Avrupa Birliği’nin (AB) dış sınırlarında sığınmacıların tutulduğu ve kötü muameleye maruz bırakıldıkları gizli hapishaneler bulunduğu iddia edildi. Alman kamu yayıncılık kuruluşu ARD ve Spiegel dergisinin, yayın kuruluşları Lighthouse Reports, Sky News, Le Monde, Domani, SRF ve RFE/RL Bulgaria ile birlikte yaptığı araştırmalara dayanan haberde, bu hapishanelerde tutulan kişilerin yasa dışı ”geri itme” uygulamalarıyla sınır dışı edildiği bildirildi.
Yayın kuruluşlarının ortak araştırması sonucunda bu tür hapishanelerin varlığının ilk kez kanıtlandığı kaydedildi. Araştırmaya göre bu hapishanelerden biri, Bulgaristan’da, sınır karakolunun arazisinde bulunuyor. Demir parmaklıklarla çevrili derme çatma bir baraka görünümündeki yapının gizli kameralarla görüntülendiği, kayıtlarda sığınmacıların çöpler arasında yere yatırılmış vaziyette tutuldukları, ardından otomobillerle başka bir yere götürüldüklerinin görüldüğü belirtiliyor.
Haberde, sığınmacıların ifadelerine de yer verilerek bu barakalarda günlerce yemek ve su verilmeden tutuldukları, ardından polis tarafından sınıra götürülerek Türkiye’ye dönmeye zorlandıkları kaydediliyor.
Münih merkezli Max-Planck Enstitüsünden hukukçu Constantin Hruschka ARD’ye yaptığı açıklamada bu barınakların kişiyi hürriyetinden yoksun kılma anlamına geldiğini ve tamamen hukuka aykırı olduğunu belirterek ”Bu kesin bir hukuk ihlalidir. İnsan onuruna aykırı ve aşağılayıcı muamele yasağı hiçbir koşulda ihlal edilemez” dedi.
”Karakolda Frontex’ten 10 memur bulunuyor”
Yayın kuruluşlarının araştırmasında, yasa dışı alıkoymaların AB sınır ajansı Frontex’in gözlerinin önünde gerçekleştiği de ortaya çıktı. Bulgaristan’daki söz konusu sınır karakolunda Frontex’e bağlı 10 memurun görev yaptığı bildirildi. İnsan Hakları İzleme Örgütü Almanya bölümü direktörü Wenzel Michalski, Frontex’in ”sorunun bir parçası” olduğunu belirterek bu tür uygulamaları engellemeyen memurların suça ortak olacaklarını vurguladı.
Konuyla ilişkin yayın kuruluşlarının sorusuna yanıt veren Frontex ise Frontex memurlarının bölgedeki Bulgar sınır polisini sınırdaki gözlem faaliyetlerinde desteklediğini, bahsedilen koşulların Frontex tarafından tespit edilmediğini, ancak bilgilerin ilişkin birimlere iletildiğini kaydetti. Bulgaristan makamları ise konuyla ilişkin soruları yanıtsız bıraktı.
AB kurumu olan Frontex, daha önce de Yunanistan’ın Ege Denizindeki sığınmacıları geri itme uygulamalarına göz yumduğu gerekçesiyle sert eleştirilere hedef olmuştu.
”Macaristan’da da var”
Yayın kuruluşları, Bulgaristan’ın yanı sıra Macaristan’da da benzer uygulamaları ortaya koydu. Eldeki görüntülerde sığınmacıların Macar sınır polisi tarafından coplarla gemi konteynerlerine zorla sokulduğunun görüldüğü belirtildi. Sığınmacılar ifadelerinde, kendilerine yiyecek ve su verilmeden saatlerce bu konteynerlerde bekletildiklerini, ardından otobüslerle sınıra götürülerek Sırbistan’a geri dönmeye zorlandıklarını anlattı.
Macar hükümeti ise konuyla ilişkin soruya verdiği yanıtta tüm suçlamaları reddederek Macar polisinin her zaman AB hukukuna bağlı hareket ettiğini bildirdi. AB Komisyonu ise, AB dış sınırlarındaki ”yanlış davranışlar”la ilişkin suçlamaları çok ciddiye aldığını, ancak ”temel haklara riayet edilmesi ve suçlamaların açıklığa kavuşturulmasından ilişkin devletlerin sorumlu olduğunu” belirtti.
