Dünya Bankası, küresel gıda ve emtia fiyatlarının, petrol arzındaki bolluk sebebiyle 2025’te son beş yılın en düşük seviyesine ineceğini açıkladı. Banka, Ekim 2024 tarihli Emtia Piyasaları Görünüm Raporu’nu yayımladı. Rapora göre, global emtia fiyatlarının 2026 yılına kadar düşmeye devam etmesi bekleniyor. Altında ise rekor bekleniyor.
Raporda, Orta Doğu’daki olası geniş çaplı çatışmalara rağmen petrol arzındaki bolluğun fiyatları sınırlı tutabileceği vurgulanarak, 2025 yılında emtia fiyatlarının son beş yılın en düşük seviyelerine gerileyeceği ifade ediliyor. Genel emtia fiyatlarının, Kovid-19 öncesi döneme göre yüzde 30 daha yüksek kalacağı öngörülüyor.
Emtia fiyatlarındaki düşüşün liderliğini petrol yapacak. Raporda, emtia fiyatlarının bu yıl yüzde 3,4 oranında düştüğü, 2025’te yüzde 5,1 ve 2026’da yüzde 1,7 daha azalmasının beklendiği belirtiliyor. Bu durum, fiyatların 2020’den beri en düşük seviyelerine ulaşmasına yol açacak. Banka, 2024-2026 döneminde küresel emtia fiyatlarının yaklaşık yüzde 10 düşeceğini tahmin ediyor.
Raporda, petrol fiyatlarındaki düşüşün belirleyici olduğu, tabii gaz fiyatlarındaki artış ile metaller ve tarımsal hammaddelerdeki istikrarlı görünümün düşüşleri sınırlayabileceği ifade ediliyor. Gelecek yıl, küresel petrol arzının talebi günde ortalama 1,2 milyon varil aşmasının beklendiği, bu durumun ise 2020 ve 1998’deki petrol fiyatlarındaki çöküş dönemlerinde görülen bir durum olduğu hatırlatılıyor.
Dünya Bankası, Brent tipi ham petrolün 2024’te ortalama 80 dolar, 2025’te 73 dolar ve 2026’da 72 dolara gerileyeceğini öngörüyor.
Gıda ve enerji fiyatlarında düşüş bekleniyor
Küresel gıda fiyatlarının bu yıl yüzde 8,5, 2025’te ise yüzde 4 oranında düşmesi ve sonrasında dengelenmesi öngörülüyor. Gıda fiyatlarının 2015-2019 dönemi ortalamasının yaklaşık yüzde 25 üstünde kalacağı belirtiliyor. Enerji fiyatlarının da bu yıl yüzde 5,8, gelecek yıl yüzde 6,2 ve 2026’da yüzde 2,1 oranında düşmesi bekleniyor. Gıda ve enerji fiyatlarındaki bu gerilemenin, merkez bankalarının enflasyonu kontrol etmesini kolaylaştıracağı ifade ediliyor.
Ancak, silahlı çatışmaların artmasının enerji arzını olumsuz etkileyerek gıda ve enerji fiyatlarını yükseltebileceği uyarısı yapılıyor. Orta Doğu’daki çatışmaların tırmanmasının enerji fiyatları için yakın dönemde önemli bir yukarı yönlü risk oluşturabileceği ve başka emtialar üstünde de potansiyel etkileri olabileceği belirtiliyor.
Altının rekor kırması bekleniyor
Ayrıca, ’güvenli liman’ arayan yatırımcılar için cazip bir seçenek olan altının, bu yıl ortalama fiyatının rekor kırması ve 2023’teki ortalama fiyatının yüzde 21 üzerine çıkması bekleniyor. Altının, çatışmalar ve başka jeopolitik belirsizlik dönemlerinde değer kazandığına dikkat çekilerek, önümüzdeki iki yıl içinde altın fiyatlarının Kovid-19 öncesi beş yıl ortalamasının yüzde 80 daha yüksek kalacağı öngörülüyor.
Raporda, Çin’deki emlak sektöründeki zayıflığın sıkı arz koşulları ve enerji dönüşümünden kaynaklanan bazı metallere yönelik artan talep ile dengeleneceği ve bu nedenle endüstriyel metal fiyatlarının 2025-2026 yıllarında istikrarlı bir seyir izleyeceği kaydediliyor. Ancak, Çin’deki beklenmedik büyüme sonuçlarının metal piyasalarında dalgalanmalara yol açabileceği de vurgulanıyor.
Yorum Yazın