Hülya Özmen- Muhalif Özel
1977 yılında erkene alınan Millet Meclisi Genel Seçimi, Cumhuriyet Senatosu 1/3 yenileme seçimi ve yerel seçimler yapıldı. 11 Aralık 1977 yerel seçimlerinden CHP birinci parti olarak çıktı. İl Genel Meclisi için kullanılan oylara göre, CHP yüzde 41,7, Adalet Partisi (AP)yüzde 37,1, MSP yüzde 6,9, MHP de yüzde 6,6 oy almıştı. CHP, 67 il merkezi belediyesinden 42’sini kazanmıştı. Bu il merkezleri arasında üç büyük şehrin belediyeleri de bulunuyordu. AP 15, MHP 5, MSP 3, Bağımsızlar da 2 il merkezi belediyesi kazanmıştı. CHP’nin 1973 yılı ‘Ak günlere’ seçim bildirgesinde yer alan ‘Ne yoksulluk ne baskı, Ne ezilen ne ezen, İnsanca hakça düzen’ söylemi 1977 yılında başarıyı getiriyordu.
Derin ekonomik kriz
CHP’ye 1977 yılında başarıyı getiren unsurlardan en önemlisi olarak gösterilen derin ekonomik kriz, 2024 yılı zaferinin de belirleyicisi oldu. 1977 seçimleri, memleketin içinde bulunduğu ağır ekonomik kriz koşullarında gerçekleşiyor. Dönemi yazanlar, genel seçimin erkene alınmasının nedenini giderek derinleşen ekonomik kriz olarak gösteriyor. Bu çerçevede, süreçle ilgili ‘1977 yılı başına gelindiğinde artık ekonomik krizi daha fazla ertelemenin mümkün olmadığı görülmüştü. Artık döviz rezervini tamamen tüketen Türkiye’ye, yeni dış kredi bulmak için IMF’yle anlaşma yapmak dışında bir seçenek bırakılmamıştı. Oysa, I. MC Hükümetinin aldığı ekonomik önlemler IMF tarafından yeterli bulunmamıştı. Bu koşullarda erken seçim istekleri yaygınlaştı’ yorumlar dikkat çekiyor.
1977 yılında erkene alınan Millet Meclisi Genel Seçimi, Cumhuriyet Senatosu 1/3 yenileme seçimi ve yerel seçimler yapıldı. 5 Haziran genel seçim sonuçlarına göre, CHP yüzde 41,7, Adalet Partisi (AP)yüzde 37,1, MSP yüzde 6,9, MHP de yüzde 6,6 oy almıştı. CHP, 67 il merkezi belediyesinden 42’sini kazanmıştı. Bu il merkezleri arasında üç büyük şehrin belediyeleri de bulunuyordu. AP 15, MHP 5, MSP 3, Bağımsızlar da 2 il merkezi belediyesi kazanmıştı. 11 Aralık 1977 yerel seçimlerinden CHP birinci parti olarak çıktı. TBMM’nin 16. Dönem milletvekillerini belirlemek amacıyla yapılan 5 Haziran 1977 Milletvekili Genel Seçimlerine Cumhuriyet Halk Partisi, Adalet Partisi, Millî Selamet Partisi, Milliyetçi Hareket Partisi, Cumhuriyetçi Güven Partisi, Demokratik Parti1, Türkiye İşçi Partisi ve Türkiye Birlik Partisi katıldı.
2024 yerel seçim sonuçları
Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP)’nin 22 yıllık iktidarında ilk kez seçim yenilgisi yaşadığı 31 Mart seçimlerinde kesin olmayan sonuçlara göre; Türkiye genelinde CHP yüzde 37.8, AKP yüzde 35.5, Yeniden Refah Partisi yüzde 6.2, DEM Parti yüzde 5.7, MHP yüzde 5, İYİ Parti ise yüzde 3.8 oy aldı.
