Dünya’nın dört bir yanındaki merkez bankaları salgın zamanı sınırsız para basarak dönemin zorlukları minimum seviyede tutmak istedi. Ancak ipin ucunun kaçmasyla dünya çapındaki enflasyon problemi için sıkı para politikası başladı. 4 sene sonra ilk defa sistematik faiz indirimi süreci başlıyor. Enflasyon problemindeki öncü göstergelerden birisi de merkez bankası para arzıdır.
Tanım olarak ekonomideki toplam para miktarıdır.
İki temel gruba ayrılır:
1. Dar Para Arzı (M1): Nakit ve vadesiz mevduatlar.
2. Geniş Para Arzı (M2, M3): M1'e ek olarak vadeli mevduatlar ve diğer likit varlıklar.
En geniş para miktarını gösteren M3’e yakından bakalım.
İçinde nakit para, banka hesaplarındaki paralar, vadeli mevduatlar ve büyük yatırım fonları gibi birçok farklı para türü bulunur. Yani, ekonomideki toplam paranın neredeyse tamamını kapsar.
M3 ve Enflasyon
Çok temel bir konu aslında. Borçlarımızı para basarak ödesek ne olur sorusuyla birlikte tarihe gömüldü
M3 para arzı arttığında, piyasadaki para miktarı da artar. Bu, insanların daha fazla harcama yapmasına neden olabilir. Eğer bu harcamalar mal ve hizmetlerden daha hızlı artarsa, fiyatlar yükselir ve bu da enflasyona yol açar. Yani, M3’ün artışı, fiyatların artmasına neden olabilir.
M3 ve Ekonomik Büyüme
M3, aynı zamanda ekonomik büyümeyle de bağlantılıdır. M3’teki artış, bankaların daha fazla kredi vermesine ve insanların daha fazla yatırım yapmasına yol açar. Bu da ekonominin büyümesine katkıda bulunur.
Grafikte, ABD'nin 2020'den 2024'e kadar olan M3 para arzı gösterilmektedir. 2020 yılında 18.1 trilyon dolar olan M3, 2021'de 19.7 trilyon dolara yükselmiş ve 2023'te yaklaşık 21.2 trilyon dolara ulaşmıştır. 2024 yılı itibarıyla ise bu miktar 21.4 trilyon dolar civarındadır.
Yağız Kutay'la Ekolugat: Greedflation
Yağız Kutay'la Ekolugat: Enflasyon hedeflemesi
Yorum Yazın