Türkiye Belediyeler Birliği (TBB) Başkanlığı görevini de yürüten İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu, Cuma günü Ankara'da yaptığı açıklamada, Suriye şehirlerine bir TBB heyeti gönderme kararı aldıklarını açıkladı.
Heyetin ilk aşamada Şam'a yapması öngörülen ziyaretinde, Türkiye'deki geçici koruma altında bulunan Suriyelilerin gönüllü geriye dönüş ihtiyaçlarının karşılanması için çalışma yapacağı belirtildi.
Süreci, Dışişleri Bakanlığı ve Şam Büyükelçiliği ile eşgüdüm içerisinde yürüttüklerini kaydeden İmamoğlu, "TBB üzerinden, şehirlerimizin Suriyeli belediyelere verecekleri kapsamlı desteğin, farklı etnik ve inanç gruplarından oluşan Suriye halkının eksiksiz tamamının barış, huzur ve refah içinde yaşamasına önemli katkı sağlayacağına yürekten inanıyoruz," ifadelerini kullandı.
‘Sığınmacıların geri dönüşü için sorumluluktan kaçmayacağız’
Sığınmacıların geri dönüşü ile ilgili sorumluluk alacaklarını belirten İmamoğlu, “Suriye'de şehirlerin acil ihtiyaçlarının karşılanması, ekonomik ve sosyal altyapının yeniden inşası ve yerel yönetimlerin kapasite geliştirme süreçlerinin desteklenmesi öncelikli konularımız," diye konuştu.
TBB’nin yurt içi ve yurt dışında belediyeleri temsil etmek gibi bir misyonu olduğuna değinen İmamoğlu, "Çoğu büyükşehir olan belediyelerimizin, Şam başta olmak üzere Halep, Lazkiye, Hama, Hasekiye gibi Suriye'nin önemli şehirleriyle kardeş şehir ilişkileri bulunduğunu bilmekteyiz. Türkiye-Suriye belediyeleri arası, iç savaş nedeniyle kesintiye uğrayan ilişkilerinin yeniden tesisi ve sürdürülebilir bir zeminde yürütülmesinin koşullarını, Suriyeli yetkililerle çalışmak istiyoruz” diyerek çağrıda bulundu.
‘Ülkemize yönelik terör ihracı’
Türkiye’nin güney sınırında yaşanan gelişmelere ilişkin konuşan İmamoğlu, TBB’nin Suriye’ye yönelik yaklaşımını dair, “Suriye iç savaşı, aynı zamanda farklı etkilerle de bizim hayatımızı çok yönlü, negatif etkiliyor. Yoğun sığınmacının ülkemizde bulunmasının dışında sınırımızda artan terör faaliyetleri ve bölgeden ülkemize yönelik terör ihracının artışı da bizim için çok önemli tehditler oluşturmuş durumda" dedi.
Sığınmacı meselesinin Türkiye için büyük bir külfete mal olduğunu belirten İmamoğlu, "[Bu durumu] hükümetin temsilcileri de ifade etti, etmeye de devam ediyor" ifadelerini kullandı.
İlk ziyaretin gerçekleştirilmesi için Dışişleri Bakanlığı ve Türkiye'nin Şam Büyükelçiliği ile bir diplomasi yürütüldüğünü belirten İmamoğlu "Bu anlamda destek olan ve yön veren bakanlığımıza da teşekkür etmek isterim. Umarım kısa zamanda bu girişimimiz olumlu sonuçlanır ve heyetlerimiz, güvenle Şam'a gider" dedi.
İmamoğlu, gidecek heyetin Şam'da yapacağı tespitler üzerine de konuştu: "[Heyetin] Şam'da yapacağı tespitler ve bulacağı karşılık mekanizmalarıyla birlikte, başta büyük şehirlerimiz olmak üzere ve yine başta o bölgede geçmişten bugüne gelen kardeş şehir diplomasisini yürüten şehirlerimiz olmak üzere, en etkin şekliyle sıkı bir koordinasyon sağlayarak, şehirlerimizin Suriye'de ciddi katkılarını, başta oraya gelecek olan sığınmacıların çocukları, kadınları, gençlerini hedef alacak, güçlü hizmet deneyimlerini aktarmak üzere yola çıkmayı sağlarız."
Son 15 günde en 25.000 Suriyeli döndü
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya Salı günü yaptığı açıklamada, Beşar Esad'ın devrilmesinin ardından son 15 günde Suriye'ye dönenlerin sayısının 25.000'i geçtiğini belirtti.
Anadolu Ajansı'na (AA) konuşan Bakan Yerlikaya, 2017'den itibaren 763.443 Suriyelinin gönüllü bir şekilde ülkelerine döndüğünü de bildirdi.
Türkiye'deki Suriyelilerin kayıtlarının Suriye'de kullanılabilmesi için Şam ve Halep'teki büyükelçilik ve konsoloslukta bir büro kurulacağını söyleyen Yerlikaya, 1 Ocak-1 Temmuz 2025 arasında Suriyeli sığınmacılara dönüş hazırlığı yapabilmeleri için ülkelerine giriş çıkış hakkı tanınacağını belirtti. Bu hakla her aileden bir kişiye üç giriş çıkış hakkı tanınacak.
“Girişimimizi duyurduk”
X hesabından paylaşımda bulunan İmamoğlu, "TBB ve İBB heyetlerinin, Suriye’ye gidişi konusunda Dışişleri Bakanlığımızla koordineli çalışıyoruz. Başta başkent Şam olmak üzere, Türkiye’nin yerel yönetim deneyimlerini ve bilgisini Suriyeli yöneticilerle paylaşmak için sabırsızlanıyoruz. Bugün TBB Encümen toplantısı sonrası, bu girişimimizi duyurduk." dedi.
TBB ve İBB heyetlerinin, Suriye’ye gidişi konusunda Dışişleri Bakanlığımızla koordineli çalışıyoruz. Başta başkent Şam olmak üzere, Türkiye’nin yerel yönetim deneyimlerini ve bilgisini Suriyeli yöneticilerle paylaşmak için sabırsızlanıyoruz. Bugün TBB Encümen toplantısı sonrası,… pic.twitter.com/Q1IM2JAUBk
— Ekrem İmamoğlu (@ekrem_imamoglu) December 27, 2024
Dönüşler için plan ne?
Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler geçtiğimiz cuma yaptığı açıklamada, Türkiye’nin Suriyelilerin geri dönüşü için kabaca iki aşamalı bir plan tasarladığını belirtmişti. Güler, ilk etapta İdlib çevresindeki kamplarda kalan Suriyelilerin dönüşlerinin organize edileceğini söylemiş, ardından da Türkiye’de yaşayan Suriyelilerin dönüşü için çalışmalar yapılacağını ifade etmişti.
Pazar günü ise Ticaret Bakanlığı, Suriyelilerin ülkelerine dönüşünü kolaylaştırmak için bir genelge yayınladı. Genelgeyle döviz ve ziynet eşyası çıkışlarına da kolaylık sağlandı.
Ayrıca Suriyelilerin Türkiye'de kurulan iş yerlerinin nakli için sözlü beyan formunun yeterli olacağı belirtildi. Genelgeyle Suriye vatandaşlarının Türkiye'de edindikleri yerli plakalı araçlarının çıkış işlemlerine yönelik de adım atıldı. Bu kapsamda, 'Yabancılara İkinci El Taşıt Satışı Hakkında Kanun' kapsamında daha önceden noter tarafından düzenlenen kaydın kapatıldığına dair belgenin gümrüklere bildirilmesi sonrası "kolaylaştırılmış çıkış formu" düzenlenecek. Kontrolün ardından taşıtın çıkış işlemleri hızlıca yapılacak.
İçişleri Bakanlığı verilerine göre, 2024’te aylık ortalama 11.000 sığınmacı Suriye’ye döndü.
