Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 4 yıldır tutuklu bulunan iş insanı Osman Kavala'nın serbest bırakılması için çağrıda bulunan 10 ülkenin büyükelçisinin "istenmeyen kişi" ilan edilmesi için Dışişleri Bakanlığına talimat verdiğini açıklamıştı. ANKA haber ajansı, Cumhurbaşkanlığından gelen bu talimatın Afrika gezisi dönüşünde verildiğini ve talimat karşısında iki gün boyunca bakanlığın girişimde bulunduğunu ancak başarılı olamadığı aktardı.
"İstenmeyen kişi" talimatı, Avrupa'da büyük bir yankı uyandırdı. Bu akşam saatlerinde ise Hollanda Büyükelçisi'nin "istenmyen kişi" olarak ilan edilip sınır dışı ilan ediliği Alman Bild gazetesinde öne sürülmüştü fakat bu iddia yalandı
Norveç: Büyükelçimiz sınır dışı edilmeyi hak edecek bir şey yapmadı
Sputnik'te yer alan habere göre, Erdoğan'ın açıklamalarına ilk tepki İsveç ve Norveç'ten geldi. Her iki ülke yetkilileri de Türkiye büyükelçilerinin ülkeyi terk etmesi yönünde kendilerine herhangi bir bilgi gelmediğini bildirdi.
Norveç hükümetinin iletişimden sorumlu direktörü Trude Maseide, "Büyükelçimiz sınır dışı edilmeyi hak edecek bir şey yapmadı" dedi.
NTB haber ajansının aktardığına göre Maseide, Ankara'nın Avrupa İnsan Hakları Konsvansiyonu'na bağlı kalma taahhüdünde bulunan bir ülke olduğunu, ve ülkesinin Türkiye'ye demokratik standartlara ve hukukun üstünlüğüne uyması çağrısında bulunmaya devam edeceğini söyledi.
AFP, İsveç'ten de benzer bir açıklama geldiğini aktardı.
Almanya: "Diğer 9 ülke yetkilileriyle 'yoğun görüş alışverişi' içindeyiz"
Almanya Dışişleri Bakanı ise, diğer 9 ülke yetkilileriyle "yoğun görüş alışverişi içinde olduklarını" söyledi.
Danimarka: İlkelerimiz ve ortak değerlerimiz konusunda hassas olmaya devam edeceğiz
Danimarka Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Büyükelçi Danny Annan'ın Türkiye'yi terk etmesi yönünde kendilerine ulaşan resmi bir bilgi olmadığı aktarıldı. Açıklamada "İlkelerimiz ve ortak değerlerimiz konusunda hassas olmaya devam edeceğiz" denildi.
Avrupa Parlamentosu eski Türkiye Raportörü ve Hollandalı parlamenter Kati Piri de sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Osman Kavala'nın serbest bırakılmasını isteyen büyükelçilere destek verdi. Kati Pari, Ankara'nın AİHM kararlarını uygulaması gerektiğini söyledi ve tüm AB'nin, 'istenmeyen kişi' ilan edilen büyükelçilere destek olması gerektiğini dile getirdi.
İsveç'te yayımlanan Hallandsposten gazetesine konuşan Stockholm Üniversitesi Türkiye Araştırmaları Enstitüsü Başkanı Paul Levin, Türk hükümetinin olağan dışı bir tepkide bulunduğunu belirterek, bu durumun Erdoğan'ın baskı altında olduğuna işaret ettiği yorumunu yaptı.
Kavala’nın serbest bırakılması çağrısı yapan ABD, Almanya, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İsveç, Kanada, Norveç ve Yeni Zelanda’nın Ankara büyükelçileri, önceki gün Dışişleri Bakanlığına çağrılmıştı.
Ne olmuştu?
18 Ekim’de Osman Kavala’nın tutukluluğunun dördüncü yılı nedeniyle ABD, Fransa, Almanya, Hollanda, İsveç, Norveç, Finlandiya, Danimarka, Kanada ve Yeni Zelanda’nın imzaladığı ortak bir açıklama yayımlandı. Açıklama, ABD, Almanya ve Kanada başta olmak üzere bazı ülkelerin Ankara’daki büyükelçiliklerinin sosyal medya hesaplarında da paylaşıldı. Açıklamada şu ifadeler yer aldı: “Bugün, Osman Kavala’nın tutukluluğunun başlamasının 4. yıl dönümü. Daha önce verilen beraat kararının ardından farklı davaların birleştirilmesi ve yeni davaların açılması yoluyla davasında süregelen gecikmeler, demokrasiye, hukukun üstünlüğüne ve Türk yargı sisteminin şeffaflığına gölge düşürüyor. Kanada, Fransa, Finlandiya, Danimarka, Almanya, Hollanda, Yeni Zelanda, Norveç, İsveç ve Amerika Birleşik Devletleri büyükelçilikleri olarak birlikte, Türkiye’nin uluslararası yükümlülükleri ve iç hukukuyla uyumlu şekilde, bu davanın adil ve hızlı biçimde sonuçlandırılması gerektiği kanısındayız. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin bu husustaki kararları doğrultusunda Osman Kavala’nın derhal serbest bırakılmasının sağlanması için Türkiye’ye çağrıda bulunuyoruz.” Açıklamanın ardından, 10 ülkenin Ankara büyükelçileri Dışişleri Bakanlığı’na çağrılmıştı. Salı günü büyükelçiler dışişleri bakanlığına gittikten sonra Bakanlık’tan yapılan açıklamada, “büyükelçilerin uyarıldığı” belirtilmişti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bugün Eskişehir'de gerçekleştirdiği konuşmada 10 büyükelçinin "istenmeyen kişi ilan edilmesi yönünde talimat verdiğini açıklamıştı.
"İstenmeyen kişi" kavramı nedir?
Milletlerarası hukukta yer "misilleme" kavramı, bir devletin uluslararası hukuka aykırı olan fiiline karşı, hukuka aykırı olmayan yollarla cevap verilmesidir. Buna göre, devlet başka bir devletin hukuka aykırı olarak başvurduğu fiiline karşı, "misilleme" olarak o devletin diplomatını "istenmeyen kişi" olarak ilan edebilir. Bu ilandan sonra devlet "istenmeyen kişi"yi sınırlarından dışarı çıkarma kararı verir. Bu kavram latincede "persona non grata" terimi ile ifade edilir.
