Mehmet Ali Aslan’ı üniversite yıllarında tanımıştım. Çeşitli mücadele platformlarında bulunmuş, 1969 yılında kısa bir dönem Türkiye İşçi Partisi’nin genel Başkanlığını yapmış sosyalist bir Kürt aydını, ileri geleni. Bana gönderdiği “Bir Onur Mücadelesi” adlı kitabı dolaysıyla bir yazı yazmak istedim. M. Ali Bey ilginç bir aydın. Yaşı epey ilerlemiş, silahla işlerin çözülemeyeceğini belirterek şöyle diyor, “Kurtuluş namlunun ucunda değil. Kurtuluş kalemin ucunda, bilgisayar tuşlarındadır.”
O arada yaşamının çizginsin hem coğrafyadan hem doğduğu toplumdan hem de bunların ortaklaşa belirlediği tercihlerinden kaynaklandığını belirterek şöyle diyor: “Kişiliğimizi belirleyen tercihlerimizdir. Birden fazla seçeneğin bulunduğu durumlarda, tercihlerimizde, bilgi ve deneyimlerimiz, ruhsal yapımız, birinci derecede önem verdiğimiz değerler, rol model olarak aldığımız anne, baba ve yakınların fikir ve davranışları rol oynar. Fakat bazı konularda seçenek yoktur. Tercih şansına da sahip değilsiniz. Bunların en önemlileri etnik köken, ana dil, kültür, toplumun din ve mezhep inancının şekillendirdiği kültürel ortamdır.” Ağrı’da bir Kürt olarak dünyaya geldiğinin kendi tercihi olmadığını vurguluyor. Ama o kimlikle dünyaya geldikten sonra onu savunmanın bir onur mücadelesi olduğunun altını çiziyor. “Kimliğimizi oluşturan unsurların cebir, baskı ve tehditle değiştirilmesi kişiliğimizi de yok eder. İnsanlar değersiz, kişiliksiz varlıklar haline dönüştürür. Egemenin amacı budur, ama kişinin de amacı kişiliğini ve kimliğini korumaktır. Çünkü insanın etnik yapısı şerefidir.”
Bu iki alıntıyla bir giriş yaptıktan sonra gelelim benim kendisi ile son buluşmamıza.
Görüşme isteği
Arkadaşım Hasan Alagöz arayıp, ortak arkadaşımız Hüsnü’ye yazarı tarafından bana imzalanmış bir kitap bıraktığını söyleyince merakla kitabı alacağım günü bekledim. İki gün sonra gittiğimde kitap Şişlideki yazıhanede masanın üstünde duruyordu. Epey kapsamlı ve kalınca olan kitabın kapağında büyük harflerle “Bir Onur Mücadelesi” yazıyordu. İkinci Adam Yayınlarından çıkmış. Kapağı açtım, eski kuşakların el yazması olduğu hemen anlaşılan bir yazı ile şöyle yazıyordu: “Değerli yazar Ahmet Özer’e en iyi dileklerimle. Mehmet Ali Aslan.”
“Bir Onur Mücadelesi”
Kitabın ismi ilginç, bir onur mücadelesi. Demek ki mücadelesini onur mücadelesi olarak görüyor ve yaşamını da bu onur mücadelesine adamış. Keskin bir bıçağın iki ucunda gibi, bir tarafında solculuk ötekisinde Kürtlüğün yer aldığı bu bıçağın keskin sırtında yürümüş, kimi zaman kanamış, kimi zaman düşüncelerinden dolayı içerde yatmış, kimi zaman da dışarda yılmadan, yorulmadan bu uğurda mücadele etmiş. Nereye giderse gitsin, ne yaparsa yapsın Aslan’ın yaşamının omurgasını bu teşkil etmiş.
