Türkiye Barolar Birliğinin 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı dolayısıyla yaptığı yazılı açıklamada, milli iradenin temsil organı, Milli Mücadele'nin meşruiyet dayanağı Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılışının 101. yılının kutlandığı ifade edildi.
19 Mayıs 1919'da Mustafa Kemal Paşa'nın Samsun'a çıkışıyla başlayan Milli Mücadele'nin önemli dönemeçlerine işaret edilen açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
"Haziran 1919 Amasya Genelgesi, Temmuz 1919 Erzurum Kongresi, Eylül 1919 Sivas Kongresi. Amasya Genelgesi, ülkeyi işgal eden ve teslimiyeti dayatan emperyalizme karşı Türk milletine yapılan direniş çağrısıdır. Erzurum Kongresi, yerelden genele, bölgeden ülkenin bütününe yayılmayı hedefleyen, halka dayalı örgütlenmenin ilk kurumsal adımıdır. Sivas Kongresi ise manda ve himaye yerine bağımsızlığı hedefleyen bir milli hareketin kurumsallaşmasının dönemeç noktasıdır.
16 Mart 1920’de İstanbul’da Meclis-i Mebusan'ı basıp milletvekillerini tutuklayan işgalciler, Türklerin direnme gücünü tümüyle yok edeceklerini düşünmüşlerdi. Çöküntü ve teslimiyet bekledikleri Türklerin, 1 ay 1 hafta sonra Anadolu bozkırının ortasında yeni bir Meclisi faaliyete geçireceklerini rüyalarında görseler inanmazlardı. Emperyalistlerin asla ihtimal vermedikleri mucize gerçekleşecek, o günün iletişim ve ulaşım koşullarında zamanla yarışılacak, İstanbul'dan kurtulup Ankara'ya ulaşabilen vekiller ile vilayetlerden seçilen yeni vekiller 23 Nisan 1920'de Gazi Meclis'in çatısı altında buluşacaklardır. Milli Mücadelenin meşruiyet, milli iradenin tecelli organı TBMM'nin çalışmaya başlaması ile aslında Türkiye, adı ilan edilmemiş yeni bir döneme geçmişti. 23 Nisan 1920'den geriye dönüş olamazdı. Bu, Türk halkının, milli iradenin kesin ve kalıcı tercihiydi."
Açıklamada, TBMM'nin, yasama organı olmasının yanında içinden çıkardığı Meclis hükümetleri ile dünya parlamentoları tarihinde çok özgün bir yere sahip olduğu vurgulandı.
23 Nisan 1920'den itibaren saray ve mütareke hükümetleri başta olmak üzere İstanbul'un bütün kurumlarının, şeklen varlığını sürdürseler de Anadolu'da karşılığı olmayan, içi boş, güç ve iradeden yoksun kavramlardan ibaret kaldığı kaydedilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
"İstiklal Savaşı'nı yürüten istiklal madalyalı Gazi Meclis'in faaliyete geçmesinin 101. yılını kutluyoruz. Kurumların ruhu gelenekleri ve geçmişleridir. Gazi Meclis'in arkasında, zaferle sonuçlanan kurtuluş mücadelesinin meşruiyet organı olmak vardır. Milli İradenin dayanak ve tecelli organı olmak vardır. İlk Başkanının Gazi Mustafa Kemal Paşa olması vardır. 101 yıllık demokrasi mücadelesi vardır. Gazi Meclis'in, milli iradenin tek ve değişmez organı olarak varlığını ve kurumsallığını sürdürmesi dileğiyle nice 101. yıllara diyoruz."
