Medeniyetler beşiği Hatay

Bu yazıda seyahat, tarih, ekonomi birbirinden ayrılmayacak çünkü konu medeniyetler beşiği Hatay.

Bir süredir takip ettiğimiz Expo Hatay 2021’in açılışı öncesi kısa bir Hatay Turu yaptık. Söz konusu Hatay olunca taşı da toprağı da haber niteliğinde, üzerine bir de dünyanın merak ettiği Expo eklenince basının ilgisi oldukça yoğun oldu.

Öncelikle bugüne kadar bu şehrimizi görmemiş olduğum için kendime kızdım. Gerçi ne zaman heveslensem bir engel çıkmıştı karşıma. Bu kez de ilk planlanan gezi hava muhalefetine takıldı ve uçuşlar kar sebebiyle iptal edildi. Neyse ki bir sonraki plan kusursuz işledi. Yorucu ama dopdolu bir gün geçirdik.

Expo Hatay 2021

Expo için pandemiden önce 5 milyon ziyaretçi beklentisi bugün 2 milyon olarak güncellenmiş. Yani planlara göre önümüzdeki 6 ayda Hatay’ı yurtiçi ve yurt dışından Hatay’ın mevcut nüfusundan daha fazla kişi ziyaret edecek. Şehri bölen Amanos Dağı yüzünden Belediyenin kararıyla, Expo’nun kurulduğu alan da 2’ye bölünmüş durumda. Bunun sebebi ise ilginin tek tarafta kalıp diğer bölgedeki esnafa ve vatandaşa haksızlık olmaması.

Expo 300 dönüm, yani 40’tan fazla futbol sahası genişliğinde bir alan üzerine kurulmuş. Tamamen belediye sermayesiyle ve sonrasında da Hatay’da varlığını sürdürecek, halkın kullanımına tahsis edilmiş bir alan olacak. Peki nedir bu Expo?

Expo’yu sergi ya da dünya fuarı olarak tanımlamak mümkün. Öte yandan FİFA Dünya Kupası ve Olimpiyat oyunları sonrası dünyada ekonomik ve kültürel en büyük 3. Organizasyon olarak biliniyor. Ekonomik getirisi ve ev sahibi şehre sağladığı prestij de cabası. Arsuz ve Antakya olarak iki alanda düzenlenecek Hatay Expo 2021, mecburi pandemi rötarıyla 1 Nisan 2022’de kapılarını açacak.

Çok büyük alan, çok büyük yatırım, henüz komple tamamlanmamış ama alanda ciddi bir çalışma mevcut. 1 Nisan’a tastamam yetişmesi gerçekçi görünmese de önemli bir kısmı hayata geçmiş olacak. Expo, 6 ay süresince sadece bölgeyi değil diğer şehirlerin de kültürünü yansıtacak, kendisini tanıtmasına olanak verecek. Dünyadaki örneklerinde expoların yatırım maliyetinin 10 katına kadar geri dönüş sağladığı görülüyor. Öte yandan Expo sonrasında bölge halkının hizmetine kalacak binlerce kişilik konser ve tiyatro alanları, gastronomi merkezleri, aromatik ve tıbbi bitki bahçeleri, biyolojik gölet , Guinness rekorlar kitabına aday dünyanın en büyük taban mozaiği ve daha bir sürü şey. Kulağa da göze de çok güzel gelmiyor mu?

Uçak şirketlerinin desteği gerekiyor!

Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Lütfü Savaş basın mensuplarıyla Gastronomi Evi’nde buluştu, soruları yanıtladı. Bu buluşma Expo alanını gördükten sonra olsaydı bambaşka sorular da sorulacaktı ama Başkan Savaş’ın uçak seferleriyle ilgili sözleri toplantının bence gündem maddesiydi. Öyle ya çok ciddi bir katılım bekleniyor ama uçak seferleri yetersiz. Özellikle İstanbul, Ankara ve İzmir seferlerinin artması gerekiyor. İstanbul’dan 14.20 uçağı ile yola çıkanlar için günü kısmen yakalamak mümkün ama Ankara’dan kalkan 23.00 uçağı hem yorucu hem de ekonomik olarak 1 gece ekstra konaklamaya sebep. Başkan Savaş istiyor ki Expo uluslararası katılımcılar kadar Türk halkı için de Hatay’ı daha yakından tanımaları, ziyaret etmeleri için bir vesile olsun.

Gerçekten olsun çünkü hayal ettiğimin ötesinde muhteşem tarih ve doğa, misafirperverlik, medeniyet, lezzetlerle karşılaştım sadece 1 buçuk günde bile. Gidip göremediğimiz bir sürü yer ise aklımızda kaldı ama bir daha ki ziyarete diye avuttuk kendimizi.

Cami, Kilise, Havra

Yüzyıllar boyunca Türk, Arap, Yahudi, Çerkez, Ermeni, Hristiyan ve Müslümanların bir arada yaşadığı, 13 medeniyete ev sahipliği yapmış Hatay’da bizler (basın mensupları) neler mi yaptık?

Gün belediyeye ait Hatay Gastronomi Evi ile başladı. Tarihi sokakları gezdik ve ardından Expo alanını. Bir gün önce tepsi kebabı yemiştik, bu sefer aramıza yeni katılan Ankara ekibi için Tarihi Kurşunlu Han’da yine tepsi kebabı molası verdik. Sonrasında 638 yılında inşa edilen Habibi Neccar Camii, Dünyanın ilk kilisesi St. Pierre Anıt Müzesi, Antakya Musevi Havrası ve havrada görmemize izin verilen 500 yıllık ceylan derisi Tevrat. Her birinde hayranlık, hayret ve maneviyat hisleriyle, istikamet Samandağ. Vakıflıköyü, müzesi ve sahile iniş. Kehf suresi 60-82. Ayetlerde geçtiğini öğrendiğim Musa Peygamber ile Hızır Aleyhüsselam’ın buluştuğu yer kabul edilen türbe.

Yorulduk ama her anına değdi. Yöre halkının samimiyeti, içtenliği, her yerde içme suyu bulunan tarihi ya da yeni çeşmeler… Eskiden gurur duyduğum şimdilerde neden diye sorguladığım İstanbulluluğumu yine tartışmaya açtı Hatay’ın ve halkının medeniyet seviyesi.

Dünyanın ilk sokak aydınlatması

Dünyada ilk sokak aydınlatmasının bu şehirde olduğunu biliyor muydunuz? Ve bugün şehirde neredeyse hiç trafik ışığı görmemek de sizi şaşırtmasın çünkü Hatay’da yaya geçidi ya da trafik ışığı aramanıza gerek yok. Adımınızı caddeye atmanız yeterli akan trafikte yaya olarak karşıya geçmek için.

Hatay’ı daha önce gezdiyseniz Expo için, benim gibi hala görmemiş olanlardansanız Expo vesilesiyle Hatay 1 Nisan’dan itibaren sizleri bekliyor.

HBB Başkanı Dr. Lütfü Savaş Expo 21’i yerinde gözlemleyen basın mensuplarına, benim de Muhalif. Genel Yayın Yönetmeni olarak aldığım, birer hatıra plaketi takdim etti.