Hülya Özmen
Seçim tarihinin öne çekileceği açıklamalarıyla şekillenen siyaset kulislerine göre, seçim kararının açıklanacağı tarih 14 Mart 2023. Sandık için 14 Mayıs tarihinin giderek vurgulandığı kulislerde, seçimlerin yenilenmesi kararında 60 günlük süre esas alınıyor. Ancak, Seçimlerin yenilenmesi kararında seçim tarihinden "60 gün önce mi yoksa 90 gün önce mi alınacağı tartışma konusu.
Kanunlar çatışıyor mu?
60 gün tartışması Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu ile Milletvekili Seçimi Kanununu ve iki kanun arasındaki farklılık üzerinden yürüyor. Milletvekili Seçim Kanununun ‘Seçimin yenilenmesi’ başlıklı 8’nci maddesine göre; seçimlerin yenilenmesi kararının Cumhurbaşkanı tarafından verilmesi halinde, kararın verildiği günden sonra gelen doksanıncı günü takip eden ilk pazar günü oy verileceği belirtiliyor. Cumhurbaşkanı Seçim Kanununda ise “Seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi hâlinde bu karar 48 saat içinde Resmi Gazete de yayımlanarak ilan olunur. Bu kararın verildiği günden sonra gelen altmışıncı günü takip eden ilk Pazar günü Cumhurbaşkanı ile TBMM genel seçimi birlikte yapılır” düzenlemesi yer alıyor.
CHP İstanbul Milletvekili Anayasa profesörü İbrahim Kaboğlu, “Cumhurbaşkanının seçimlerin yenilenmesine karar vermesi durumunda seçim tarihinin, yenilenme kararından 90 gün sonraki ilk pazar günü ” olduğunu savunuyor. İktidar sözcüleri ise süreyi 60 gün olarak düzenleyen Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu’nun esas alınması gerektiğini belirtiyor.
Önceki kanun sonraki kanun
60 günlük süre tartışmasında, 2017 Anayasa değişikliği öncesinde yer alan ancak 2018'de yapılan değişikliklerle birlikte ve sonrasında uygulanamaz hale geldiği belirtilen 90 günlük süre zımnen ilga olduğu biçiminde savunuluyor. Yani, önceki kanun sonraki kanun ilişkisi nedeniyle sonraki hüküm olan 60 günlük sürenin esas alınacağı ifade ediliyor.
--
CUMHURBAŞKANI SEÇİMİ KANUNU
MADDE 3 – (Değişik: 25/4/2018-7140/3 md.)
(1) Cumhurbaşkanı ve Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimleri beş yılda bir aynı günde yapılır.
(2) Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir. Ancak Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi hâlinde, Cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir.
(3) Cumhurbaşkanı ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin görev sürelerinin dolmasından önceki son Pazar günü oy verme günüdür. Görev süresi, birlikte yapılan bir önceki seçim tarihi esas alınarak belirlenir. Oy verme gününden geriye doğru hesaplanacak altmış günlük sürenin ilk günü seçimin başlangıç tarihidir.
(4) Seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi hâlinde bu karar kırksekiz saat içinde Resmî Gazete’de yayımlanarak ilân olunur. Bu kararın verildiği günden sonra gelen altmışıncı günü takip eden ilk Pazar günü Cumhurbaşkanı ile Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimi birlikte yapılır.
(5) Cumhurbaşkanlığı makamının herhangi bir nedenle boşalması ve Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimine bir yıl veya daha az süre kalması hâlinde, Cumhurbaşkanı seçimi, makamın boşaldığı günden sonra gelen altmışıncı günü takip eden ilk Pazar günü Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimiyle birlikte yapılır.
(6) Cumhurbaşkanlığı makamının herhangi bir nedenle boşalması ve Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimine bir yıldan fazla süre kalması hâlinde, Cumhurbaşkanı seçimi, makamın boşaldığı günden sonra gelen kırkbeş gün içindeki son Pazar günü yapılır. Bu şekilde seçilen Cumhurbaşkanı Türkiye Büyük Millet Meclisi seçim tarihine kadar görevine devam eder. Kalan süreyi tamamlayan Cumhurbaşkanı açısından bu süre dönemden sayılmaz.
(7) Yukarıdaki fıkralarda öngörülen süreler içinde seçimin tamamlanması amacıyla, Yüksek Seçim Kurulu tarafından, seçim takvimi resen belirlenir ve ilân edilir.
--
MİLLETVEKİLİ SEÇİMİ KANUNU
Seçimin yenilenmesi
MADDE 8 - Seçim dönemi bitmeden önce, seçimin yenilenmesine Türkiye Büyük Millet Meclisi veya Cumhurbaşkanınca karar verilmesi halinde, durum Bakanlar Kurulu tarafından kırksekiz saat içinde ilan olunur.
(Değişik: 10/9/1987 - 3403/4 md.) Yenileme kararı Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından verilmişse Meclis, seçimin yapılacağı tarihi de belirler. Yenileme kararının Cumhurbaşkanınca verilmesi halinde, bu kararın verildiği günden sonra gelen doksanıncı günü takip eden ilk pazar günü oy verilir.
