Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Soçi'de görüştü.
Rus Sanatoryum'daki görüşme, yaklaşık 3 saat sürdü. Toplantı, yaklaşık 1,5 saatlik heyetler arası görüşmenin ardından baş başa çalışma yemeğiyle devam etti.
Soçi'ye giden heyette Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacir, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın, Savunma Sanayii Başkanlığı Başkanı Haluk Görgün ve Cumhurbaşkanlığı İdaresi Haberleşme Dairesi Başkanı Fahrettin Altun da bulundu.
Reuters ayrıca Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan'ın da Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Soçi gezisine eşlik ettiğini yazdı.
Görüşme öncesi ortak açıklama
İki lider görüşme öncesi basına yaptıkları kısa açıklamada Türkiye-Rusya arasındaki ticaret, gaz ve Tahıl Anlaşması konusunda mesajlar verdi.
Putin, "(Türkiye ile) Yakın zamanda hem gaz konusunda hem başka alanlarda önemli adımlar atacağız" dedi. Putin ayrıca, Tahıl Anlaşması ile ilgili görüşmelere açık olduklarını belirterek “(Cumhurbaşkanı Erdoğan ile) Ukrayna krizini görüşeceğiz. Tahıl anlaşmasını gündeme getireceksiniz, biz bu görüşmelere açığız” dedi.
Erdoğan, "Şu anda Türkiye ile Rusya arasındaki dış ticaret hacmimiz 62 milyar dolar. 100 milyar hedefine yürüyor olmamız bizi çok mutlu ediyor" diyerek Türkiye-Rusya arasındaki ticari ilişkilere vurgu yaptı. Erdoğan'ın Tahıl Anlaşması'nda Afrika'ya da işaret etti ve "(Tahıl koridoru) Yapacağımız görüşmeden sonra (Putin'le) dünyaya verilecek mesaj, özellikle az gelişmiş Afrika ülkelerine yönelik bir adım, çok önemli olacak" dedi.
Erdoğan ayrıca "ilişkilerde yerli para birimi" mesajı vererek iki ülkenin Merkez Bankası Başkanları'nın görüşeceklerini söyledi.
Erdoğan ve Putin arasındaki görüşmenin ana gündem maddesi, Rusya'nın 17 Temmuz'da çıktığı Karadeniz Tahıl Anlaşması olacak. Görüşmede, Rusya'nın geçen hafta dile getirdiği yeni alternatifin de gündeme gelmesi olası.
Görüşmede Rusya'nın Ukrayna'yı işgali de ele alınacak. Bunların dışında Putin ve Erdoğan'ın iki ülke arasındaki ilişkilerde önemli yer tutan; başta enerji, ticaret, ekonomi ve turizm gibi başlıkları ele alacak. Suriye konusunun da masada olması bekleniyor.
Kremlin: Görüşmelerin ilk kısmı yapıcıydı
Görüşmeye ilişkin konuşan Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, "Görüşmelerin ilk kısmı yapıcıydı, görüşmenin ardından herhangi bir belge imzalanması beklenmiyor" ifadelerini kullandı
Fidan, son iki haftada hem Rusya'yı hem Ukrayna'yı ziyaret etti
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, geçen iki haftada savaşan iki ülkenin başkentine giderek üst düzey görüşmeler yapmıştı. Dışişleri Bakanı, 25 Ağustos'ta Ukrayna, 31'inde ise Rusya'daydı. Fidan'ın bu temaslarında yine öne çıkan başlık Tahıl Anlaşması'ydı. Fidan'ın bu iki görüşmede iki tarafın da Tahıl Anlaşması'nı tekrar hayata döndürmek için görüşlerini aldığı ve ihtimalleri gündeme getirdiği düşünülüyor.
Putin'in açıklamaları şöyle:
"Küresel ve bölgesel konuları değerlendirdik. Ticaret hacmimiz 62 milyar dolara ulaştı. Dolar ve avronun payı aramızdaki ticarette sürekli düşüyor. Rosatom şirketimiz Akkuyu Nükleer Santralinin inşaatına devam ediyor. Önümüzdeki yıl ilk ünite enerji versin diye binlerce insan çalışıyor. Enerji alanında işbirliğimiz stratejik nitelikte. Türk ekonomisine ucuz yakıt sevkıyatına devam edeceğiz. Gazprom Botaş'a doğalgaz dağıtım alanının kurulması için yol haritasını paylaştı.
Bugün Karadeniz girişiminin sona ermesinden bahsettik. Batı bizi buna mecbur etti. Batı Rus tarım ve gübre ürünlerinin ihraç edilmesini engelliyor. Biz Ukrayna tarafının insani koridorlarını terörist saldırılar yapmak için kullandığını söylüyoruz. Ukrayna'nın dünya gıda ihracatındaki payı yüzde beş bu oran ileride daha da azalacak.
Gönderilen gıdaların yüzde 70'i gelişmiş ülkelere gitti, ihtiyacı olan fakir ülkeler yüzde 3'ten daha az pay aldı. Biz anlaşmayı canlandırmaya hazırız. Rus ürünlerine yaptırımlar kaldırılmalı. Rusya'dan 1 milyon ton tahıl imtiyazlı fiyatla Türkiye üzerinden Katar finansmanıyla Afrika'ya gönderilmesi üzerinde çalışıyoruz."
"Tahıl koridorunu canlandırmak istiyoruz, bunu yapacağız. Bir şartla yapacağız. Tarım ürünlerimizin de engelsiz şekilde denize çıkmasını istiyoruz
Suriye'de Türkiye ile hemfikiriz. Suriye'nin bağımsızlığı ve toprak bütünlüğünü savunuyoruz"
Erdoğan: Eksikler giderilmeli, tahıl girişimi sürdürülmeli
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamaları şöyle:
Gündeme getirilen alternatif öneriler, Karadeniz Girişimi gibi sürdürebilir, güvenli ve taraflar arası işbirliğine dayanan kalıcı bir model sunamamıştır.
(Karadeniz Tahıl Girişimi) Eksiklerin giderilerek, girişimin devam ettirilmesi gerektiğine inanıyoruz."
"Bölgemizde kalıcı barış, istikrar ve refahın tesisine yönelik çalışmalarımızı sürdürme kararlılığındayız."
Soru- Cevap
Putin: Sayın Erdoğan'ın çabalarıyla gelinen noktalar Ukrayna tarafından çöpe atıldı. Tahıl anlaşmasının canlandırılmasında sözler yerine getirilmedi. İki kez uzattık. Üçüncü kez bizden yine rica ettiler. Bizi dolandırdılar. Evet buna karşı değiliz ama vaatler yerine getirilirse buna döneceğiz. Türk Akım ve Mavi Akım'a saldırı teşebbüslerinde bulunuldu. Ukrayna'nın Karadeniz limanlarından kalkan İHA'lar ve SİHA'lar gemilere saldırılar düzenliyor.
Erdoğan: Ukrayna'nın yaklaşımlarını yumuşatması gerekiyor. Sizden (Rusya'dan) gelecek olan bu tahılları fabrikasyon olarak değirmenlerimizde öğüterek Afrika ülkelerini gönderebiliriz dedik bunlarda mutabık kaldık.
Yorum Yazın