyati tedbir kararı bulunan araziler ile örtüaltı (sera) ve dikili tarım arazileri kapsamdışı tutulacak. 7 (yedi) kişiden oluşan Takdir Komisyonu tarafından belirlenecek kira bedeli mal sahibinin hesabına yatırılacak. Mal sahibinin onayı alınmadan yapılacak kiralama işlemlerinde kiralayanın amaç dışı kullanımı tespit edildiğinde takip eden yıllarda o tarla veya başka bir tarla için kiralama işlemlerine dair talepte bulunamayacak.
Konuyu arsa ve arazi uzmanı, EkoArazi Genel Müdürü Hakan ERİLKUN'a sorduk; uygulamanın tarımsal açıdan atıl arazilerin değerlendirilmesi itibarıyla doğru olduğunu ancak hukuki açıdan re’sen kiralama işlemlerinin maliklik ilkesi ile ters düştüğünü, büyük sorunları beraberinde getireceğini belirtti. Özellikle büyükşehirlerde yaşayıp toprak yatırımı yapanların büyük çoğunluğunun hemen değil ama en az 3 (üç) yıllık bir süre içinde yavaş yavaş doğaya yerleşme hazırlığı düşüncesi ile tarla aldığını belirten ERİLKUN şunları söyledi: Arazi yatırımı yapanların %80’i en erken 3 (üç) yıl içinde doğada yerleşme hazırlıklarını hayata geçirmeye başlamaktadır. Bu açıdan atıl durumda bulunan arazilerin tarıma kazandırılması olumlu görünse de tasarrufu arazinin malikine aittir. Medeni Kanunun Öz İlkesi olarak adlandırdığımız temel ilkesi tapu siciline tescil edilmesi ile birlikte gayrimenkule ait ayni hakların malike ait olacağını açık ve net şekilde ifade eder. Bu kararın uygulanması sahiplik ilkesine tamamen aykırı düşmenin yanısıra emlak yatırımına duyulan güveni de kökten sarsacaktır.
