Brexit'in yanısıra pandeminin verdiği hasarı atlatmaya çalışan İngiltere ekonomisi tedarik sıkıntıları ve enflasyonla mücadele ediyor.
İngiltere'de özellikle Londra'da çok sayıda Türk marketi ile lokantası faaliyet gösteriyor. İngiltere'nin Türkiye'den ithalatı 12 milyar dolar civarında ve bu ticarette gıdanın payı 250 milyon dolar ile düşüş eğiliminde.
Bloomberg'den Ceren Dilekçi'nin haberine göre Türkiye'den ağırlıklı olarak çerez ile bakliyat ithalatı yapılıyor. Son dönemde tarımsal üretimde yaşanan düşüş nedeniyle İngiltere, bakliyat ithalatında rotayı diğer ülkelere çevirmiş durumda. Diğer bir sorun ise, küresel ölçekte yaşanan çip krizinin tedarikte ciddi aksamalara yol açmış olması.
Türkiye'den İngiltere'ye konteyner getirmenin maliyeti bir yılda nerdeyse 3 katına çıktı. Pandemi, Brexit, tedarik sıkıntıları, fiyat artışlarını beraberinde getirdi. İngiltere, yıllar sonra enflasyonla mücadele eder hale geldi. Sektör temsilcileri, hizmetler sektöründe en az yüzde 10 fiyat artışı olduğunu belirtiyor.
"Bakliyat ithalatı, Türkiye'den diğer ülkelere kaydı"
İngiltere'de gıda toptancılığı alanında faaliyet gösteren Gama Grup Yönetici Direktörü Ali Sancak, 1991'den 2021'e kadar olan süreçte Türk marketleri pazarında çok ciddi büyüme olduğunu söyledi.
Londra'da 1.500 market, 3 bin civarında küçük ölçekli işletmenin olduğunu kaydeden Sancak, kebap sektörü cirosunun McDonal's'ın 2 katı bir ciroya erişim sağladığını, bazı Türk ürünlerinin ulusal ürün haline geldiğini belirtti.
İngıltere'nın Türkiyeden 250 milyon dolar civarında gıda ithalarında Türk işletmelerinin ithalat miktarının 70 milyon sterlin civarında olduğuna dikkat çeken Sancak, Gama olarak 25 milyon sterlinle bu parçanın içerisinde olduklarını dile getirdi.
Türkiye'den ağırlıklı olarak çerez, bakliyat ithalatı gerçekleştirildiğini fakat son dönemde bakliyat ithalatının Kanada, Meksika, Amerika, Arjantin, Brezilya gibi ülkelere kaydığını söylüyor. Bunun nedeni Türkiye'de tarımsal üretime yeteri kadar önem verilmemesi, Türkiye'nin aksine Uzakdoğu ülkelerinin çoğu gıdaya yatırım yapıyor. Sancak, Türkiye'de gıda üretiminin teşvik edilmesi gerektiğinin altını çiziyor.
"Türkiye'den konteyner maliyeti 3, Çin'den 6 katına çıktı"
Tedarik tarafında yaşanan sıkıntılar da ticarette aksamaya yol açtı. Nakliyede çok ciddi sıkıntı olduğunu kaydeden Gama Grup Yönetici Direktörü, Türkiye'den geçen yıl 900 sterline getirilen konteyner fiyatının bu yıl 2500 sterline çıktığını ifade etti.
Çin'den konteyner getirmenin maliyeti ise 2 bin dolardan 12 bin dolara çıkmış durumda. Sektör temsilcileri, artan maliyetlere karşılık konteyner bulamadıklarını söyledi.
Brexit sonrası İngiltere'de kalifiye eleman sıkıntısı yaşanıyor. Brexit sonrası çoğu AB vatandaşının ülkesine dönmesiyle hizmetler sektöründe büyük bir açık oluştu. Gama Grup Direktörü, şoför ve teknik eleman bulmakta zorlandıklarını, yurtdışından tekrar çalışan getirilmesi konusunda çalışmalar yapıldığını belirtiyor.
Dünya genelinde olduğu gibi İngiltere de enflasyonla mücade ediyor. Sancak, gıda fiyatlarında son dönemde ciddi artış yaşandığını kaydederek zincirlere yüzde 8 ile 12 arasında artış planladıklarını söylüyor.
Hizmet sektöründe yüzde 10 civarı artış yaşandı
Tas Restaurant Group CEO'su Önder Şahan ise özellikle et ve sebze fiyatlarında astronomik artışlar yaşandığını, et fiyatlarında yüzde 100'e varan oranda artış olduğunu vurguladı.
Hizmet sektöründe fiyat artışlarının tamamının tüketiciye yansıtılmadığını kaydeden Şahan, yüzde 10 civarı artışı yansıttıklarını, yıl sonuna kadar fiyat artışlarının devam edeceğini söyledi.
Brexit sonrası AB vatandaşlarının kendi ülkelerine döndüklerini, çalışma koşulları ve hukuki şartlarının netleşmediği için çalışan sıkıntısı başladığını bildiren Şahan, ''Özellikle oteller büyük ölçüde kapalı, restaurantlar yeni yeni açılmaya başladı. Biz pandemi döneminde yüzde 25 eksilmeye gittik. Açılmaya başladıktan sonra kalifiye eleman bulmakta sıkıntı çekiyoruz. Hükümet bunu çözmek için işletmelere dışarıdan eleman getirmeyi kolaylaştırdı. Başvurumuzu yaptık, bu süreçten yararlanacağız '' açıklamasında bulundu.
