Kocaman bir merhaba ile başlamak istiyorum buradaki ilk yazıma. Hepimizin yaşam alışkanlıklarımızı ve hayallerimizi ertelemek zorunda kaldığımız bu pandemi süreci, aslında doğrudan yaşam alanlarımızı ve yatırımlarımızı sorguladığımız bir döneme de dönüştü.
“‘Ne için para kazanıyoruz?”, “Birikimlerimizi ve kazandıklarımızı ne için harcıyoruz?” sorularıyla her yeni güne uyanırken, aslında gelecek alışkanlıklarımızı da farkında olmadan kurgulamaya başladık.
Gayrimenkul sektörü, 2000’li yıllarda markalı konut projelerinin yaygınlaşması, konut kredilerinin cazibesi ve ekonomik güvenle beraber altın çağını yaşadı. Öyle ki neredeyse her kanalda, her gazetede markalı konutların ilanlarıyla karşılaşırken, birçoğunun yöneticilerini sanki birer star gibi ekranlarda izledik, takip ettik. Gel gelelim bu ivmesine şahit olduğumuz sektörün pandemiden bağımsız olarak kısmen durağan seyrettiğini de ne yazık ki hep beraber gözlemledik. Ne yazık ki diyorum çünkü inşaat dediğimizde içerisinde 300’den fazla işkolu barındıran ve nüfusumuza önemli ölçüde iş hacmi yaratan bir sektörden söz ediyoruz. Hatta sık sık duyduğumuz tabiriyle ülke ekonomisinin en önemli lokomotiflerinden biri. Ekonominin yanı sıra hayallerimizi ve amaçlarımızı da inşa ediyor bu sektör. 2019 verilerine göre ülkemizde ev sahipliği oranı %59. Yani hâlâ büyük kısmımızın hayali kendimizi güvende hissedeceğimiz ve çocuklarımıza bırakabileceğimiz bir eve sahip olmak.
Hepimizi ilgilendirdiği için gayrimenkule dair daha çok konuşmalı ve farklı yönleriyle de değerlendirmeli, sorularımızın yanıtlarını anlaşılır şekilde almalıyız. İşte bu nedenle para biriktirmekten yatırımı değerlendirmeye, konut seçiminden tapu sürecine, vergilerden gayrimenkul hukukuna çok geniş bir yelpazeden bilgiye ihtiyacımız var. Biz de haberdar etmek için burada olacağız.
Emlak vergisini unutmayın!
Bugünün hatırlatması olarak mayıs ayının son gününe kadar sahip ya da hissedar olduğunuz gayrimenkullerin yıllık emlak vergilerinin ödenmesi gerekiyor. Bu vergiler belediyeler tarafından tahsil ediliyor. Ödemelerinizi taşınmazınızın bulunduğu belediyelere online kanallar üzerinden yapabilirsiniz.
Şimdi gelelim başlıkta verdiğim 100 bin TL’ye kiralık 3+1’e. Pandemi tüm insanlığın hayatını asla tahmin edemeyeceğimiz şiddette yönlendirdi. Çok büyük fedakarlıklar yapıldı, çok büyük acılar yaşandı ve yaşanmaya devam ediyor. Neresinden tutarsak elimizde kalacak olan bu süreç anlaşılan hayatlarımızı etkilemeye de devam edecek. Ben ise bugün sadece gayrimenkul kiralama tarafını biraz irdelemek istiyorum. Gözlemlerime dayanarak söyleyebilirim ki, yaşadığım şehir olan İstanbul özelinde keyfi taşınmalar oldukça azalmış durumda, zorunlu ev değişikliklerinde ise boş evler dışında yer görmek bile oldukça zorlaşmış. Özetle; herkes evinde, dışarıdan hiç tanımadığı birinin evine girip dolaşmasını haklı olarak istemiyor. Dışarıdan evi görmeye gelen kişi de tanımadığı bir ailenin evine girip vakit geçirmekten tedirgin. Ev değiştirmelerde hal böyleyken kiralık ev fiyatları da hepimizin malumu.
İşim ve ilgim sebebiyle satılık-kiralık ilanlarını devamlı takip ederim. Aslında pandemiden önce 2019’da Silivri açıklarında yaşanan deprem İstanbul banliyölerine olan ilgiyi artırmıştı. Az katlı müstakil yapıların hâkim olduğu Zekeriyaköy, Çekmeköy, Ömerli vb. yerlerde ilan sayıları gün geçtikçe azalırken fiyatlar ise aksi trende girdi. Pandeminin başlamasıyla beraber bu hareket daha da hızlandı, imkânı olanlar apartman dairelerinden çıkıp doğaya döndüler. İmkânı olmayanlar da hayallerini yaz tatiline öteledi. İstanbul Emlak Piyasası’nı ilerleyen günlerde sık sık inceleyeceğiz ama madem tatil dedik gelin her dönem tarihiyle doğasıyla turizmin gözbebeği olan ve artık nüfusuyla da sık sık gündeme gelen Bodrum’daki kiralık ev fiyatlarına göz atalım.
Ekstra korunaklı, gözlerden uzak ya da yalnız tatil yapmak isteyen kesim hep vardı. Kendine ait tatil kavramı ise özellikle son 10 yılda çok yaygınlaştı. Hatta Airbnb gibi uygulamalarla lüks villada tatil yapmak artık hayal değil noktasına gelindi. Ama anlaşılan artık herkes ama herkes öyle bir tatil istiyor. Öyle olmalı ki az sonra listeleyeceğim fiyatların bir açıklaması olmalı. Galiba hepimiz refaha kavuşmuşuz ama benim haberim olmadan olmuş bu! İşin esprisi bir yana talepler artınca fiyatlar da doğal olarak ama gerçekten ilginç boyutlara yükselmiş. Öyle ki söz konusu fiyatlar sadece ultra lüks ya da denize sıfır villalar ile sınırlı değil bazıları sadece daire.
İnternette sadece 5 dakikalık bir aramayla kolayca ulaşılacak ilanların özelliklerini ve fiyatlarını sizlerle paylaşmak istiyorum.
Fiyatlar yıllık ya da sezonluk değil, Aylık!
*Gümbet: 2+1 Deniz manzaralı daire 50.000 TL
*Yalıkavak: Havuzlu müstakil villa 120.000 TL
*Yalıkavak: Süper lüks havuzlu villa 180.000 TL
*Gümüşlük: Denize sıfır 100 metrekare daire 100.000 TL
*Türkbükü: Süper lüks özel havuzlu villa 400.000 TL
*Gündoğan: Denize sıfır 3+1 daire 100.000 TL
Bu rakamları belirleyen mülk sahiplerinden ziyade kiracılar. Arz talep dengesi de bir hayli bozulmuş durumda. Arz devam eden ev şantiyeleri ile her geçen gün artıyor gibi görünse de pandemi yüzünden büyük oranda sınırlandırılan yurt dışı seyahatlerin etkisiyle tatil amaçlı kiralık ev arayanlar arasında kıyasıya bir yarış söz konusu. Peki ama bu fiyatlar normal mi? Bodrum’da neler oluyor? Bu sorularımızı Gayrimenkul uzmanlarına sorduk.
Alternatif arayışı başlayacak
Sara Aydın- SIM Consultancy:
Pandeminin etkisiyle 2020’de başlayan fiyat artışı 2021’de de sürdü. Pandeminin bitmeyeceği öngörüsüyle insanlar 2021 planlarını erkenden yapmaya başlayıp harekete geçince yazlık ev fiyatları daha sene başında artmaya başladı. Mart – Nisan sezonunda başlayan artışlar tam sezon için çok daha yükseldi. En çok talep gören yerler olarak Bodrum, Çeşme, Fethiye Marmaris sayılabilir. Geçen yıla göre satış fiyatlarında %60, kiralamalarda %30’a varan artıştan söz edebiliriz. Genel kanı fiyatların 2020 öncesine geri dönmeyeceği yönünde ancak önümüzdeki yıllarda böyle sivri hareketler beklemiyoruz. Kısa vadede yazlık bölgelerdeki fiyatlar yüksek seyretmeye devam edecek bu da kişileri gerek yurt içinde gerekse yurt dışında alternatif bölgeleri aramaya yönlendirecektir.
Sadece kiralar değil yaşam maliyeti de artıyor
Özben Örs -Keller Williams Bodrum- Gayrimenkul Danışmanı:
Bodrum’daki yazlık evlerin kiralamalarını geçtiğimiz senelere kıyasla astronomik rakamlar ile gerçekleştiriyoruz. Kiracı adayları yazı Bodrum’da geçirme bedelini hesaplarken ev kiralamaya alternatif olarak, otelde konaklama maliyetlerini değerlendiriyorlar. Özellikle plajı olan, 5 yıldızlı otellerde rakamlar geçen senelere kıyasla TL bazında yüzde 80-100 artmış durumda.
Kiralık evlere talepler yoğunlukla 2 çocuk ve 2 ebeveynden oluşan, evde servis personeli bulunduran ailelerden geliyor. Otellerde çokça insanla temas etmek yerine kendi ihtiyacımızı giderebiliriz diye düşünüyorlar.
Bizler bu talebin gelecek sene daha bilinçli olacağını düşünüyoruz. Şu anda son 1.5 senenin acısını çıkartmak isteyen tatilciler gelecek sene belki açılacak sınır kapıları ile bütçelerinin bir kısmını farklı ülkelerde de değerlendirmek isteyebilir.
Bu arada Bodrum’a artan talep gayrimenkul fiyatlarını da etkiledi. Hem kiralama hem de satın almada özellikle yazlıkçılar tarafından tercih edilen Yalıkavak, Gündoğan, Türkbükü, Bitez beldelerinde yeni bir ev sahibi olmak orta direk için neredeyse bir hayal. Özellikle plajı olan, bahçeli, müstakil, yenilenmiş ya da yenilendiğinde günlük ihtiyaçları karşılayabilecek olan konutlar artık sadece ekonomik olarak belli refah seviyesinin üzerinde olan insanlara hitap ediyor.
Peki orta direk ne yapacak? Trend olarak; orta direk olup, seneler önce Bodrum’da bir yazlık sahibi olmuş birçok insan mülkünü nakde çevirmek isteyebilir. Zira Bodrum günlük yaşam masrafları göz önüne alındığında geçtiğimiz senelere göre çok daha masraflı. Korona sonrası bütçesi zarar görmüş olan birçok mülk sahibi, mülklerini satarak diğer ihtiyaçlarını giderecek.
Öte yandan mülk sahiplerinin gelecek sene de aynı talebi karşılamak için mülklerini, Bodrum’u tercih eden misafirlere hazır hale getirmesi, yenilemesi gerekiyor. Bodrum halen akıllı gayrimenkul yatırımcısı için birçok fırsat barındırıyor.
Uzmanların anlattıklarına göre önümüzdeki dönemde de Bodrum’da emlak ve inşaat hareketleri hız kesmeyecek gibi görünüyor.
Yepyeni bir mecrada siz değerli Muhalif okurlarıyla bir araya gelmenin heyecanıyla ilk yazımı burada noktalıyorum. Haftaya yeniden buluşuncaya kadar sağlıkla kalın.
Yorum Yazın