Muhalif. özel
İBB, taksi plakası tahsisi ile ilgili yeni sistemi yürürlüğe soktu. Taksi plakası satışlarında artık ‘Şoförlük Mesleği Geçim Kaynağı’ şartı aranacak, mevcut taksi plaka sahipleriyle ilgili inceleme süreci başlayacak. Bu konuyu konuşmak için taraflara ulaştık ancak “Oto center abileri” olarak bilinen firmalar konuya ilişkin yorum yapmak istemedi. Röportaj teklifimizi İstanbul Şoförler ve Esnaf Odası Başkanı Cem Sert kabul etti.
Sorun taksilerin adet yetersizliği mi yoksa taksicilerin niteliksizliği mi? Medyanın yarattığı gündem halkı etkiledi mi? Mesleki yeterlilik standardı belgesi niçin önemli? Neden İBB ile görüşemediler? İstanbul’da sadece sabah, öğlen ve akşam saatlerinde mi taksi bulunamıyor? İşte sorularımız ve İstanbul Şoförler ve Esnaf Odası’nın konuya bakışı.
.png)
İstanbul’da taksi sayısı yeterli mi? Sorun ne?
İstanbul’da taksi sayısı yeterli, bununla ilgili İTÜ’den raporlar hazırlattık. Taksi sayısını yükselttiğimiz zaman bir de trafik sorunuyla karşılaşacağız. Biz taksiciler olarak günde bir milyon kişiye hizmet veriyoruz.
Peki biz neden taksi bulamıyoruz?
Pik saatlerde taksi bulunamıyor ama normal saatlerde duraklarda boş taksiler sıra halde bekliyor. Sabah ve akşam saatlerinde ve çift vardiya dönüşümlü çalışıldığı için araç değişim saati olan 15.00’de bu sorun yaşanıyor. Araç teslimini geciktirmemek için devir saatlerinde şoförler uzak yol tercih etmiyorlar ve müşteriyle ihtilafa düşülüyor. Bugünkü durumda elimizdeki raporlara göre taksi sayısı yeterli.
Çözüm öneriniz var mı?
İstanbul halkının şikayeti hizmet kalitesiyle alakalı. Takside çalışan bazı şoförlerin kötü davranışları yüzünden gündemimiz yoğun. Taksi şoförlüğü eskiden bir meslekti. Bugün mesleksizlerin mesleği halini aldı. Cebinde ehliyeti olan kişi taksi şoförlüğü yapabiliyor çünkü yasaların açıklarından faydalanıyorlar. Buna dair bakanlıkta toplantılarımız oldu. Hizmet sektöründe çalışıyoruz ve kaliteyi yükseltmemiz gerekli. 2012 yılında şoförlükle ilgili mesleki yeterlilik standardı belgesini yasa olarak çıkarttık ama artık aranan belgeler arasında bu sorulmuyor.
Halkın taksi şikayetleri
İBB, 6 bin plakayı kendi bünyesinde çalıştırma teklifini UKOME toplantılarından geçiremiyor ve konu medyaya taşınıyor. Son zamanlarda medya ilgisiyle gündem olduğu için halkta da tedirginlik söz konusu oldu. Öte yandan bu mesleği yapmaya layık olmayan kişilerden biz de mustaribiz. Cebinde ehliyeti olan, İstanbul’u tanımayan, konuşmasını bilmeyen insanların bu meslekten soyutlanması lazım. 17.364 plakanın üstüne 6 bin plaka daha ekleyerek bu sorun çözülmez. Eğitim ve yeterlilik belgeleri şart.
Plaka fiyatları nasıl belirleniyor?
Arz talep ile. Siz bir yerde maaşlı olarak çalıştığınızda tazminata hak kazanıyorsunuz. Bizim meslekte de işi bırakınca arabayı devrederek bu sağlanıyor. Şöyle düşünmelisiniz, bir yerde dükkanınız var ve devretmek istediğinizde bir bedeli oluyor, bunun fiyatı da iki kişinin arasındaki anlaşmayla belirleniyor. Büyük şehirlerde plaka tahditleri var, bunun sebebi gelecekte o şehrin trafiğini düşünmek, herkesin bu işi yapmasının önüne geçmek. 10.553 Bakanlar Kurulu Kararında geçimini şoförlük mesleğiyle sağlayan kişilerin plaka sahibi olma şartı var.
“İBB Başkanıyla seçimden önce görüştük sonrasında görüşemedik”
İBB Başkanıyla kısa da olsa bu konuyu seçimden önceki ziyaretinde görüştük. Sıkıntılarımızı dile getirdik, biz işin mutfağından yetişen insanların önerileri belediyenin denetim sistemiyle birleşirse işin kalitesinin artacağı konusuna değindik. Tamam dendi ama sonrasında herhalde İstanbul’un büyük sorunları sebebiyle masa başında görüşemedik.
Büyükşehir Belediyesi'nin 6 bin plakayı kendisinin işletmesi yasaya uygun değil.
Kiralama olayı yasal değildir. Şoför çalışır kazancını ayırır arabanın amortismanı ve benzini ayrı hesaplar, geri kalanını da mal sahibine ulaştırır. Şoförlük ve araç sahipliği bir elmanın iki yarısıdır. O şoför yarın öbür gün araç sahibi de olabilir.
Taksici günde ne kadar kazanır?
Net bir kazanç söyleyemem bir gün 50 bir gün 250 TL kazanabilir. Pandemi süresince hiç kazanamadılar. O günkü iş yoğunluğu değişkendir. Hava durumu etkiler, yağmurlu havalarda trafik ve talep artışı yaşanır. Öte yandan Beşiktaş’ta 72 tane taksi durağı var. Pik saatler haricinde taksiler durakta müşteri beklemektedir.
Ekonomik olarak taksi şoförü plaka sahibi olabilir mi?
Gündeme gelen plakaların hisselere bölünmemesi diye bir şey söz konusu olamaz. Bir daire almak istediğinizde 3 arkadaş birleşerek alabiliyorsa 3 şoför birikimlerini birleştirerek bunu yapabilir. Anayasal haktır engellenemez. Başka iş yapıp bu işe yatırım yapanlar varsa araştırılsın ve devlet tarafından önlemi alınsın. Buna itiraz etmem.
Kalite ve hizmet bölümünde en büyük sorunumuz, cebinde ehliyeti olan, İstanbul’u tanımayan, eğitimi olmayan insanların bu işi yapması. Bir sebeple işini kaybetmiş kişilerin yeni iş bulana kadar geçiş sürecinde günlük geçimini sağlamak için en kolay yapacağı iş taksi şoförlüğü. Bu kişiler için mesleği kaybetme korkusu yok. Bu da bazı kalitesizlikleri getiriyor ama bu mesleğe yıllarını vermiş, tüm geçimini buradan sağlayan, ekmek kapısına değer veren şoför arkadaşlarımıza da haksızlık yapmayalım. Denetim mekanizmasını artırmamız, bilişimi iyi kullanmamız gerekli. Devlet yetkiyi büyükşehirlere vermiş. Birlikte hareket etmemiz lazım.
