TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Aşağıdaki sorularımın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat BİLGİN tarafından Anayasa’nın 98. ve İçtüzüğün 99. maddesi gereğince yazılı olarak cevaplandırılmasını arz ederim.
Murat ÇEPNİ
İzmir Milletvekili
Özellikle pandemi sürecinde, internet üzerinden alışverişin artmasıyla, motosikletli kuryelerin ve motosikletli kurye hizmeti veren firmaların sayısı da artmıştır. Kuryelerin günlük teslimat on binleri bulabilmektedir. Motosikletli Kurye Ulusal Meslek Standardı, 29 Kasım 2017 tarihinde resmî gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. 8321.02 kodlu motosikletli kuryeler, meslek tanımına göre iş sağlığı güvenliği, çevre koruma ve trafik kuralları ve güvenli sürüş teknikleri çerçevesinde; kendisine teslim edilen gönderiyi yerine motosikletle ulaştırma amacıyla, kuryelik faaliyetlerinin iş organizasyonunu, güzergâh belirleme ve ulaştırma faaliyetlerini gerçekleştiren, iş süreçlerinin kalitesinin artırılmasına ve bireysel mesleki gelişimine yönelik faaliyetleri yürüten kişidir. Motosikletli kurye, kuryelik süreçlerini, ulaşım planına, kalite süreç ve ölçütlerine göre, beraberindeki gönderinin sorumluluğunu alarak gerçekleştirmek zorundadır.
Motosikletli kuryeler, yoğun trafikte, esnek çalışma süreleri içerisinde, zararlı gaza, gürültüye, olumsuz hava koşullarına maruz kalarak stres altında çalışmak zorundadırlar. İş sağlığı ve güvenliği önlemlerini gerektiren kaza, yaralanma, sakatlanma ve ölüm riskleri bulunmaktadır. Mevzuata göre işverenler gerekli çalışma koşullarını sağlamak zorundadırlar. Tüm Anadolu Motosikletli Kuryeler Federasyonu, Türkiye’de çalışan 900 bin motosikletli kuryeden yalnızca 100 bininin kayıtlı çalıştığını, yüz binlerce kayıtsız çalışmanın düşük ücretlendirmeyi getirdiğini, düşük ücretlendirmenin, özellikle göçmenlere ve tatil dönemlerinde çalışan lise öğrencilerine dayatıldığını açıklamıştır. Ayrıca, federasyonun açıklaması göre, 2019 yılında 75, Mart 2020’den 24 Şubat 2021 tarihine kadar da 189 motosikletli kurye trafik kazasında hayatını kaybetmiştir. Motosikletli kuryeler, üstlerindeki fazla mesai, prim sistemi ve hızlı teslimat baskısının kalkmasını, güvenli şartlarda çalışarak insanca yaşayabilecekleri maaşları ve diğer haklarını almayı talep etmektedirler. Motosikletli Kuryeler Derneği ise, motosikletli kuryeliğin çok riskli meslek grubuna alınması talebinde bulunmuştur.
Bu bağlamda;
1- Bakanlığınız verilerine göre, 2021 Haziran ayı itibariyle kaç motosikletli kurye kayıtlı çalışmaktadır?
2- Kayıt dışı çalışan ve sayıları yüzbinleri bulan motosikletli kuryeler için bakanlığınızın bir araştırması var mıdır? Kayıt dışı çalışmanın engellenmesi için ne gibi çalışmalarınız olacaktır?
3- Motosikletli kuryelerin çalışma koşulları, maaşları, sigortalarının düzenli yatırılması, her kurye için sıfır kask mont, dizlik, eldiven, pantolon alınması gibi konularda Bakanlığınızın bir çalışması var mıdır? Olumsuz çalışma koşulları nedeni ile Bakanlığınıza kaç başvuru yapılmıştır?
4- Bakanlığınızın motosikletli kuryelerin meslek hastalıkları riskleri üzerine bir çalışması var mıdır? Bakanlığınız kayıtlarına göre kaç motosikletli kurye meslek hastalığına yakalanmıştır? Bu kuryelerin mağduriyetleri nasıl giderilmiştir?
5- Meslek örgütlerinin açıklamasında yüzlerce motosikletli kurye trafik kazalarında vefat etmiştir. Bakanlığınız kayıtlarına göre trafik kazalarında vefat eden motosikletli kurye sayısı kaçtır? Kaçında işverenin sorumluluğu bulunmuştur. Bu konuda açılan davalara Bakanlığınız taraf olmakta mıdır?
6- Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından belirlenen ve 29 Kasım 2017 tarihinde Resmî gazetede yayınlanan motosikletli kurye ulusal meslek standardının motosikletli kurye çalıştıran firmalarda uygulanması ve bu standardın zorunlu hale gelmesi için Bakanlığınızın bir çalışması var mıdır?
7- Motosikletli kurye mesleğini tehlikeli meslekler sınıfına sokulması için Bakanlığınızın bir çalışması var mıdır? Tehlikeli meslekler sınıfına sokulduğunda, motosikletli kuryelerin mağduriyetlerinin giderileceğini düşünmüyor musunuz?
8- Bakanlığınız motosikletli kurye çalıştıran işyerlerinin denetimini yapmakta mıdır? Motosikletli kuryelere, görev tanımı dışında iş yaptıran işyerleri tespit edilmiş midir? Görev tanımı dışında motosikletli kurye çalıştıran işlerine ne gibi yaptırım uygulanmaktadır?
9- Motorlu Kurye İşçileri Sendikası’na (MOTO-KUR-SEN) üye kaç motosikletli kurye vardır? Bakanlığınız ile MOTO-KUR-SEN arasında motosikletli kuryelerin çalışma koşullarını, kazanımlarını düzenleme ve sendika üyeliğini yaygınlaştırma konularında iş birliği yapılmakta mıdır?
