.jpg)
İki kıtanın birleştiği yerde konumlanan İstanbul’un Haliç kıyısında eşsiz bir manzaraya sahip Rahmi M. Koç Müzesi, Türkiye’nin ilk ve tek sanayi müzesi olma özelliğini koruyor. Sanayi, iletişim ve ulaşım tarihindeki gelişmeleri yansıtan Rahmi M. Koç Müzesi'nin zengin denizcilik koleksiyonu müzenin büyük bir bölümünü oluşturuyor. Koleksiyonda gemi modellerinden gezinti tekneleri ve yelkenlilere, efemeralardan kanolara, Saltanat Kayığı’ndan buharlı yatlara kadar bine yakın obje sergileniyor. Geçmişten günümüze denizcilik tarihi ve kültürel mirasını ziyaretçilerine aktaran Rahmi M. Koç Müzesi’nin denizcilik koleksiyonundaki ‘en’ler de hayli dikkat çekici.
.jpg)
İşte o nesneler:
En yaşlı nesne: Rosalie, Avrupa’nın malum en eski buharlı römorkörü. 95 HP gücündeki orjinal bileşik buharlı makinesi münasebetiyle çeşidinin tek örneği. Vapur, 1873 senesinde, Hollanda’da, Kinderdijk, J & K Smit Tersanesi tarafınca, Hollanda Müdafa Bakanlığı için inşa edilmiş ve 1924’e kadar “Den Briel” adı altında, Brielle’deki Torpido Teşkilatı’nda hizmet vermişti.
En genç nesne: RMK Marine Tersanesi’nde 2020 senesinde inşa edilen İttir Kaktır, içten motorlu bir gezinti teknesi ve tıpkı vakitte römorkör. 10,06 metre uzunluğundaki teknenin 150 beygir gücündeki motoru Ford Otosan tarafınca üretildi.
En eski nesne: Müzenin kuruluşundan bu yana koleksiyonda bulunan başı karışık bir denizciye ilişkin ahşaptan oyulan vapur başı tasviri müze koleksiyonun en eski kesimi. 20’nci yüzyıla kadar kullanımları devam eden vapur baş figürlerinin gemileri koruduğuna inanılıyordu.
En yeni nesne: Mustafa Kemal Atatürk kısmında sergilenen ve Acar Vapuru’ndan alınmış olan vapur dümeni. Acar Motoru, Mustafa Kemal Atatürk için 1937’de Almanya’da yaptırıldı. Başta Mustafa Kemal Atatürk olmak suretiyle, Boğaz, Adalar ve Yalova ortasında meydana getirilen seyahatler için devlet büyükleri tarafınca kullanıldı. Yabancı devlet liderleri ve konukların ağırlanması esnasında protokol teknesi olarak da hizmet verdi.
En hafifçe nesne: Müze koleksiyonunda yer edinen cam şişede ufak vapur modelleri. 1860’lardan itibaren üretilmeye süregelen cam şişelerin içine yerleştirilen ufak vapur modelleri, deniz insanları için kıymetli bir hobiye dönüştü.
En ağır nesne: Uluçalireis Denizaltısı. 1944 senesinde Portsmouth Tersanesi’nde USS Thornback (SS-418) ismiyle 93 metre uzunluğunda 2 bin 400 ton olarak inşa edildi. 2 Temmuz 1971’de Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na katıldı, TCG Uluçalireis adı ve S-338 borda numarası verildi.
En büyük ve en kuvvetli nesne: Turgut Alp vinci. 32 metre yüksekliğindeki nesne, 1887’de Bremen, Almanya’da inşa edilen ve Türk Deniz Kuvvetleri’nde hizmet veren TCG Turgut Alp mavnasının, buharla çalışan ve 85 tonluk yük kaldırma kapasitesi bulunan maçunasıdır.
En ufak nesne: Bezard üretimi cep pusulası. Pusulanın yüksekliği 7.5 santimetre, eni 5.2 santimetre ve derinliği ise 6 santimetre.
En ilgi gören nesne: Fenerbahçe Vapuru. Fenerbahçe Vapuru, kardeşi Dolmabahçe Vapuru’yla beraber 1952 senesinde İskoçya Glasgow’da inşa edildi. “Bahçe tipi” vapurların bir üyesi olan vapur, Şirket-i Hayriye’de (bugünkü ismiyle Türkiye Denizcilik İşletmeleri) 14 Mayıs 1953’te hizmete girdi. Uzun seneler Sirkeci-Adalar-Yalova-Çınarcık ortasında sefer icra eden vapur, 22 Aralık 2008 tarihinde Veda Çeşidi isminde son seferini gerçekleştirmiş oldu.
En değişik nesne: Irmak Gezgini Clodia. Seyyah Giacomo de Stefano’nun Londra’dan İstanbul’a uzanan, 6 ay devam eden ve toplamda 5 bin 200 km yol kat ederek 12 ülkeyi gezdirilmiş olduğu motorsuz tekne Clodia, 2012 yılından beri müzede sergileniyor.
En hususi nesne: Dünyada mekanik kuvvetle çalışan buharlı teknelerin günümüze ulaşan en eski örneği olan Steam Launch Dolly’nin 1:8 ölçekli modeli.
En uzaklara giden nesne: Müzede sergilenen Kısmet. 1965-1968 yılları ortasında Kısmet isminde tekneleriyle dünyayı dolaşan Sadun Boro ve eşi Oda Boro, Türk Bayrağı’nı dünya denizlerinde dolaştıran birinci Türk yatçıları olarak denizcilik evveliyatına geçti.
