Patiswiss, Equality ürününü Mor Çatı’lı kadınlar için ürettiğini söyledi ama makbuzlar nerede?

Oğuz Büber - Muhalif Özel

Patiswiss’in tüm Türkiye gündemini meşgul etmesi; CEO Elif Aslı Yıldız Tunaoğlu’nun küflü çıkan bir ürünü şikayet eden müşteriyle dalga geçmesiyle beraber başlamıştı.  

Bu kötü iletişim dili sürecinin yansımaları sosyal medyaya sıçramış ve marka büyük bir krizle karşı karşıya kalmıştı.

Sadece bu da değildi; şirketin 3 buçuk yılda 250 milyon dolar ciroya ulaştığı fakat 70 bin TL civarında vergi ödediği yani vergi kaçırdığı iddia edilmişti.

Skandalların ardı arkası kesilmezken biz de merak ettiğimiz bir konunun üstüne gitmiş ve marka ismindeki ‘Swiss’in İsviçre çikolatası olup olmadığını sorgulamıştık. Patiswiss AG isimli İsviçreli orijinal firmaya ulaşmış ve kendilerinden marka ihlali sürecine dair yanıt da almıştık.

‘Patiswiss ismi çalıntı mı? Muhalif İsviçre‘deki orijinal markaya ulaştı!’ başlıklı haberden konunun detaylarını inceleyebilirsiniz.  

Gelelim markayla ilgili yeni konuya;

Patiswiss kuruluşu çalışanlarının yüzde 67’sinin kadın olduğunu belirten ve sürekli kadın vurgusu yapan bir firma. ‘Kadının iş hayatında yer almasının önemi biliyor ve bunun ancak kadınların fırsat eşitliğine sahip olması ile mümkün olabileceğini savunuyoruz’ diyerek de 2022 yılının Ekim ayında Equality isimli bir proje hazırlamışlar.

Proje kapsamında kadınlar tarafından tamamen el yapımı olarak 6 günde üretilen Bitter Çikolata Kaplı Portakal Dilimi ürününden elde edilen tüm gelirin, Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı’na bağışlanacağı belirtiliyor. Tüm Türkiye’de satışa sunulacak bu ürünlerden elde edilecek karın tamamının vakfa bağışlanmasının yanı sıra; tüm bağış makbuzları ve resmi makbuzların Patiswiss.com.tr’de paylaşılacağı da belirtiliyor.  

Ürün paketinin arka kısmındaki yazı da şu şekilde:

Projenin fikri ve sağlayacağı katkı oldukça güzel duruyor. Fakat yaptığım incelemelerde resmi site üzerinden ya da herhangi bir resmi kaynaktan makbuzlara dair bir açıklama yapıldığını göremedim. Resmi internet satış siteleri ve Türkiye’nin ünlü alışveriş sitelerinden birisi olan Trendyol’da ürünün satışta olduğu görülüyordu. Yani projenin devam ettiğini rahatlıkla söyleyebilirdik.  

25.04.2024 tarihinde resmi siteden aldığım ekran alıntısını da paylaşayım sizlerle:

Patiswiss böyle bir proje açıklamış ve ürün satışları devam ederken, Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı’nın resmi ya da sosyal medya hesaplarından projeye ilişkin herhangi bir açıklama ya da paylaşım yapmamış olması dikkatimi çekti.

Proje hakkında en şeffaf bilgiyi kendilerinden elde edebilirim düşüncesiyle vakfa ‘ürün ve program hakkında bilgi almak istediğimi belirten bir mail gönderdim. Çünkü telefonla bilgi almak istediğimde beni dijital kanala yönlendirmiş, telefon üzerinden bilgi veremeyeceklerini belirtmişlerdi.  

Mor Çatı Vakfı özetle şöyle bir yanıt vermişti bana:  

Bireysel ve kurumsal olarak yapılan düzenli veya tek seferlik bağışların çalışmalarına ve kaynak yönetimine katkı sağladığını fakat Mor Çatı’ya bağış yapan destekçilerin isimlerini ve bağış tutarlarını paylaşmanın etik olmayacağını, ayrıca KVKK kapsamında da bu bilgilerin paylaşımının hukuki engeller içerdiğini belirttiler. Metnin sonunda da konuyla ilgili Patiswiss tarafından bilgi alabilirsiniz denildi.  

Esasında proje ile ilgili merak ettiğim, tam olarak şu kadar nakit yardımında bulundular cinsinden parasal değeri veren bir belge değildi. Bir vatandaş, kadın hakları destekçisi olarak satın aldığım ‘Equality’ ürünlerinden elde edilen gelirin Mor Çatı gibi kadın hakları savunucusu bir vakfa gitmesi beni memnun edecekti. Sadece bu yüzden bile ürünü tercih edenlerin olacağını söylemek de yanlış olmaz. Ve markanın makbuzları yayınlanacağınız söylemi de bir güven veriyordu.  

Ortak bir proje yürütüldüğünü düşünerek; Ortalama kaç ürün sattığı, kaç kadının hayatına dokunduğu vb. gibi resmi rakamlar içermeden bilgilerin paylaşılabileceğini düşünüyordum. Bu soruların cevabına bile gelmeden ‘bağışçımız ya da değildir’ gibi bir bilgi bile bizimle paylaşılmadı.

Cevaplar açısından konuya baktığımızda proje havada kalıyordu. Tüketiciler verdikleri desteğin karşılığını nasıl görebileceklerdi?

Sonrasında benzer sorulan içeren bir mail de Patiswiss firmasına gönderdim.

Ne yazık ki üzerinden yaklaşık bir hafta geçmesine karşın kendilerinden hala bir yanıt gelmedi.

Ama farklı bir şey oldu. Bugün resmi internet sitesindeki satış sayfasına girdiğimde ‘Ürün stoklarımızda kalmamıştır’ ibaresini gördüm. Aynı şekilde diğer satış kanallarında da (Trendyol, Amazon v.b. siteler) ürünlerin satıştan çekildiğini fark ettim.

Daha birkaç gün önce sipariş verilebiliyordu. Sizce de bu tavırlar oldukça şüphe uyandırıcı değil mi?

Belki de ben, bu tip STK - vakıfları destekleyici yardım içeren projelerin detaylarına tam hakim değilim diyerek bir uzmana başvurmaya karar verdim.

Uzun yıllar önemli bir STK’da üst düzey yöneticilik yapmış bir isme konuyu danıştım.  

Hayatı boyunca hep hak temelli kuruluşlarda çalıştığını belirten yönetici şunları söylüyordu: “Bize de şöyle teklifler geliyordu. ‘Bir sürdürülebilir ürün yaptık bunun satışından size pay gelecek’ gibi. Onu kontrol etme şansınız yok. Bunu belirtmek istiyorum. Biz de böyle bir şey gerçekleştirmek istesek nasıl olurdu diyerek görüşmeler yapmıştık. Sonra içimize sinmedi doğrusunu söylemek gerekirse. Çünkü biz bağışlanan parayı nereye harcadığımızı şeffaf bir şekilde açıklıyoruz. Bu açıklayamayacağımız bir şey olduğu için biz de bunu kabul etmedik. Çünkü oradan gelecek para 3 lira da olabilir, 3 bin lira da olabilir. Dernek olarak siz bunu bilemiyorsunuz. Çünkü şirket size sebebini açıklamıyor.”

Mor Çatı’nın gerçekleşen projeye (Equality) dair geçmişte; ne sitesinde ne de sosyal medya hesaplarında hiçbir paylaşımda bulunmadığını belirttiğimde ise şunları söyledi:

“Mor Çatı haber paylaşımı yapma, duyuruda bulunma gibi aksiyon alma süreçlerini diğer derneklere göre daha kapalı yürüten bir kurum. Ve size cevap vermelerine bile şaşırdım açıkçası. Konu çok hassas olduğu için ve basında çokça yer alan bir kurum (Patiswiss) olduğu için sanırım açıklamada bulundular. Çünkü her zaman ulaşılması çok çok zor bir dernek olmuşlardır. Kadınların güvenliğinden sorumlu olan ve şiddete yönelik bir dernek oldukları için de dışarıya daha kapalı olduklarını ve böyle bir politika yürüttüklerini düşünebiliriz. O yüzden de söylemiyor olabilirler.”

Tecrübeli isim; ancak bu tip açıklamaların yapılması gerektiğini, derneğe gidip karar defteriniz v.b. içeriklerinizi görmek istiyorum dediğinizde derneğin bu durumu açıklamakla yükümlü olduğu belirterek Açık Açık Platformu’ndan bahsetti.

Açık Açık Platformu vatandaşları bağışçı haklarını tanıyan, şeffaf, hesap verebilir dernek ve vakıflarla bir araya getiriyor.  

Deneyimli STK yöneticisi, Mor Çatı’nın finansallarını açıklamak istememesi üzerine o platforma üye olamayabileceğini belirtti. Nitekim siteyi incelediğimde Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı’nı dernekler içerisinde göremedim.  

Bu karar konunun kurumu ilgilendiren kısmı tabii ki, Equality projesinin akıbeti ise vakfa destekte bulunmak isteyen halkı ve kamuoyunu ilgilendiriyor.

Bu yüzden, Patiswiss’den herhangi bir açıklama gelmesi ya da Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı’ndan yeni bir açıklama gelmesi durumunda haberimizde yer alacaktır.  

Şu an için asıl soru: Açıklanacağı taahhüt edilen makbuzlar nerede?