Haber: Murat Bayar (Muhalif Özel)
Türkiye, 29 Nisan ile 17 Mayıs arasında tam kapanmaya girdi. 18 günlük yasaklarda, muafiyet kazanarak, işyerini açmak isteyen kuruluşlar, 27 Nisan’da ticarete odalarına koştular. Ticaret odalarındaki izdiham, haber yayına hazırlanırken üçüncü günde de devam ediyor.
NACE KODU NEDİR, NASIL ÖĞRENİLİR?
Nace Kodu Avrupa Birliğinde kullanılan istatiksel anlamda kullanılmak üzere farklı iş kollarının sınıflandırıldığı kod sistemine verilen isimdir. Fransızcası “Nomenclature des Activités Économiques dans la Communauté Européenne” olan bu kod, ismini bu açılımın baş harflerinden alıyor. Nace Avrupa'da ekonomik faaliyetler ile ilgili istatistiklerin yayılması ve üretilmesi amacıyla uygulanan bir başvuru kaynağıdır. Bu kod sisteminde iş yerlerine ve işletmelere uyguladıkları faaliyet koluna göre 6 haneli bir kod verilmektedir. Nace Kodu ülkemizde birçok alanda kullanılmaya başlamıştır.
Nace kodunu içeren mesleklerin gruplandırılması rehberini ülkemizde Türkiye İstatistik Kurumu başkanlığında Maliye Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, KOSGEB, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile oluşturulmuştur. Rehber 2008 yılında yayımlanmış, 2009 yılında ise ilk kullanıma odalar başlamıştır. Daha sonra Maliye Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve KOSGEB 2010 yılında kullanmaya başlamıştır.
NACE Kodu neye göre belirleniyor?
Şirketlerin, Türk Ticaret Sicil Gazetesi’ndeki, ana sözleşmelerindeki unvanlarında, amaç, konu bölümüne, 8 adete kadar sektörü almalarına izin veriliyor.
Böylece, kuruluşlar ileride tescil masrafı ve zaman kaybından kurtuluyor.
Valilik, kuruluşun NACE kodunu, en çok gerçekleştirdiği ciroya göre veriyor.
En çok inşaat, mimarlık ya da danışmanlık hizmetinden ciro elde ediliyorsa, kod da ona göre veriliyor.
Kovid-19 pandemisinde, tam kapanmadan muaf sayılan sektörlerden biri de inşaattı.
Ticaret odalarından alınan bilgiye göre, kuruluşlar temizlikten ya da başka bir iş kolundan kazanıyor olsa da, şayet ana sözleşmesinde inşaat da var ise, NACE koduna inşaatı eklettiler.
Böylece inşaat sahası gezilebileceğinden, işyerini açabilme hakkı gibi, yasaklarda çok geniş bir alanda gezebilme hakkı da elde ettiler.
Ticaret odasından bir yetkili, valiliğin sadece izinli ana kodu baz alması gerektiğini belirterek, “Yan kol ekletilmesine izin vermemeliydi” formülüyle, ticaret odasının yükünün nasıl azalacağını kaydetti.
Tam kapanmada polis ana sözleşmeyi kontrol edemediği için de, ek kod alan, yasaklardan muafiyet kazanıyor.
Ağır vergi yükü ile sıfır destek arasında sıkışan vatandaş ise bir çıkış arıyor.
Ne kadar süreceği belirsiz pandemide, 18 günlük kapanmayı, iflas etmek olarak okuyan esnaf, NACE kodu ile sadece nefes almaya çalışıyor.
