CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, asgari ücretin yüzde 27’lik vergi dilimine girmesinin gelir kaybına yol açtığını ve bu dilimin yükseltilmesi gerektiğini belirterek, “Vergi dilimleri arasındaki eşik değer oranı daraldıkça, asgari ücretliler (ek ödeme aldıklarında) ve asgari ücretin hemen üzerinde ücret alanlar daha erken ve daha yüksek vergi dilimine girerek gelir kaybına uğruyor… Gelir vergisi dilimleri yeniden güncellenmez ise ücret artışının önemli bir kısmı, asgari ücret de dahil olmak üzere vergiye gidecek” dedi.
Veli Ağbaba, asgari ücrette bu yıl iki kez artış yapılması nedeniyle emekçilerin yüzde 27’lik vergi dilimine girmeye başladığını ve bunun emekçilerin gelirlerinde kesintiye yol açtığını açıkladı. Ağbaba, konuya ilişkin bugün yaptığı yazılı açıklamada şunları kaydetti:
“Yılın ilk 6 ayı için belirlenen brüt 5 bin 4 lira asgari ücret, ilk 6 ay için toplamda 30 bin 24 liraya denk gelirken temmuz ayında 6 bin 471 lira olarak belirlenen brüt asgari ücret, yılın geri kalan 6 ayı için toplamda 38 bin 826 liraya denk gelmektedir. Bu durumda bu yıl için yıllık brüt asgari ücret 68 bin 850 liraya denk gelmektedir.
2022 yılı için belirlenen vergi dilimine göre, üçüncü dilim yüzde 27’lik vergi kesintisi 70 bin liradan başlamaktadır. Bu durumda yıllık brüt asgari ücret ile üçüncü dilim vergi dilimi tutarı arasında sadece bin 150 liralık bir fark oluşmuş oluyor. Bu durumdan kaynaklı olarak yeni bir sorun alanı doğmuş oluyor. Asgari ücretin hemen üzerinden maaş alan bir çalışan, hemen yüzde 27’lik vergi dilimine girmiş oluyor. Ayrıca asgari ücret üzerinden ücret alan bir çalışan fazla mesai, ikramiye vs. gibi yan ödemeler aldığı takdirde hemen yüzde 27’lik vergi dilimine girmiş oluyor. Yani bir başka deyişle asgari ücretli, her ne kadar gelir vergisi dışında tutulmuş olsa da alacağı yan ödemeler ile esasen vergi dilimine girmiş oluyor ve ücretinden kesinti meydana geliyor.
“Vergi oranları fiilen yok hükmünde”
İlk iki dilim ve vergi oranları fiilen yok hükmünde, çünkü vergi dilimleri arasındaki eşik değerleri çok düşük tutulmuştur. Asgari ücretin neredeyse yarısı kadar geliri olan bile ilk dilimden değil ikinci dilimden, doğrudan yüzde 20 oranından vergilendiriliyor. Bir başka deyişle vergi dilimleri arasındaki eşik değer oranı daraldıkça, asgari ücretliler (ek ödeme aldıklarında) ve asgari ücretin hemen üzerinde ücret alanlar daha erken ve daha yüksek vergi dilimine girerek gelir kaybına uğruyor.
Asgari ücret ile vergi dilimleri arasındaki makas daraldıkça çalışanlar daha erken ve daha yüksek vergi dilimlerine girmiş oluyor. Vergi dilimlerine uygulanan tarifenin sınırlı tutulması, düşük ücretlilerden daha fazla vergi alınmasının yolunu açmış oluyor. 2002 ve 2003 yıllarında ilk vergi dilimi tarifesi, asgari ücretin 15-16 katı idi. AKP iktidarında vergi dilimi tarifeleri, asgari ücret ve milli gelir artışından daha az artırıldı. Böylece 2022 yılında (temmuz ayı 6 bin 471 lira brüt asgari ücret) ilk vergi dilimi, asgari ücretin 4,95 katına gerilemiş durumda. Gelir vergisi dilimleri yeniden güncellenmez ise ücret artışının önemli bir kısmı, asgari ücret de dahil olmak üzere vergiye gidecektir.”
