Bu yazı aslında bir analiz. Devletin nerede olduğunu Sayıştay raporları, AFAD ve Kızılay belgeleri, resmi açıklamalar ve sosyal medyada resmi paylaşımları inceleyerek okuma yorumlama ve analiz etme çabası aslında.
Yöntemsel olarak üç temel soruya cevap arayarak başlayacağız. Enkazın büyüklüğünü anlamak için 99 depreminde bu yana ne olduğunu, yani önceki 24 yılı inceleyeceğiz. Sonrasında 6 Şubat 04.17’den itibaren ilk üç saati ve üç günü inceleyerek refleksi ve kurtarma açsında kritik dönemi inceleyeceğiz. Üçüncü olarak depremin geçen üç haftasını inceleyerek devletin nerede olduğu sorusuna cevap arayarak tamamlayacağız.
Yani enkaz, refleks ve politika diye üç başlıkla da özetleyebiliriz.
Enkaz: Geçmiş 24 Yıl!
99 depreminde bu yana yapılanlar aslında bu kadar olağanüstü yıkımın baş müsebbibi. Böylesi bir depremde 202 bin binanın (582 bin bağımsız bölüm) acil yıkılacak, ağır hasarlı veya yıkık olduğunun tespit edildi. Ayrıca yıkılan binaların %98’inin eski binalar olduğunu da biliyoruz. Bu durumda %2’si, yani 4 binden fazla “yeni” binanın yıkıldığını söyleyebiliriz.
Yani devlet 99 depreminden bu yana mevcut binaları güçlendirmek için bir şey yapmamış ve üstüne yeni binalardan da 4 bin tanesinin yıkılmasından sorumlu olmuş.
Yani depreme karşı güçlendirmek yerine yıkımı büyütmüş.
Şimdi 202 bin binaya arama kurtarmanın asla yetmeyeceğini görmüş olduk.
Bu arada yeni binalardaki yıkımın çok daha fazla can kaybı demek olduğunu söyleyelim.
Peki nasıl oldu bu?
99 depreminden sonra gelen iki partiden (MHP ve AKP) 10 bakan döneminde toplam 8 imar affı/düzenlemesi ile önemli değişikler yapılmış. Bir tanesi bugün İYİP’li olan Koray Aydın zamanında yapılan yapı denetiminin özelleştirilmesi. Yani o yıkılan 4 bin binanın davalı listesinde en başta Koray Aydın’ı görmek gerekiyor. Devamında da tabi ki bu düzenlemeleri yerine getiren diğer bakanları da saymak gerekiyor.
Özetle kolektif bir şekilde bilimi öldürmek ve siyasetin üstünde tepinmesini sağlayan en başta sorumlular listesinde yer alacak iki parti ve on bakan var.
Yıkımın bu kadar yüksek olacağı son 24 yılda belliydi. Bunu da karşılamayacağımız belli. O zaman iş kurtarmaya ve yardıma kalıyor!
