Show TV ekranlarında yayına başlayan yeni dizi "Üç Kuruş", CHP İzmir Milletvekili Özcan Purçu tarafından tepki gördü.
Dizinin yayından kaldırılması gerektiğini savunan Purçu, bunun üzerine Türkiye Radyo Televizyon Üst Kurumu (RTÜK) Başkanı Ebubekir Şahin ile görüştü.
Purçu, görüşme sonrası yazılı bir açıklama yaparak şu ifadelere yer verdi: "1 Kasım 2021’de Show TV’de gösterime giren "Üç Kuruş" adlı dizi, Türkiye’de yaşayan Roman vatandaşları derin bir üzüntüye boğmuştur. Bu dizi, Türkiye’de medyanın Romanlara karşı ayrımcı yaklaşımının son örneğidir. Romanların yaşamlarını derinden etkileyen sorunlar söz konusu olduğunda sessiz kalmayı tercih eden ana akım medya, reyting uğruna Romanlar'ın yaşamlarını gerçeklerle hiçbir bağlantısı olmayan basmakalıp yargılar üzerinden bir reyting unsuru olarak sunmaktadır.
"Roman vatandaşlara yönelik linç girişimleri olmuştu"
"Üç Kuruş" dizisinden önce, bunun gibi birçok yapımı izlemiştik, yani bu ilk değil. Örneğin, 'Roman havası' adlı dizi Roman Sivil Toplum Kuruluşları tarafından şikayet edildiği için yayından kaldırılmıştı. Bu diziden Avrupa Birliği Komisyonu tarafından 2015 yılında yayınlanan Türkiye İlerleme Raporu’nda 'Bir Roman STK'nın şikayeti üzerine, ayrımcı dil kullanan bir televizyon dizisi yayından kaldırılmıştır' şeklinde bahsedilmişti. O dönem Roman vatandaşlara yönelik yeni linç girişimleri olmuş ve bu suçtan ötürü 30 dava açılmıştır.
"Roman kültürü olduğundan farklı tanıtılıyor"
Romanlara dair herhangi bir bilgisi olmayan bir çocuk ya da vatandaşımız bu diziyi izlediğinde; Romanların yoksulluk nedeniyle suça yönelmiş, küfürbaz ve kaba, suç örgütlerine karışan, duyarsız, katil, hırsız, dolayısıyla potansiyel suçlu olduklarını düşünecek, bilinçaltında Romanlara karşı önyargı besleyecektir. Roman haklarına duyarlı olmayan ve senaryosu oluşturulmadan önce nitelikli bir saha ve folklor araştırması yapılmamış olan bu diziden, Romanlar olarak rahatsız olduk. Çünkü dizide Roman karakterler gerçekten uzak, Roman kültürü ise olduğundan farklı tanıtılmaktadır.
"Kabul edilemez bir yapım"
Romanların Türkiye’deki konumunu iyileştirmek ve Roman hakları konusunda toplumu bilinçlendirmek adına önemli çalışmalar yaparken, basmakalıp yargılarla, gerekli hassasiyet gösterilmeden, reyting uğruna yapılan ve geniş kitleleri etkileyen bazı çalışmalar, inşa edilmeye çalışılan ve büyük çaba sarf edilen ilerlemeleri yıkma potansiyeli taşımaktadır. İnsan haklarına aykırı, ayrımcılık ve nefret suçlarını körükleyebilecek olan bu yapım, biz Romanların dünyası için asla kabul edilir değildir.
RTÜK'e "harekete geçin" çağrısı
Romanlara karşı ayrımcı ve aşağılayıcı söylemler, Romanların potansiyel suçlu, katil, küfürbaz bireylerden oluşan bir toplulukmuş gibi yansıtıldığı olumsuz bir algı mekanizması bulunmaktadır. Böylece, dizide kasten olmasa da Romanların toplumsal düzeni bozan bir grup olarak yansıtılması, birçok Roman vatandaşımızın ayrımcılık temelli suç ve davranışlara maruz kalma ihtimalini artırabilecek niteliktedir. Bu nedenle, günümüzde Romanlara karşı var olan ötekileştirme, önyargı, nefret suçları gibi olguları tetikleyici ve bireylerin bilinçaltında meşrulaştırıcı nitelikteki birçok unsur barındıran söz konusu dizi, bir an önce yayından kaldırılmalıdır. RTÜK başta olmak üzere ilgili kamu kurumlarını harekete geçmeye davet ediyorum."
