Büyük bir Covid dalgasının içindeyiz! Fakat ne kadar büyük?

Muhalif Özel

ABD'de; atık su verileri, COVID-19 virüsünün yayılımını takip etmek için belki de en önemli kaynak. Bize garip geliyor olabilir. Fakat Amerika’da durum böyle.

Paylaşılan Covid grafiklerinde eğriler oldukça dik ve yükselişte görülüyor.

ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi’nin verilerine göre; ABD atık sularında tespit edilen virüs seviyeleri ilk Omicron dalgasından bu yana olduğundan daha yüksek. Yine de durum önceki pandemi dönemlerine nispeten daha ölümcül değil.

Ülke genelinde oranların arttığını gösteren bir diğer detay da şu: Ulusal Atıksu Gözetim Sistemi programına göre şu anda her eyalet, ‘yüksek’ veya ‘çok yüksek’ viral aktivite kategorisinde yer alıyor.

Dalgalanmanın bu hafta ya da hemen sonrasında zirveye ulaşabileceği ve bunun da ötesinde en az bir ay daha yüksek seviyelerde seyredebileceği ifade ediliyor.

ABD’de hastane yatış ve ölüm sayısı da geçtiğimiz yıllara nazaran çok daha düşük kalıyor. Aralık ayının son haftasında hastaneye yatan kişi sayısı yaklaşık olarak 35 bin kişi. 2022 yılında ise bu sayı 44 bin civarındaydı.

Aralık ayı başında haftalık ölüm sayısı 3 binden, bin 600’e düşerken; 2020 yılında 100 bin hastaneye yatan kişiden 20 bin kişi hayatını kaybediyordu.

Pandeminin başlarında kullanılan ölçümlerden birçoğu bugüne baktığımızda yetersiz kalıyor. ABD’ye göre ise atık su testi, virüsü takip etmek için hala mevcut olan birkaç güvenilir araçtan biri olmayı sürdürüyor. Yetkililer, hastaneye yatışlar çoğalmadan önce yükseliş başlangıç sinyalinin bu sistem sayesinde öğrenilebileceğini söylüyorlar.

Peki bu neye yarar?

Yaşlılar, bağışıklık sistemi zayıf olanlar veya kronik hastalığı bulunanlar bu sayede virüse karşı ne zaman daha dikkatli olmaları gerektiklerini anlayabilirler.

Tabii; atık su testleri ölçümlerinden faydalanılması gereken kısım tam olarak ne kadar virüsün olduğunu öğrenmek değil, virüs yayılımında hızlanma olup olmadığını öğrenmek.

Türkiye’de durum nasıl?

Türk Tabipleri Birliği (TTB), solunum yolu hastalıklarına bağlı olarak yaşanan salgın hakkında dün bir açıklamada bulundu. Açıklamada ölüm sayısının tekrar pandemi öncesi dönem ortalamasının üzerine çıktığı belirtildi.

TTB Merkez Konseyi 2. Başkanı Ali İhsan Ökten, salgından dolayı acil servisler ve yoğun bakımların dolduğunu, randevuların aksadığını ve bu durumun farklı hastalıklar sebebiyle tedavi görmesi gereken hastaları etkilediğini ifade ediyor.

TTB son bir ay için ise hiç iç açıcı detaylar paylaşmıyor... Tüm öğrenciler ve iş yerinde çalışanlar hastalıktan kırılıyor. Okullarda sınav dönemi var, işçiler ise çalışma şartları ve işten çıkarılma korkusuyla dinlenme imkanı bulamıyorlar. Sonuç olarak hasta hasta işe ve okula giden kişiler salgının daha da yayılmasına imkan tanıyorlar.

Yapılan en önemli tespit ise; yaşanılanın ‘bahar nezlesi’ gibi hafif bir durum değil, ölümcül influenza ve COVID salgını gibi ciddi bir hastalık olması.

Maskenin en önemli koruyucu tedbir olduğu belirtilirken; toplu taşıma, kapalı, kalabalık ortamlarda maske-mesafe-hijyen kurallarının uygulanması gerektiği ifade ediliyor.

Aşı olmayan her vatandaşın sorumluluğu Sağlık Bakanlığı’na yüklenirken COVID-19’un güncel varyantı için aşı temin edilmesi ve risk gruplarına uygulanması gerektiği söyleniyor.