10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü nedeniyle Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu tarafından yapılan açıklamada “2025 yılında da 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü’nü basın özgürlüğü açısından karanlık bir tablo ile karşılıyoruz" denildi. Açıklamada, şunlar kaydedildi:
"Basın Kanunu’nun çıkarılması için verilen mücadele sonucu 1961’de gazeteciler için önce ‘bayram’ olarak ilan edilen, 1971’de ise basına uygulanan baskı nedeniyle adı ‘Çalışan Gazeteciler Günü’ olarak değiştirilen 10 Ocak’ta haksız gözaltı ve tutukluluk, sansür, Basın İş Yasası ile çalıştırılmamak, düşük ücret, sendikasızlık ve işsizlik en ağır sorunlar olarak gündemimizde yerini koruyor.
“Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi'nde Türkiye, 180 ülke içerisinde 158'inci sırada yer alıyor”
Uluslararası Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütünün hazırladığı 2024 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi'nde Türkiye, 180 ülke içerisinde 158'inci sırada yer alıyor. 18 gazeteci cezaevinde tutulurken gazeteciler haklarında açılmış davalarla, yaygınlaşan adli kontrol uygulamalarıyla baskı altına alınmaya çalışılıyor. İktidar Dezenformasyon Yasası’nın ardından gündemde tuttuğu Etki Ajanlığı Tasarısı ile gazeteciliği suç olarak göstermeye çalışıyor.
Hem iktidar hem de bazı muhalefet partileri tarafından hedef gösterilen gazetecilere fiziksel saldırılar sürüyor. Saldırganlar cezasızlıkla ödüllendiriliyor. Ülkenin basın özgürlüğü karnesi ne kadar kötü olursa olsun basın ve düşünceyi ifade özgürlüğü önündeki engellerin kalktığı, cezaevindeki gazetecilerin özgür kaldığı, haberin ve gazeteciliğin suç olarak görülmediği günlerde gazetecilik yapma umudumuzu koruyoruz. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti olarak üyelerimizin ve tüm meslektaşlarımızın Çalışan Gazeteciler Günü’nü kutluyoruz."
10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü olarak nasıl ilan edildi?
TGC'nin derlemesine göre, 4 Ocak 1961'de basın çalışanlarına bazı haklar ve yasal güvence sağlayan 212 sayılı Basın İş Kanunu Resmi Gazete’de yayınlandı. Ancak dokuz gazete patronu, 212 sayılı yasaya ve Basın İlan Kurumu’nun oluşmasına ilişkin 195 sayılı yasaya karşı çıktılar. Akşam, Cumhuriyet, Dünya, Hürriyet, Milliyet, Tercüman, Vatan, Yeni İstanbul ve Yeni Sabah’ın patronları ortak bildiriye imza atarak gazetelerini üç gün kapattıklarını duyurdu. İstanbul Gazeteciler Cemiyeti (TGC) ve İstanbul Gazeteciler Sendikası ise çalışanlarla birlikte karara katılmadıklarını açıkladı. Ellerinde “Simidimiz ve hürriyetimiz için”, “Çalışan gazeteciye cop, patrona hazırlop” gibi dövizler taşıdılar. “Dokuz patron olayı” olarak basın tarihine geçen bu gelişme üzerine gazeteciler üç gün boyunca İstanbul Gazeteciler Sendikası çatısı altında ‘Basın’ adlı bir gazete yayımladı. Basın Gazetesi 11 Ocak günü yayına başladı ve üç günlük boykot sırasında yayınını sürdürdü. Üç gün süren bu dayanışmanın ardından 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Bayramı olarak kutlanmaya başlandı. 1971 yılındaki askeri müdahaleden sonra gazetecilere yönelik ağır baskılar nedeniyle günün adı, “10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü” olarak değiştirildi.
